Alternatywny zapis:

prywatna, a życie gospodarcze jest regulowane przez wolny rynek. → Organy władzy Podmioty polityki gospodarczej Sejm i senat, Rada Ministrów Prezent RP Jednostki samorządu terytorialnego Organy władzy sądowniczej Narodowy Bank Polski (NBP) → Organy nadzoru i regulatorzy Komisją Nadzoru Finansowego (KNF) Komitet Stabilności Finansowej Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów → Agencja rządowe Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) Polska Agencja Inwestycji i Handlu(PAIH) Polska Rozwoju Przemysłu (ARP) Polski Fundusz Rozwoju (PFR) → Organizacji ponadnarodowe Unia Europejska (UE) Światowa Organizacja Handlu (WTO) Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju(OECD) Finanse publiczne Zadania publiczne finansowane są z tzw. środków publicznych. Mianem finansów publicznych są określane procesy gromadzenia i wydatkowania środków, które zapewniają funkcjonowania i zaspokajanie potrzeb zbiorowych. Finanse publiczne dzielą się na: ➜ finanse państwa, → finanse jednostek samorządu terytorialnego, → finanse systemu ubezpieczeń społecznych. Podmioty, których działalność jest finansowana głównie ze środków budżetu państwa, tworzą sektor finansów publicznych. Zaliczamy do nich m. in. organy władzy publicznej, jednostki samorządu terytorialnego, ZUS, NFZ, uczelnie publiczne, instytucje kultury. Budżet państwa Budżet jest publicznym planem finansowym na jeden rok kalendarzowy (tzw. rok budżetowy), uchwalany w formie ustawy. Jest podstawą gospodarki finansowej państwa. Głównymi źródłami wpływów budżetowych są podatki, np. podatek od towarów i usług (VAT), → akcyza-podatek od niektórych rodzajów wyrobów, → podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC), → podatek dochodowy od osób prawnych (CIT), → podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT), → podatki lokalne. Na dochody nieopodatkowane składają się: → Dywidendy- wpłacane przez przedsiębiorstwa i jednoosobowe spółki Skarbu Państwa z osiągniętych zysków. → Cła- daniny publiczne pobierane od różnych podmiotów, które uczestniczą w międzynarodowym handlu. ➜ Inne opłaty- opłaty administracyjne, ekologiczne, związane z użytkowaniem gruntów i nieruchomości, grzywny, odsetki. Na wydatki składają się: → obsługę długu publicznego- czyli na spłatę zadłużeń podmiotów sektora finansów publicznych, → obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, → obronę narodową, → szkolnictwo wyższe, ➜ administrację publiczną, → bezpieczeństwo publiczne. Przychody i rozchody wynikają z przeprowadzonych przez państwo operacji zwrotnych. Przychody obejmują środki pochodzące ze: → sprzedaży papierów wartościowych, → spłat pożyczek, kredytów udzielonym, ze środków publicznych, → z otrzymania przez państwo pożyczek i kredytów, ➜ prywatyzacji majątku Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego, Na rozchody składają się: → kredyty i pożyczki udzielane przez państwo oraz spłaty jego zadłużeń, oraz środki na wykup papierów wartościowych i zarządzanie długiem publicznym. Procedura uchwalenia ustawy budżetowej 1) Przygotowanie projektu ➜ Inicjatywę ustawodawczą w zakresie ustawy budżetowej ma wyłącznie Rada Ministrów. → Opracowuje projekt budżetu na następny rok i przedkłada go Sejmowi RP najpóźniej 3 miesiące przed rozpoczęciem roku budżetowego. 2) Uchwalenie ustawy ➜ W pracach legislacyjnych bierze udział sejmowa Komisja Finansów Publicznych. → Sejm RP i Senat RP ma możliwość dokonywania zmian w ustawie budżetowej. ➜ Sejm ma możliwość odrzucenia poprawek Senatu bezwzględną ilością głosów. → Maksymalny czas pracy nad ustawą to 4 miesiące. → Sejm uchwala ustawę, którą następnie podpisuje Prezydent RP. W tym wypadku Prezydent nie posiada prawa weta, ale może skierować ustawę do TK. 3) Wykonanie budżetu → Rada Ministrów prowadzi gospodarkę finansową na podstawie przyjętej ustawy budżetowej. → Ogólną kontrolę nad tym procesem posiada minister właściwy ds. finansów. → Bankową obsługę wykonania budżetu prowadzi NBP. 4) Kontrola wykonania budżetu → RM w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego przedkłada Sejmowi sprawozdanie z wykonania ustawy budżetowej. ➜ Po kontroli NIK Sejm RP podejmuje w ciągu 90 dni od otrzymania rządowego sprawozdania uchwałę o udzieleniu lub odmowie udzielenia absolutorium Radzie Ministrów. Strategia rozwoju gospodarczego państwa Kluczowym dokumentem, w którym określono uwarunkowania, cele i kierunki rozwoju gospodarczego Polski, jest Strategia na rzecz odpowiedzialnego rozwoju do roki 2020 (z perspektywą do 2030 r.) w skrócie SOR. Do oczekiwanych długookresowych efektów wdrożenia programu przedstawionego w dokumencie należą: wzrost dochodów oraz poprawa jakości życia obywateli ➜ zmiana struktury PKB wynikająca ze zwiększenia roli innowacji w gospodarce, → zmniejszenie liczby osób zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym, → budowa silnego kapitału społecznego.