DNA - Twój genetyczny kod kreskowy
DNA (kwas deoksyrybonukleinowy) to nośnik informacji genetycznej, który znajduje się w jądrze każdej twojej komórki. Wyobraź sobie, że to jak gigantyczna instrukcja obsługi dla twojego ciała!
Informacja genetyczna to zapis wszystkich twoich cech dziedzicznych - od koloru oczu po wzrost. Gen to konkretny fragment DNA, który odpowiada za wytworzenie określonego białka, a białko z kolei tworzy konkretną cechę.
DNA ma kształt podwójnej helisy - wyglądają jak skręcone drabinki. Każda "drabinka" składa się z nukleotydów, które są jak cegiełki budulcowe.
Nukleotyd składa się z trzech części: cukru (deoksyrybozy), reszty kwasu fosforowego i jednej z czterech zasad azotowych: adeniny (A), cytozyny (C), guaniny (G) lub tyminy (T). Pamiętaj zasadę parowania: adenina zawsze łączy się z tyminą, a cytozyna z guaniną.
Ciekawostka: Gdybyś rozwinął całe DNA z jednej komórki, miałoby około 2 metrów długości!
Żeby zmieścić się w mikroskopijnej komórce, DNA musi się mocno "spakować". Zwija się za pomocą białek w grube włókno zwane chromatyną. Chromosom to najbardziej upakowana postać chromatyny - tak jakbyś spakowała 2-metrowy sznurek do pudełeczka zapałek!
Twoje komórki mają 46 chromosomów (23 pary), a kompletny zestaw nazywamy kariotypem. DNA zwykle wygląda jak luźne nici, ale podczas podziału komórki układa się w charakterystyczne kształty chromosomów z centromerem (miejscem połączenia) i chromatydami (ramionami chromosomu).