Transport przez błony biologiczne

Transport przez błony biologiczne dzieli się na dwa główne typy:

1. Transport bierny - zachodzi zgodnie z gradientem stężeń, bez nakładu energii:

   • Dyfuzja prosta - bezpośredni transport przez dwuwarstwę lipidową
   • Dyfuzja ułatwiona - z udziałem białek błonowych
   • Osmoza - przepływ wody przez błonę półprzepuszczalną

2. Transport czynny - zachodzi wbrew gradientowi stężeń, wymaga nakładu energii

Definition: Osmoza to przepływ wody przez błonę półprzepuszczalną z roztworu o niższym stężeniu do roztworu o wyższym stężeniu.

Example: W erytrocycie osmoza reguluje ilość wody wewnątrz komórki, zapobiegając jej pęknięciu lub skurczeniu.

Właściwości błony komórkowej, takie jak płynność i półprzepuszczalność, mają kluczowe znaczenie dla procesów transportu. Rodzaje komórek człowieka różnią się specyfiką transportu błonowego w zależności od ich funkcji w organizmie.

Poziomy organizacji komórek

Budowa i funkcje komórki są zróżnicowane w zależności od poziomu organizacji organizmu:

1. Organizmy jednokomórkowe - zbudowane z pojedynczej komórki pełniącej wszystkie funkcje życiowe, np. bakterie, niektóre grzyby i protisty.

2. Formy kolonijne - zespoły komórek połączonych ze sobą, np. glony.

3. Organizmy wielokomórkowe tkankowe - zróżnicowane na tkanki, np. rośliny i zwierzęta.

4. Organizmy wielokomórkowe beztkankowce - bez zróżnicowania na tkanki, np. niektóre grzyby i protisty.

Highlight: Rodzaje komórek człowieka obejmują zarówno wyspecjalizowane komórki tkankowe, jak i komórki krwi czy układu odpornościowego.

Budowa komórki eukariotycznej i prokariotycznej różni się znacząco:

• Prokarioty nie mają jądra komórkowego ani błonowych organelli
• Eukarioty posiadają jądro i rozbudowany system błon wewnątrzkomórkowych

Definition: Komórki bez jądra komórkowego to prokarioty, do których należą bakterie i archeony.