Podstawowe pojęcia genetyczne
Zanim zagłębimy się w prawa Mendla, warto poznać kilka kluczowych pojęć. Genotyp to zbiór wszystkich genów organizmu, natomiast fenotyp to wszystkie widoczne cechy, jak kolor oczu czy kształt nosa, a także niewidoczne cechy biochemiczne i fizjologiczne.
Każdy gen występuje w różnych wersjach zwanych allelami. Wyróżniamy dwa główne rodzaje alleli: dominujący (oznaczany dużą literą, np. A) oraz recesywny (oznaczany małą literą, np. a). Cecha dominująca ujawnia się zawsze, gdy występuje przynajmniej jeden allel dominujący, a cecha recesywna ujawnia się tylko wtedy, gdy organizm ma dwa allele recesywne.
Do cech dominujących zaliczamy m.in. ciemne i kręcone włosy, ciemne oczy, odstające uszy czy grupę krwi Rh+. Natomiast cechy recesywne to np. jasne i proste włosy, jasne oczy, przylegające uszy czy grupa krwi Rh-.
💡 Warto zapamiętać: Obecność jednego allelu dominującego zawsze "przykrywa" cechę recesywną w fenotypie. Żeby zobaczyć cechę recesywną, organizm musi mieć dwa allele recesywne!