Komórka

Alternatywny zapis:

505) -> N cybazou nomárek prokanvotyanych -> mitochondruach Chloroplastach komórek Cukarotyunych siętazka śródplagmatigota tiustice . guadka . SER syntera cworków o charaktene irpidonym neutrauraja substango toksycnych (w webrobjes magazynowanie jondw wapnua (w muss nuach) 1 gruczoły produkujące hormony sterydowe boony o Ksztaicie suprasiczonych. woreanowi Komórki syntety rujące witaming kanawkow, така sis с чейing tring 6oong otocki jqarowej lizosomy -> niewielkie pęcherzyki otoczone jedna 600ng - чашстаја епчуту, związki . szorstka BER -> na res powierchni znajdują s rybosomy ↓ synteauy'q воайка • w cysternach przyjmują odpowiednią strukturg trewors dowę kodre rockiadają ciorone ->występują w komórkach zuverat i niektórych protustów REERS pęcheryki powstające & boon siatecki transportuga buaika do aparatu goiguego ↓ дникогу produkuјасе enzymy i hormony J PH~S ATP 1 buaiko Biaiko transportujgue produikty trawvenia enrymy aktywne w Grodo- wiska Kwasowym PH~7,2 ・pompa protonowa (ADP + Pi - sziregoinde wane w komórkach fagocytujących Biona jest zabezpieczona przed strawieniem wewnętring warsting odpornych chemicznie cukrów. cytoplazmę chroni jej obojętny odayn -> enzymy tracę w niej aktywność. U roówn funkcję Lizosomón petnog wakude litycene. auparat Golgiego -> powstaje z pęcherzyków scateczki środplazmatycnej • podstawowy element to diktiosom stas piaskich, rozszerających się. na końcach woreczków (cystern) -> draiance ewograne z siatecky środplazmatyczng @ Pęcherzyki z białkami odrywają się od cystern svatcaki i przemiesterają się do aparatu galgoege. Q и aparaue воайка sa mody юкаnе. 3 дotowe владка ракоwane sq н распепуки. Transport w kсетипки boony. usuwanie rewartości na drodre egrocytory. ل - • do wnętrza organell u roslin są tam synte oyzowane powsacharydy- pektyny o hemicetvory. какаичида т.т.: речокзузату -> drobne pęcheryki otoczone jeding boong pouscaja z svateuki gradkiej i чаwveraga entymy produkowane na wolnych rybosomach mogą być transportowane! па reung+c комолки • do boany komórконет orar boon organews (С - rorkiad клабой птилиону сп • wytwarzanie mieliny neutrauzowanie zwiątków schodliwych i obcych GLOKSYSONY Produkrem бен паднепек wodoru H2O2 bardra sikodlivy dia komórek, dlacego чамосгаја епсут - каталася, кобга rozkiada naarenek nodoru ad wody нели lу tylko и габит - re same ежуту со регaksysоmy = на sama нижда + potrafo preksetaccać tiuscire w cukry wikude wodniczki Wakude roślinne to pęcherzyki atouione jeding buong - tonoplaster. Komórkach zwierzęcych. Podobnu wodniczki is Newnger -sok komórkowy. U Iiwierat siniq zarwyczaj do odrywiania lub wydalania metabowoow, rescrek, vody L> wodniczki tetnique. oo funkyji полета : • utrymanie uwodnienia, ayl` turgorn magazynowanie jonów i substang's capasowych matervaly zapasome alkalway funkya obronna -devaianve orujące, odstraszają чараспет шь роgarsraja smak · ссе I aragazumiją 1.) garbniki V дикачуду и друга: flawony isite - metaboway wędne produkty premiany materi antocyjany nebeskve / czerwony / fudetove L> barwniki, wabug unversta barwięc kuvaty i arave -> barwnik -> substancje trujące. -> enzymy stucace do trawvenia rewna in komórkowego jarce komertione Jadra komórkowe jest struktura petnącą nadrędną rolę w funkyonuwaniu komorki eukariotyciney Pozostałe organelle Komothowe wraz 2 cyto20lem tword cytoplazime! Cyto₂al to roatwór koloddainy cryw woda o rozpieszczone w Watka cukry, toustère & sole mineraine. под BUDONA JADRA Otocina jadrowa to deve cony oddsel by ace whethe jadra Komorkowego od cytozolu pory