Pobierz z
Google Play
Kręgowce zmiennocieplne
Aparat ruchu
Komórka
Genetyka klasyczna
Układ wydalniczy
Ekologia
Metabolizm
Organizm człowieka jako funkcjonalna całość
Chemiczne podstawy życia
Układ pokarmowy
Rozmnażanie i rozwój człowieka
Proste zwierzęta bezkręgowe
Genetyka
Bakterie i wirusy. organizmy beztkankowe
Genetyka molekularna
Pokaż wszystkie tematy
Układ okresowy pierwiastków chemicznych
Stechiometria
Wodorotlenki a zasady
Sole
Roztwory
Systematyka związków nieorganicznych
Pochodne węglowodorów
Kwasy
Efekty energetyczne i szybkość reakcji chemicznych
Reakcje utleniania-redukcji. elektrochemia
Reakcje chemiczne w roztworach wodnych
Gazy i ich mieszaniny
Budowa atomu a układ okresowy pierwiastków chemicznych
Węglowodory
Świat substancji
Pokaż wszystkie tematy
11.10.2022
517
29
Udostępnij
Zapisz
Pobierz
Zarejestruj się
Dostęp do wszystkich materiałów
Dołącz do milionów studentów
Popraw swoje oceny
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Zarejestruj się
Dostęp do wszystkich materiałów
Dołącz do milionów studentów
Popraw swoje oceny
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Zarejestruj się
Dostęp do wszystkich materiałów
Dołącz do milionów studentów
Popraw swoje oceny
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Zarejestruj się
Dostęp do wszystkich materiałów
Dołącz do milionów studentów
Popraw swoje oceny
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
TEKTONIKA PŁYT Litosfera dzieli się na 7 dużych i kilkanaście mniejszych płyt, które nieustannie się przemieszczają po astrosferze. Wyróżniamy płyty kontynentalne i oceaniczne. Spreding - oddalanie się płyt od siebie, strefa ryftowa (np. Islandia, Ocean Atlantycki) Subdukcja - strefa subdukcji, płyta oceaniczna wciska się pod płytę kontynentalną (np. Ameryka Południowa-Andy, Japonia) - częste trzęsienia ziemi, powstają rowy oceaniczne i góry Strefa transportująca -gdy płyty poruszają się równolegle, pocierają się o siebie (np. San Andreas, półwysep Św. Andrzeja) trzęsienia ziemi RUCHY GÓROTWÓRCZE Orogeneza - ruchy górotwórcze, zespół procesów te chtonicznych prowadzący do powstawania gór. Wyróżniamy 3 orogenezy: Kaledońska - (era paleozoiczna) powstały łańcuchy górskie zwane kaledonidami (np. Góry Kaledońskie, góry Skandynawskie, Sajany, Altaj, Góry Świętokrzyskie, Sudety) Hercyńska - (era mezozoiczna) powstały łańcuchy górskie zwane hercynidami (np. Masyw Czeski, Ural, Tienszan) Alpejska - (od jury do plejstocenu) powstały najwyższe góry świata, powstały łańcuchy górskie zwane alpidami (np. Andy, Himalaje, Kordyliery, Kaukaz, Alpy) Typy genetyczne gór: Góry fałdowe - osady najpierw gromadzą się na dnie oceanów, a następnie zostają sfałdowane i wypiętrzone (np. Andy, Himalaje, Karpaty) Góry zrębowe - powstają w wyniku pionowego przemieszczania mas skalnych wzdłuż uskoku (np. Góry Ural, Sudety) Góry wulkaniczne - powstają w wyniku działalności wulkanicznej (np. góry Islandii, Kamczatki, Góry Japonii) WULKANIZM Wulkanizm - to ogół procesów w wyniku których lawa wydobywa się na powierzchnię. Magma - jest to ciepły stop skalny powstały...
