Strona 2: Szczegółowa budowa i rozmnażanie paproci

Budowa paproci jest przystosowana do życia w wilgotnych środowiskach lądowych. Sporofit paproci składa się z następujących elementów:

1. Liście - przeprowadzają fotosyntezę i wytwarzają zarodnie z zarodnikami
2. Kłącze - magazynuje substancje odżywcze i utrzymuje roślinę w glebie
3. Korzenie przybyszowe - liczne i cienkie, pobierają z gleby wodę z solami mineralnymi

Vocabulary: Sporofit to pokolenie diploidalne w cyklu życiowym paprotników, wytwarzające zarodniki.

Rodzaje liści u paproci:

• Sporotrofofile - pełnią funkcję asymilacyjną i uczestniczą w rozmnażaniu $np. paprotka zwyczajna$
• Sporofile i trofofile - oddzielne liście do asymilacji i wytwarzania zarodników $np. pióropusznik strusi$

Przykład: U długosza królewskiego dolna zielona część liścia pełni funkcję asymilacyjną, a górna brunatna wytwarza zarodnie z zarodnikami.

Gametofit paproci to niewielka plecha przytwierdzona do podłoża chwytnikami, na której powstają rodnie i plemnie.

Highlight: Cykl rozwojowy widliczki ostrozębnej, będącej rośliną różnozarodnikową, obejmuje wytwarzanie makrospor i mikrospor, z których rozwijają się odpowiednio żeńskie i męskie gametofity.

Rozmnażanie paprotników różnozarodnikowych charakteryzuje się:

1. Wytwarzaniem kłosów zarodnionośnych $sporofilostanów$
2. Obecnością makrosporofili i mikrosporofili
3. Powstawaniem makrospor i mikrospor w odpowiednich zarodniach
4. Rozwojem gametofitów żeńskich i męskich
5. Zapłodnieniem wymagającym obecności wody

Definicja: Paprotniki różnozarodnikowe to rośliny wytwarzające dwa rodzaje zarodników: duże makrospory i mniejsze mikrospory.

Strona 3: Cykl rozwojowy widliczki ostrozębnej

Cykl rozwojowy widliczki ostrozębnej $Selaginella selaginoides$ jest przykładem rozmnażania paprotników różnozarodnikowych. Proces ten obejmuje następujące etapy:

1. Na szczytach pędów sporofitów powstają kłosy zarodnionośne $sporofilostany$.
2. W dolnej części kłosów znajdują się makrosporofile, a w górnej mikrosporofile.
3. Na makrosporofilach tworzą się makrosporangia, a na mikrosporofilach - mikrosporangia.
4. W makrosporangiach powstają makrospory, a w mikrosporangiach - mikrospory.
5. Makrospory kiełkują w przedrośla żeńskie z rodniami, a mikrospory w przedrośla męskie z plemniami.
6. W rodniach powstają komórki jajowe, a w plemniach - plemniki z wiciami.
7. Zapłodnienie zachodzi dzięki kroplom deszczu lub rosy, które przenoszą plemniki do dolnej części kłosa.

Highlight: Rozmnażanie paprotników różnozarodnikowych charakteryzuje się silną redukcją gametofitów i ich rozwojem w obrębie zarodników.

Vocabulary: Sporofilostan to skupienie liści zarodnionośnych na szczycie pędu paprotnika.

Znaczenie paprotników w przyrodzie i dla człowieka obejmuje:

• Tworzenie specyficznych ekosystemów leśnych
• Udział w obiegu materii w przyrodzie
• Wykorzystanie w medycynie ludowej i nowoczesnej farmakologii
• Zastosowanie jako rośliny ozdobne

Przykład: Skrzypy, widłaki i paprocie mają cechy wspólne oraz cechy, którymi się różnią. Wspólne to m.in. obecność tkanek przewodzących i rozmnażanie przez zarodniki, a różnice dotyczą np. budowy liści i typu wytwarzanych zarodników.

Mszaki i paprotniki - najważniejsze informacje to kluczowe zagadnienia dla uczniów przygotowujących się do sprawdzianów z biologii rozszerzonej. Zrozumienie cyklu rozwojowego, budowy i znaczenia tych grup roślin jest istotne dla pełnego obrazu ewolucji roślin lądowych.

Strona 1: Ogólna charakterystyka paprotników

Paprotniki to zarodnikowe rośliny naczyniowe zasiedlające wilgotne środowiska lądowe, głównie lasy. Cechują się heteromorficzną przemianą pokoleń, gdzie dominuje pokolenie sporofitu. Liście paprotników są zróżnicowane na sporofile zawierające zarodnie oraz trofofile pełniące funkcje asymilacyjne.

Definicja: Paprotniki to grupa roślin obejmująca widłaki, skrzypy i paprocie, charakteryzująca się obecnością tkanek przewodzących i rozmnażaniem przez zarodniki.

Znaczenie paprotników w przyrodzie i dla człowieka jest wielorakie:

• Tworzą siedliska dla innych organizmów
• Stanowią źródło pokarmu dla zwierząt
• Niektóre gatunki są wykorzystywane w medycynie
• Historycznie przyczyniły się do powstania złóż węgla kamiennego

Highlight: Cykl rozwojowy paprotników obejmuje naprzemienne występowanie pokoleń gametofitu i sporofitu, z dominującym sporofitem.

Rozmnażanie paprotników odbywa się przez zarodniki powstające w zarodniach na liściach sporofilowych. Wyróżniamy paprotniki:

• Jednakozarodnikowe - wytwarzające jeden rodzaj zarodników
• Różnozarodnikowe - produkujące makrospory i mikrospory

Przykład: Nerecznica samcza to przykład paproci jednakozarodnikowej, której cykl rozwojowy obejmuje etapy od wytworzenia zarodników, przez powstanie gametofitu $przedrośla$, do rozwoju nowego sporofitu.

Budowa paproci i jej funkcje obejmują:

• Korzeń przybyszowy - pobieranie wody i soli mineralnych
• Łodygę $często w formie kłącza$ - magazynowanie substancji odżywczych
• Liście - fotosynteza i wytwarzanie zarodników