jadrowe odpowiadają 2a transport sub- stango miedry wine freem Jadia a ryto20lem -> aktywne metaboucance котопко таја исп więcej Karolimfa płyn ktory Law perniający jądro, 160arka jest w ng aanurcona chromatyna. FUNKCJE JADRA пикиоsоm Jaderko jest creśwę chromaty my, która zawiera geny •Rodejjace RNA L7 jadro komórkowe precenowuje materjal genetyciny Kveruje wszystkimi aymaswami żywowy mu L7 decyduje o podwaiach komórk DNA UPAKOWANIE ONA W JADRZE KOMÓRKOWYM Fragmenty DNA występują w postaw wolnej tylno podizas reploktago. Eurochromatyna- rozluźnio na forma chromatyny. Heterochromatyna - huc DNA jest w niej mocno upakoka Chromatyna jest 2budowa- Ina głownie 2 DNA nawinigte- go na bodika hustonowe. Pwory onde chromosomy. encymatyczne & RNA. Darepukowany hustonowy mu w nukuosomy sug 2 boaikamw huston iccanoRoNy sapobiega razpadrię wou się ratenia o rocevinię wa nukleosomu nukleosomów awy snee, dodatkowo So się coraz bardwej chromosom w każdej komórce jest 4 jadne byle castedek DNA, dle chromosomów. ( zabezpieczone Guaikamo nehistonewymo, co razem twory chtomatyng. дасла камочкам -> struktura zewnętrz komórkowa -> nie występuje w komórkach zwierzęcych Grówny składnik: -> chityna GRZY BY ROSLINY -> cecilora BAKTERIE • -> murcina . -wochzaje Drugie, nuerorgaisrione THORG fibryle elementarne. urastenki celulory utotone równoleglé → pierwotne -> w moodych nomórkach -> wiotkic i elastyczne U BAKTERII Mureina to peptydoglikan, który skiada się z sacharydu (NAG, WAM) i peptydów. mudowan połączenia międzykomórkone PLAZMODESMY • starone biong Komorkouq •prechodzą priez otwory w swance) komórkowej • Saug svatecki środplazmatyczne u Komorek moga sus atwueral ub roślin camykac BLASUKA ŚRODKOWA • spaja sąsiadly ace komórki musdry swanami" pierwotnymi • 2 pektyn kiray пледа rocpusuirenou, Komórki rozsuwają się funkcje: • nadaje ksztait ochrona pred Usikodreniami mechanicznymi • ochrona przed pęknięciem • ochrona pred drobnoustrojami • udriai w transporwe wody. wtórne -> po zakończeniu wzrostu Komórki -> grilbsce i bardziej wytrzymałe -> powstają pruee onkrustage ( wnikance substanyo do winętria swany) oraz adkrustage (oakiadanie na powierzchni kutyna, suteryna, woski Powstaje mukrofibryla - podstawowa jednostka Struktularna. zuvenat sale mineralne, lignina, Kreminka Nakrofibryle Jauza suę w prestrienna sieć. Mikrofibryle wolne miejsca sq iqng siz u wypeinwone przez makrofibryle. oraz wodę. pektyny, hemicelulary ZAMYKAJĄCE • sulty towe cesu komórek uszczelniają nabjonck @SCCLELINOWE . POŁĄCZENIA: (neksus) • Kompleksów białkowych twoRę Kanały DESNOSOMN •iqua Komórki nabionka •spinają w sposób mechaniany dura wytry mataść mechaniczna szlaki transportur na zewnątr 8. srorstra komdiku ресвечук transportawy aparat респепук transportory Svateuka goadka Gaguego do bcony кототконуј і рога под I I I I I I I s.goadka wakuola wewnętreny 3. szorstka pęcheryk transporcony aparat Jaguego респепук U komorce transportony О lizosom 6 Jona rybosomy Komórk ONG cytoszkielet Oprócz batek rozpuszcalnych w skład cytogolu wchodia również nie- rorpusacialne buatka wio kvenkowe. Tword one cycosckwellt. cytosikwelet występuje we wszystkich komórkach eukarcotycznych, a w jego skład wchodia truy rodzaje struktur; filcementy aktynower: - sq abudowane 2 buaika- aktyny - największa ich Wezba występuje pod boong komórkowa, co pozwa- la na kontrolowance amoan kształtu komórko i nadaje błonie wytrymałość mech anwana FUNKCJE L> umo2 wwwają ruch pełzakowaty komórek 17 umoduwiaja skurcre moesno и awderat скапкошусп - L7 pozwalają na ruch w obrębie komórki, pp. • otaccanie