Użytkownik iOS
Filip, użytkownik iOS
Zuzia, użytkownik iOS
w wyniku upłynnienia skał pod wpływem wysokiej temperatury. Lawa - jest to magma, która wydostaje się na powierzchnię. Rodzaje erupcji wulkanicznych: ● Centralne - magma pojawia się po wylotu krateru (Etna na Sycylii) Linijne - magma wydobywa się przez szczeliny wzdłuż pęknięć (wulkany na Islandii) Arealne - wielkie powierzchnie wylewów Ze względu na skład chemiczny wyróżniamy: Erupcje ekspluzywne - wybuch jest gwałtowny Erupcje efuzywne - wybuch jest spokojny Kaldera - to pozostałość po dawnym stożku wulkanicznym Klasyfikacja wulkanów: ● Ze względu na produkty erupcji Ekspluzywne Efuzywne Stratowulkanów Ze względu na aktywność Czynne (Etna) Drzemiące (Fudzi) Wygasłe (Kilimandżaro, Ostrzyca) ze względu na kształt Szczelinowe Tarczowe Stożkowe Produkty erupcji wulkanicznych: Bomby wulkaniczne Lapille (są to drobne kamyszki) Popioły wulkaniczne Pyły wulkaniczne Budowa wulkanu: Ognisko magmowe - zbiornik magmy, jest źródłem materiału erupcji wulkanicznej. Połączony kominem z powierzchnią ziemi. Komin wulkaniczny - kanał którym produkty erupcji są dostarczane na powierzchnię ziemi Krater - lejkowate zagłębienie na końcu komina, ujście Stożek wulkaniczny - wzniesienie utworzone przez wydobywającą się lawę Stożek pasożytniczy- mały stożek wulkaniczny powstały na stokach głównego stożka Rozmieszczenie wulkanów: Ognisty Pierścień Pacyfiku Basen Morza Śródziemnego Morze Karaibskie Wielkie Rowy Afrykańskie Kamczatka Andy Islandia Japonia Indonezja Skutki erupcji wulkanicznych: Zmiany w rzeźbie tereny i krajobrazu Powstawanie wysp lub ich zniszczenie Zmiany klimatyczne Atrakcje turystyczne Powstają żyzne gleby Powstają złoża wielu surowców naturalnych Śmierć wielu tysięcy ludzi Tsunami TRZĘSIENIA ZIEMI Trzęsienie ziemi - to drgania skorupy ziemskiej Hipocentrum - to ognisko trzęsienia ziemi Epicentrum - to punkt na powierzchni ziemi w którym wstrząsy są najsilniejsze Rodzaje trzęsień ziemi: Tektoniczne - powstają w wyniku ruchu płyt litosfery (90% trzęsień ziemi) Wulkaniczne - po erupcjach wulkanów (ok. 7% wstrząsów ziemi) Zapadliskowe - np. na skutek zapadania stro0pów jaskiń lub chodników w kopalniach (3%) Ze względu na głębokość występowania hipocentrum trzęsienia ziemi dzielimy na: Płytkie do 70km (85%) Średnie - od 70km do 350km (12%) Głębokie od 350km do 700km (3%) Rozmieszczenie trzęsień ziemi Obszary sejsmiczne - wstrząsy są częste i silne (np. Ognisty Pierścień Pacyfiku) Obszary pen sejsmiczne - wstrząsy występują bardzo rzadko i są słabe Obszary asejsmiczne - brak wstrząsów Skutki trzęsień ziemi: Śmierć wielu ludzi Znaczne straty materialne Powstają szczeliny w skorupie ziemskiej Powstają osuwiska Powstają tsunami Zmienia się poziom wód gruntowych Ruchy epejrogeniczne (lądotwórcze) - powolne, długotrwałe pionowe ruchy skorupy ziemskiej, obejmujące duże powierzchnie i niewywołujące na ogół większych deformacji warstw skalnych. Ruchy izostatyczne - powolne pionowe ruchy litosfery.