Tolerancja ekologiczna i bioindykacja
Organizmy różnią się pod względem zdolności przystosowania do zmian w środowisku. Eurybionty to gatunki o szerokim zakresie tolerancji, które mogą żyć w różnych warunkach, natomiast stenobionty mają wąski zakres tolerancji i są bardziej wyspecjalizowane. Zakres tolerancji może dotyczyć różnych czynników, np. temperatury, światła, wilgotności czy zasolenia.
Ciekawym zastosowaniem wiedzy o wymaganiach ekologicznych organizmów jest bioindykacja - metoda oceny stanu środowiska na podstawie występujących w nim organizmów wskaźnikowych. Przykładem jest skala porostowa, służąca do oceny zanieczyszczenia powietrza (im czystsze powietrze, tym więcej porostów o rozgałęzionych łodygach). W przypadku wód stosuje się system saprobowy, dzielący organizmy wskaźnikowe na oligosaprobowe (czyste wody), mezosaprobowe (średnio zanieczyszczone) i polisaprobowe (bardzo zanieczyszczone).
Warto pamiętać, że zakres tolerancji organizmu na jeden czynnik może zależeć od innych czynników działających jednocześnie - to zjawisko nazywamy zasadą współdziałania czynników. Ponadto zakres tolerancji może się zmieniać w zależności od wieku, płci czy stanu zdrowia organizmu.
🔍 Ciekawostka: Organizmy żyjące w podobnych środowiskach, mimo że mogą być ze sobą niespokrewnione, często wykształcają podobne przystosowania - to zjawisko nazywamy konwergencją. Prowadzi ono do powstania narządów analogicznych, które pełnią te same funkcje, ale mają różne pochodzenie ewolucyjne.