Trawienie i wchłanianie
Jelito cienkie składa się z dwunastnicy, jelita czczego i krętego. W dwunastnicy do pokarmu dołącza sok trzustkowy i żółć, co umożliwia dalsze trawienie. Powierzchnia jelita cienkiego jest ogromna dzięki kosmkom i mikrokosmkom, które tworzą charakterystyczny rąbek szczoteczkowy na komórkach nabłonkowych - enterocytach.
Trawienie odbywa się zarówno w świetle jelita (dzięki enzymom trzustkowym), jak i przy rąbku szczoteczkowym. Enzymy trzustkowe to głównie trypsyna i chymotrypsyna trawiące białka, amylaza rozkładająca skrobię oraz lipaza trawiąca tłuszcze. Na powierzchni enterocytów działają enzymy takie jak peptydazy i disacharydazy, które kończą proces trawienia. Strawiony pokarm ma postać białego płynu, z którego substancje odżywcze wchłaniane są do krwi i limfy.
Jelito grube (ślepe, okrężnica, odbytnica) odpowiada za wchłanianie wody i soli mineralnych oraz formowanie kału. Wydzielany śluz ułatwia przesuwanie treści pokarmowej. W jelicie grubym żyją bakterie tworzące mikrobiom, które fermentują niestrawione resztki, w tym celulozę, oraz syntetyzują witaminy wchłaniane przez organizm.
Żółć produkowana przez wątrobę składa się z wody, kwasów żółciowych, fosfolipidów i innych składników. Jej główna funkcja to emulgacja tłuszczów - rozbijanie dużych kropel tłuszczu na mniejsze, co ułatwia ich trawienie przez lipazy. Każda cząsteczka kwasu żółciowego ma część hydrofobową (wnikającą w tłuszcz) i hydrofilową (zapobiegającą ponownemu łączeniu się kropel).
Zapamiętaj: Powierzchnia jelita cienkiego dzięki kosmkom i mikrokosmkom jest ogromna - gdybyśmy ją rozłożyli, zajęłaby powierzchnię boiska do tenisa!