Układ pokarmowy

Alternatywny zapis:

powoduje ścinanie się białka mleka (kozeiny). Główne - wydzielają pepsynogen Śluzowe - wydzielają śluz chroniący żołądek przed enzymami Okładzinowe - wydzielają HCI Jelito cienkie Funkcje • Produkcja enzymów Kontynuacja trawienia Wchłanianie produktów rozpadu Ruchy perystaltyczne jelita umożliwiają przesuwanie treści pokarmowej Budowa • Dwunastnica, to miejsce, w którym za pomocą soku dwunastniczego zachodzą intensywne procesy trawienia. Uchodzą do niej gruczoły wątroby (produkujące żółć, która rozbija tłuszcze na emulsję) oraz gruczoły trzustki (produkujące sok trzustkowy). Środowisko dwunastnicy jest lekko zasadowe pH ok 8. ● Jelito czcze i kręte odpowiada za końcowe etapy trawienia i wchłaniania składników do krwi poprzez kostki jelitowe. Wchłanianie zachodzi na drodze dyfuzji prostej, ułatwionej lub aktywnie poprzez glukozę i aminokwasy. Enzymy proteolityczne • TRYPSYNOGEN TRYPSYNA ● TRYPSYNOGEN>TRYPSYNA . CHEMOTRYPSYNOGEN CHEMOTRYPSYNA Jelito grube Na granicy jelita cienkiego i grubego znajduje się zastawka uniemożliwiająca się cofanie się treści pokarmowej. Jelito grube jest siedliskiem bakterii i nie ma w nim gruczołów trawiennych, ponieważ zajmuje się ono głównie wchłanianiem wody, soli mineralnych i witamin. Budowa Jelito ślepe zawiera wyrostek robaczkowy. Okrężnica otacza wnętrze jamy brzusznej. Odbytnica jest zakończona odbytem. Zajmuje się usuwaniem niestrawionych resztek pokarmu (defekacja). ● Wątroba Funkcje • Wydziela żółć Neutralizuje toksyny Przekształca amoniak w mocznik Magazynuje żelazo i witaminy ADK ● Wydziela heparynę, która zapobiega krzepnięciu krwi Syntetyzuje cholesterol i trójglicerydy Metabolizuje aminokwasy w glukoza (glukoneogeneza) żółć to wydzielina stymulująca procesy trawienia i wchłaniania tłuszczów. Aktywuje lipazę trzustkową i rozbija duże cząsteczki tłuszczów (emulgujacych tłuszcze). Jest wydzielana w wątrobie i magazynowana w pęcherzyku żółciowym. Tętnica wątrobowa Zyła wrotna Żyła wątrobowa -duży krwiobieg - zaopatruje wątrobę w 02 -krew dopływa do wątroby -transportuje składniki odżywcze do wątroby -krew dopływa do wątroby -krew wypływa z wątroby odtlenowana i oczyszczona z toksyn Trzustka Funkcja wewnątrzwydzielnicza (wydziela glukagon i insulinę) (wydziela sok trzustkowy) zewnątrzwydzielnicza Czynności wydzielnicze trzustki są regulowane poprzez neuroprzekaźniki i adrenalinę (noradrenalina (-), acetylocholina (+)). Enzymy trawienne Amylaza trzustkowa Trypsynogen Chemotrypsynogen Elastaza Lipaza trzustkowa Pobieranie pokarmu jest kontrolowane przez ośrodki głodu i sytości położonym w podwzgórzu. Bodźcem dla tych ośrodków jest poziom cukru we krwi. Rozszerzony <- -ŻOŁĄDEK > Obkurczony Podwyższony <- POZIOM GLUKOZY-> Obniżony Zwiększony <- ZAPASY TŁUSZCZU -> Zmniejszony Podwyższony <- POZIOM INSULINY -> Obniżony Podwyższony <- TEMPERATURA CIAŁ -> Obniżona obniżona SYTOŚĆ -> wrażliwość na smak i zapach <- GŁÓD Hormony Gastryna - pobudza wydzielanie soku żołądkowego Sekretyna - pobudza trzustkę i wątrobę Cholecystokinina - hamuje wydzielanie soku żołądkowego, a pobudza soku trzustkowego i żółci Histamina - pobudza wydzielanie HCI Enterogastron - hamuje wydzielanie soku żołądkowego Trawienie Jama ustna Żołądek Jelito cienkie Układ krwionośn