castek pokarmowych błoną komórkowa poduras; tagocytory • ruch organelli • ruch cytosolu filamenty pośrednier - to włókvenka różnych buałck, m.in. Keratyny - sitywne & bard20 wytrymate, dlatego pełnig funkcję wamac- плаўаса tword gestą sueć, która otacza jadro komórkowe i rozwaga się do krańców komórki, garie cacry sug 26 conami komórkowy m mikrotubule - mają postać diagoch rurek abudowanych 2 waika-tubuliny. -moga anukać i snown się pojawać oraz wydłużać Skracać FUNKCJE sug lub 1 L> utrymują organelle komórkowe w odpowiednim położenie i twora suako transportu wewnatic komorkowego u argandamów eukariotycznych ogół procesów takich jak śmierć Komorike my jej podwaty harywamy cyklem komorkowym cyklem chromosomy hamologiczne organwamy diploidaine mają w swoich komórkach podwój. ny zestaw chromosomów - jedun po giou, drugo po matce odpowvadayiq u sobue chromosomy naty wams chromaso- homologuanymu. mamo zmiany zawartośc DNA i Jayken komorkowym Liczba chromosomów (n) oraz JLOSE DNA (c) 2 muenwagg się poszczególnych W niedrieique sue kom faraich cyklu kom of rRowego Wasg chromosomów ornacza chromosomy ↳ parach. 2 kolev dose castevrek omy występują w nig się symboler 20 ponvewar Kavoly chromosom 2 pary jest 2bublowany 2 jednej crasteaks DNA poniewar G close DNA G₁ 2n 12c S 2n/uc G₂ 2014c M 2n 12c close cast. DNA wirba chromoso mow है, zaburzenia Laburena kontrow cyklu komórkowego mogą powodo wać nekontrolowane, nadmierne podricity komorek Prowadu to do transformag'u nowotworowej. nowy ow tworo- wq. praming f сукс Fara jej syntery boatek (2 wyjatkem hustonow). Zachodr ter podriai organello potauto- nomicznych. trakate następuje nasilenie replikaga Faza s Następuje podwojenie doow DNA drac syntera nestonów. Naste prve now.. powstałe tacre such 2 bºarika mo hustonowyms. Dragke tym procesom ku potomna kavda komór- otruma matervai colenty any 2 genetyuny arvaelska. komórkowy 88 INTERFAZA FAZA M mitora Interfaza to stan międry podwiałams, podczas którego homorka zwiększa swoje rorm vary powvela organelle oral podwaja matervou genetyczny. Faza M to pod wat komárku, na który skvaola sug karvo kinera- podrvai jadra oraz cyto kuneza- podrian cytoplarmy. muto za Jest to podriau jadra komórkowego na dwa dentycine pod względem genetycznym jadra potomne. TO й нупоки сусо колега poawat cytoplazmy. motory oraz cytokinery 2 jednej komórku mawery stej powsta ja duve komórku potomne. S Faza G W trakwe tej fary nastę- puje wzrost rozmiarów, v zawartośw komorke do kolejny face wande oraz jace m. ch. eneymow repei kago DNA nezbędnych do Faza Go yest to fara spoczynkowa, unacy wyjśwe z cyklu. Noektore Komárker we przygoto way a sug oo kolejnego poolvathe, lecz preksztacaya się w komórku określo тури мое гершкија DNA, wtedys . педо and me dielą. Komórki maga wró- соо dо суки mitoza Mitoza jest procesem wagłym jednak umownie drew sie a na atery fary. 2 achodre m.in. w komórkach somaty acnych (komórkad wain lawvenat oraz roślin. Prowadre dla powstania dwóch Komorek potomnych o niezmiendong' waove chromosomów. 2nceczenie mitosy Mitoza oraz cytokine za powodują awiększenie laby komó- rek identyanych pod względem genetycenym umo2 wwwa to: ↳> warost u roaw of organizmów is regenerację uszkodzonych lub utraconych elementów budowy organvamów, pp. 2ableźnianie sus ran i odrastanie cręśw wata L> wymwang audytych komórek na nowe 27 bezpiwowe rozmnavanie się wielu organizmów cytokineza Podrai cytoplaamy w komórkach severce cych zaczyna sug w anatare, a w roslinnych -na początku telotary. komórku auverece: 1) focamenty akty nowe i mvory nowe tworq