Strona 1: Tło historyczne i narastanie napięć

Na przełomie lat 50. i 60. XIX wieku sytuacja międzynarodowa sprzyjała poprawie położenia Polaków w zaborze rosyjskim. Car Aleksander II, po klęsce w wojnie krymskiej, zainicjował szereg reform wewnętrznych, co doprowadziło do złagodzenia polityki antypolskiej, znanej jako "odwilż posewastopolska".

Highlight: Kluczowe elementy odwilży posewastopolskiej obejmowały amnestię dla uczestników powstania listopadowego, zwolnienie więźniów politycznych i zniesienie stanu wyjątkowego w Kongresówce.

Mimo tych zmian, Polacy nie byli w pełni usatysfakcjonowani. W Królestwie Polskim zaczęto organizować msze i demonstracje patriotyczne, co doprowadziło do tragicznych wydarzeń, takich jak śmierć pięciu osób podczas manifestacji w styczniu 1861 roku.

Example: Reakcją władz rosyjskich na rosnące napięcia było powołanie Delegacji Miejskiej, mającej zaprowadzić porządek w Warszawie, oraz zgoda na uroczysty pogrzeb pięciu poległych.

Jednakże, po krótkim okresie ustępstw, władze rosyjskie ponownie zaostrzyły politykę wobec Królestwa, co ostatecznie przekreśliło nadzieje na kompromis między Polakami a caratem.

W tym okresie społeczeństwo polskie podzieliło się na dwa główne obozy polityczne: "białych" i "czerwonych".

Definition: "Biali" reprezentowali bardziej umiarkowane stanowisko, sprzeciwiając się generalnemu uwłaszczeniu bez odszkodowań i preferując demonstrację militarną mającą na celu skłonienie Francji i Wielkiej Brytanii do interwencji.

Definition: "Czerwoni" byli bardziej radykalni, opowiadając się za wciągnięciem chłopów do walki z zaborcą i przeprowadzeniem uwłaszczenia bez odszkodowań dla dotychczasowych właścicieli.

Ważną postacią tego okresu był Aleksander Wielopolski, który, mimo sprzeciwu wobec powstania, dążył do przeprowadzenia umiarkowanych reform w Kongresówce.

Quote: "Wielopolski zdając sobie sprawę z postępujących przygotowań do powstania namówił władze rosyjskie, by przeprowadziły brankę; czyli pobór do wojska."