Budowa i rola układu nerwowego
Układ nerwowy ma trzy kluczowe zadania. Po pierwsze, odbiera i analizuje bodźce z otoczenia i wnętrza organizmu. Po drugie, wywołuje odpowiednie reakcje na te bodźce. Po trzecie, pełni funkcję koordynatora, nadzorując pracę wszystkich pozostałych układów.
Układ nerwowy dzielimy na dwa sposoby. Ze względu na sposób działania wyróżniamy układ autonomiczny (dzielący się na współczulny i przywspółczulny), który steruje narządami wewnętrznymi, oraz somatyczny, który kontroluje mięśnie szkieletowe i zależy od naszej woli. Ze względu na budowę dzielimy układ nerwowy na ośrodkowy (mózgowie i rdzeń kręgowy) oraz obwodowy (nerwy czaszkowe i rdzeniowe).
Układy współczulny i przywspółczulny działają jak przeciwieństwa. Układ współczulny uaktywnia się w sytuacjach stresowych i niebezpiecznych, przyspieszając pracę narządów. Układ przywspółczulny działa głównie podczas odpoczynku i snu, spowalniając pracę narządów.
💡 Pomyśl o układzie współczulnym jak o trybie "walcz lub uciekaj", który przygotowuje cię do działania, a o przywspółczulnym jak o trybie "odpoczywaj i traw", gdy organizm regeneruje siły.
Neuron to podstawowa jednostka układu nerwowego. Składa się z ciała komórki, dendrytów odbierających sygnały oraz aksonu przewodzącego impulsy. Akson otoczony jest osłonką mielinową, która znacznie przyspiesza przewodzenie impulsów nerwowych - działa jak izolacja kabla elektrycznego.