Enzymy są substancjami, które wpływają na przebieg reakcji chemicznych w organizmach żywych. Działają one na poziomie komórkowym, regulując procesy biochemiczne. Enzymy można podzielić na egzoenzymy, które działają na zewnątrz komórki, oraz endoenzymy, które działają wewnątrz komórki, na przykład enzymy lizosomów.
Właściwości enzymów
Enzymy wykazują wiele charakterystycznych właściwości. Są to białka, z wyjątkiem cząsteczek RNA/DNA, które tworzą rybosomy i deoksyrybosomy. Enzymy posiadają centrum aktywne, które jest miejscem, gdzie zachodzi reakcja enzymatyczna. Warto zauważyć, że enzymy nie zużywają się w reakcjach i wykazują dużą aktywność, działając w bardzo małych ilościach.
Klasyfikacja enzymów
Enzymy można sklasyfikować według ich funkcji. Międzynarodowa Unia Biochemiczna wyróżnia kilka głównych klas enzymów:
- Oksydoreduktazy - enzymy biorące udział w utlenianiu i redukcji.
- Transferazy - enzymy przeznaczone do transportu i przenoszenia grup funkcyjnych z jednego związku do innego.
- Hydrolazy - enzymy uczestniczące w reakcji hydrolizy, czyli rozkładu związków z wykorzystaniem H2O.
- LIAZY - enzymy odpowiadające za reakcje rozkładu związków chemicznych bez udziału wody.
- Izomerazy - enzymy zajmujące się przenoszeniem grup funkcyjnych w obrębie tej samej cząsteczki związku chemicznego.
- Ligazy/syntetazy - enzymy, które uczestniczą w reakcji syntezy przy wykorzystaniu energii, na przykład z hydrolizy ATP.
Mechanizm działania enzymów
Enzymy umożliwiają powstanie produktu dzięki obniżeniu energii aktywacji, czyli energii potrzebnej do zapoczątkowania reakcji. Dzięki nim reakcje zachodzą szybciej, co ma istotne znaczenie w życiu organizmów. Mechanizm działania enzymu polega na przyłączeniu się substratu do centrum aktywnego enzymu, co powoduje obniżenie energii aktywacji i ułatwia przebieg reakcji.
Podsumowanie
Enzymy odgrywają kluczową rolę w zachodzących reakcjach chemicznych. Ich właściwości, klasyfikacja i mechanizm działania są kluczowe dla zrozumienia procesów metabolicznych. Poznanie budowy i działania enzymów pozwala lepiej zrozumieć funkcjonowanie organizmów żywych. Enzymy są niezbędne dla życia i odgrywają istotną rolę zarówno w anabolizmie, jak i katabolizmie, które są kluczowymi procesami metabolicznymi.
