Genotyp i fenotyp - podstawowe pojęcia genetyki
Genotyp i fenotyp to fundamentalne koncepcje w genetyce, które pomagają zrozumieć dziedziczenie cech organizmów. Genotyp definiuje się jako zespół wszystkich genów występujących w organizmie. Z kolei fenotyp obejmuje wszystkie widoczne cechy organizmu, takie jak kształt nosa czy barwa włosów, a także jego cechy fizjologiczne i biochemiczne.
Definicja: Genotyp to całość informacji genetycznej zawartej w DNA organizmu.
Definicja: Fenotyp to zestaw obserwowalnych cech organizmu, będących wynikiem interakcji genotypu ze środowiskiem.
W genetyce kluczową rolę odgrywają allele, czyli różne wersje tego samego genu. Allele mogą być dominujące lub recesywne, co ma istotny wpływ na ekspresję cech.
Vocabulary: Allel dominujący oznaczamy wielką literą, a recesywny małą literą.
Cechy dominujące i recesywne to ważne pojęcia w genetyce. Przykłady cech dominujących u człowieka to ciemne włosy, kręcone włosy, długie rzęsy czy ciemne oczy. Natomiast do cech recesywnych zaliczamy jasne włosy, proste włosy, krótkie rzęsy czy jasne oczy.
Example: Piegi są cechą dominującą, podczas gdy brak piegów jest cechą recesywną.
W genetyce wyróżniamy również pojęcia homozygoty i heterozygoty. Homozygota dominująca zawiera dwa takie same allele dominujące, homozygota recesywna - dwa allele recesywne, a heterozygota - dwa różne allele.
I prawo Mendla, znane również jako prawo czystości gamet, stanowi fundament genetyki klasycznej. Zgodnie z tym prawem, w gamecie znajduje się zawsze jeden allel danego genu, co prowadzi do obecności dwóch alleli tego genu w zygocie.
Highlight: I prawo Mendla jest kluczowe dla zrozumienia mechanizmów dziedziczenia cech.
