Nośnik informacji genetycznej - DNA

Kod genetyczny to podstawa dziedziczności, a jego nośnikiem jest kwas deoksyrybonukleinowy (DNA). Informacja o cechach organizmu jest zapisana w genach, które są odcinkami DNA zawierającymi instrukcje do budowy białek. Budowa DNA jest kluczowa dla zrozumienia, jak cechy są przekazywane z pokolenia na pokolenie.

DNA składa się z nukleotydów, które tworzą dwie nici ułożone w formie podwójnej helisy. Ta struktura znajduje się w jądrze komórkowym, które kontroluje wszystkie procesy zachodzące w komórce.

Vocabulary: Nukleotyd - podstawowa jednostka budulcowa DNA, składająca się z cukru (deoksyrybozy), reszty kwasu fosforowego i jednej z czterech zasad azotowych.

Highlight: Sekwencja DNA, czyli kolejność nukleotydów w nici, determinuje cechy organizmu.

Budowa DNA rysunek pokazuje, że pojedynczy nukleotyd zawiera cukier (deoksyrybozę), resztę kwasu fosforowego i jedną z czterech zasad azotowych: adeninę (A), tyminę (T), cytozynę (C) lub guaninę (G).

Example: Sekwencja DNA może wyglądać następująco: TAACTGCAGGT. Ta kolejność nukleotydów koduje konkretne informacje genetyczne.

Definition: Informacja genetyczna to zapis wszystkich cech dziedzicznych organizmu, przechowywany w DNA.

Komplementarność zasad i struktura chromosomów

Kod genetyczny a informacja genetyczna są ściśle związane z zasadą komplementarności zasad w DNA. Zasady azotowe z przeciwległych nici DNA tworzą ściśle określone pary: adenina łączy się z tyminą, a cytozyna z guaniną. Ta reguła zapewnia, że sekwencja jednej nici DNA wyznacza sekwencję drugiej nici.

DNA człowieka ciekawostki obejmują fakt, że w jednej komórce znajduje się ponad dwa metry nici DNA. Aby zmieścić się w małym jądrze komórkowym, DNA musi być odpowiednio upakowane. Najbardziej zwartą strukturą jest chromosom.

Highlight: DNA zwija się za pomocą białek w grube włókno zwane chromatyną.

Kariotyp człowieka zawiera 46 chromosomów. Każdy gatunek ma charakterystyczną liczbę chromosomów, na przykład pies ma ich 78.

Definition: Kariotyp to kompletny zestaw chromosomów charakterystyczny dla danego gatunku.

Budowa chromosomu jest złożona. Składa się on z dwóch chromatyd połączonych w miejscu zwanym centromerem. Każda chromatyda zawiera cząsteczkę DNA.

Vocabulary: Chromatyda - połówka chromosomu zawierająca jedną cząsteczkę DNA.

Badanie kariotypu jest ważnym narzędziem diagnostycznym w genetyce. Badanie kariotypu co wykrywa to między innymi aberracje chromosomowe, które mogą prowadzić do różnych zaburzeń genetycznych.