puerswen kurcz. wwy, przylegający do wewng trinej strony boony komórkowej 2) kurciąe się powoduje on powstanie bruzdy poarvato wey 3) 2 auskajęcy sue puerówień prowadwo do całkowitego mordris Tu cytoplarmy. Romórku roswine: 11 formuje sue wree wono cytokinetyczne 21w podscoryginie równikowej ukiadaj a sus pęcheryki. aparatu golguego 3) tacza sig re soba tworąc przegrodę komórkowa u) następuje podwat na divve komorke & wytworende woasnych swan komórkowych apoptoza To zaprogramowana śmierć komórku. um 02 Wwda: 27 elminage nepotrebnych, powstałych w nadmiernej dośw Komárek 47 usuwane struktur, które prestały pełnić swoją funky's na danym etapie rozwoju, np-agona kijaniw L7 Kortattowanie ogów waia 17 eliminage komórek uszkodzonych, 2cunfekowanych, neprawiatowych, big anve umiejscowonych r 2 e 6 J h Komórka funkgonge harmanie. P le g Po rozpoczęwa apoptout dlega fragmentago. (iadro komórko- we Komórka craw wode & Kurdy sug, a jej cyboszkie let sug roapada 3 Lanka Stocka jądrowa, a buona saczyna się uwypuklad. 4 Komórka rozpada się na maie otoczone 6oong pęcherzyku, тай, шайка аpoptotyctne. 15 wałka apoptobycine sa pochianvane o or awoone przez unne. komórki web makrofage. mejoza Mejoza jest podriałem jadra komórkowego dzięki któremu 2 jednej Romórks mawercystej powstagia atery komórku o aredu- Rowany o pojową waode chromosomów Proces een jest również nazywany podriavem redukcyjnym. Zachodu wycqcznie w eukanontow и rośwn & grybów umo2 wwwa wytwarzanie mejospor, oyw haploodalnych zarodnikow. ~snavenie mejozy Proces ten umo2wwda: L7 roamnavanie piwowe organwamów - gamety u mejospory 17 2achowanie stałe Worby chromosomów, charakterystycznej dla wszystkich 060 bników danego gatunku L7 2002nicowanie genetyczne osobników tego samego gatunku- crossing-over affe mitoza PROFAZA · • chromatyna ulega kondensay'i do postaci chromosomów zanuka stocka jądrowa i jąderko • powstaje wrzewona podriatone KOMÓRKA ZWIERZĘCA META FAZA maksymalny powom Kondensagi chromosomów • chromosomy povączone z wisknami wRewona podwałowego ukradają su 4 poarczyźnie równikowej tworąc płytkę. metafazorg ANAFAZA podwai centromeróu . ● rozdzielence Kardego chromosomu na dwie chromatydy. Każda staje się odrębnym chromosomem potomnym 12 Których • Widkna wRewiona skracają się, odwągając chromosomy potomne do preciwlegoych burgunów. TELOFAZA • cachodri cytokinera " • mukrofiiamenty tworg puerswen, ktory kurcąc suę powody's porstanve bruzdy poarvatowej ·caciskający sit puericto prowadro do caikowo- tego podwain KOMÓRKA ROŚLINNA . •formuje sus vrecono cytokinetyane 8 • poastery int gonf równikowej ukiadają si pęcherryki aparatu Golguego -> dostarcają matervai do budowy boon J puerwotnych Swan Komórkowych -> następuje rocínvenue chromosomów do postaw wückven chromatynowych • odtwara sus obocoka jędrowa i jaderko • ranoka wrewiono podriatowe •twork suę jadra potomie an4c AX XD mejoza Pochiał / PROFAZA I - ranok jądra i obociki jądrowej chromosomy homologiane ukladają się w pary twoRGe biwalenty L> ten proces to koagulaga - twory sus wrewono podivaidve - crossing-over METAFAZA I - bowalenty ukwadaya sus w payg'o równikowej -wrewond Jaczy się z centromerami ANAFAZA II - rordwelenue chromosomów homologianych prenorą sus do burgunów komorki każdy chromosom z dwoch chromatyd TELO FAZA I - częśwowa dekondensacja chromosomów - odtworzenie oboczki jędrowej i jąderka zachodu cytokineza n 20 1 Drugi podran przypomina mitory, ale nie popredia go replikacja ONA, auski cemu prowadi do zmniejszenia warby ciasteczek ONA O podovę. Powstają cztery komórki haploidalne. (n, c)