Proteazy Nukleaza Hydrolaza Karboksypeptydaza 2000- Amylaza ślinowa Amylaza trzustkowa 8 ∞ Maltaza Glukoza Maltaza Naczynie krwionośne Pepsynal Polipeptydy Aminokwasy Glicerol Żółć Lipaza trzustkowa Kwasy inz tłuszczowe Chylomikrony Naczynie limfatyczny Składniki pokarmowe Białka stanowią podstawowy materiał budulcowy. Są zbudowane z aminokwasów egzogennych, których organizm sam nie wytwarza i pochodzą z pożywienia. Białka mogą być wykorzystane jako materiał energetyczny w sytuacji długotrwałego głodu. Produkty wysokobiałkowe: Ryby Jaja Mleko Mięso zwierzęce Aminokwasy dzieła się na endogenne (organizm może je syntetyzować samodzielnie) i egzogenne (są dostarczane z pożywienia). Endogenne Glicyna Cysteina Seryna Tłuszcze dzielą się na: Nasycone Egzogenne Kwas glutaminowy ● Leucyna Kwas asparaginowy Alanina Pochodzenia zwierzęcego Zapychają tętnice Zwiększają stężenie LDL (zły cholesterol) Fenyloalanina Metionina NNKT to niezbędne, nienasycone kwasy tłuszczowe obecne np w rybach, orzechach i siemieniu Inianym. To niezbędny element diety. Ubogie w błonnik Wysoki indeks glikemiczny Brak wartości (puste kalorie) Nienasycone Oleje roślinne Pestki roślin Orzechy Węglowodany (sacharydy-cukry) to m.in. glukoza, fruktoza, skrobia. Proste (złe) Złożone Bogate w błonnik Niski indeks glikemiczny • Dają uczucie sytości Wielonienasycone Olej lniany Tłuszcz rybi Niedobór zwiększa podatność na zmiany skórne i zakażenia. Jednonienasycone Oliwa z oliwek Awokado Zmniejsza stężenie LDL i zwiększa poziom HDL (dobry cholesterol. Witaminy są egzogenne dla człowieka z wyjątkiem witaminy D, która jest syntetyzowana pod skórą pod wpływem promieniowania UV. Bakterie jelitowe mogą syntetyzować witaminy K,B(niektóre) i H. Rozpuszczalne w tłuszczach ● A(retinol) - wpływa na prawidłowe widzenie (składnik rodopsyn). Zawarta jest m.in. w serach, mleku, warzywach bogatych w karoteny. Niedobór powoduje m.in. kuszą ślepotę. D - warunkuje wzrost i mineralizację kości i zębów poprzez regulacje magazynowania fosforu i wapnia. Zawarta jest w mleku, drożdżach, olejach roślinnych. Niedobór prowadzi do krzywicy u dzieci oraz osteomalacji u dorosłych. E - przeciwutleniacz, zapewnia prawidłowa pracę mięśni. Zawarta jest m.in. w mleku, jajach, kiełkach i orzechach. Niedobór prowadzi do niepłodności, poronień oraz osłabionej pracy mięśni. ● K - warunkuje prawidłowy przebieg procesu krzepnięcia krwi. Zawarta jest m.in. w zielonych warzywach liściastych i oleju sojowym. Niedobór prowadzi do zaburzeń krzepnięcia krwi, czyli np do dłuższego czasu gojenia się ran. Rozpuszczalne w wodzie Grupa B - regulują prace układu pokarmowego (B3) i nerwowego (B1/B11); bierze udział w syntezie hemoglobiny (B2/B6/B12). Występują m.in w wątrobie, drożdżach, żółtkach jaj. Niedobór prowadzi m.in do niedokrwistości, zaburzeń układu nerwowego i mięśni. - C - ułatwia wchłanianie się żelaza, jest przeciwutleniaczem, niezbędny do syntezy kolagenu. Zawarta jest m.in w cytrusach, zielonych warzywach liściastych. Niedobór prowadzi do pękania naczyń, bolesności stawów i utrudnia gojenie się ran. ► H(biotyna) - bierze udział w syntezie kwasów tłuszczowych. Zawarta jest m.in. w rybach, mleku, żółtkach jaj, wytwarzana jest przez florę bakteryjną. Niedobór prowadzi m.in do zmian skórnych.