1. polaryzacja - wew. neuronu ład. ujemne, 2. depolaryzacja - wew. neuronu ład. dod., 3. repolaryzacja - wew. neuronu ład. ujemne

przewodzenie impulsu nerwowego etapy + ich opis (uwzględnij rolę pompy sodowo- potasowej, jonów)

to czas potrzebny do przywrócenia zdolności przewodzenia impulsu nerwowego, w tym czasie neuron jest niewrażliwy na bodziec

izolacja + węzły Ranviera gwarantują skokowe przemieszczanie się impulsów (szybsze)

dlaczego impuls przemieszcza się szybciej we włóknach mielinowych? 

część presynaptyczna, szczelina synaptyczna, część postsynaptyczna (receptory)

to związki chemiczne mające zdolność wiązania się z receptorami błony postsynaptycznej, dzięki temu kolejna komórka ulega pobudzeniu - impuls: elektryczny > chemiczny > elektryczny

czym są neuroprzekaźniki? jak wygląda przekazywanie informacji w synapsach chemicznych

ściśle przylegające, znajdują się w nich koneksony, co umożliwia szybkie przekazywanie inf., znajdują się np. w mięśniach gładkich 

synapsy elektryczne (budowa, występowanie)

np. GABA - hamujący, adrenalina - pobudzający

podział neuroprzekaźników (przykłady)

szara - komórki nerwowe + glejowe, biała - wypustki komórek nerwowych + komórki glejowe

mózg (kres. i między.), pień mózgu (śród., most, rdzeń p.), móżdżek

na zew. istota szara (kora mózgu), wew. biała (drogi nerwowe), 2 półkule i 4 płaty 

czołowy - analiza, kontrola emocji, twórczość. ciemieniowy - zbiera inf. z receptorów temp. dotyku i bólu. skroniowy - słuch i mowa. potyliczny - ośrodki wzroku

znajdują się w nim ośrodki czynności wegetatywnych, np. termoregulacji, pragnienia, sytości 

zawiera ośrodki odruchów bezwarunkowych oraz: ośrodek oddechowy, regulacji czynności serca, regulacji ciśnienia, tętna

zdolność kory mózgu do rozpoznawania przedmiotów, zjawisk

zdolność kory mózgu do wykonywania czynności celowych, wcześniej zamierzonych

odpowiedzialny za sterowanie czynnościami, które do wykonania są możliwe w sytuacjach bezstresowych, np. zwalnia pracę serca, pobudza perystaltykę jelit, pobudza wydzielanie śliny

to droga jaką przebiega impuls od receptora to efektora

12 par - unerwiają głowę i jej okolice

31 par - unerwiają m.in. skórę, narządy, mięśnie

odruch ssania u noworodków, odruchy obronne np. kaszel i odruch wymiotny, odruch kolanowy

jazda na rowerze, nauka np. gry na pianinie (muszą być stale ćwiczone)

informacja -> pamięć sensoryczna (zapachy, dźwięki) -> krótkotrwała -> <- długotrwała 

przekazywanie informacji od receptorów do OUN, udział w odruchach

podaj nazwę pierwiastka, którego aniony uczestniczą w przewodzeniu impulsów

wraz z nieprzepuszczalnymi naczyniami włosowatymi tworzą barierę krew-mózg

przy stresie - rozszerza płuca, szybka praca serca itp.

jest to zabezpieczenie przed zakłócaniem funkcjonowania neuronów przez różne substancje np. leki

rola bariery krew-mózg dla prawidłowego funkcjonowania ukł. nerwowego

utrzymuje odpowiedni stan napięcia mięśni oraz koordynuje ruchami 

zawiera ośrodki reakcji słuchowych i wzrokowych, koordynuje ruchami szybkimi, mimowonymi

hipokamp - uczenie się, pamięć, ciałko migdałowate - emocje, pamięć

ataksja - zaburzenie pracy mięśni szkieletowych, astenia - szybkie męczenie się mięśni szkieletowych

1. zapalenie opon mózgowych/mózgowia, 2. uraz mechaniczny mózgu/krwotok

co oznacza zwiększona obecność białka lub obecność krwi w płynie mózgowo rdzeniowym?

energia niezbędna jest w celu przeprowadzenia impulsu nerwowego (działalność pompy potasowo-sodowej)

opisz konieczność występowania tigroida w neuronach

przesącz osocza, pełni funkcje ochronną, odżywczą, przewodzi impulsy z narządów do mózgu, reguluje ciśnienie w jamie czaszki 

skład i rola płynu mózgowo-rdzeniowego 

z jakich substancji powstają neuroprzekaźniki?

funkcje: uczestniczy w odruchach bezwarunkowych, transport impulsów, na zew. istota biała, wew. szara (kształt H) z rogami (brzuszne i tylne) + kanał środkowy wypełniony płynem mózgowo-rdzeniowym

odbieranie bodźców + ich analiza, reakcje na dany bodziec + odruchy, koordynowanie pracy innych narządów, sterowanie wyższymi czynnościami tj. emocje, inteligencja, pamięć

dendryty, ciało komórki nerwowej, akson + osłonki mielinowe, węzły Ranviera

z osłonką - występują węzły Ranviera, impuls przemieszcza się szybko ok. 100m/s, bez mieliny - impuls porusza się wolno ok. 1m/s

aksony (włókna nerwowe) - różnice w budowie

somatyczny, autonomiczny (funkcjonalny) ośrodkowy, obwodowy (anatomicznie)

podział układu nerwowego (funkcjonalny i anatomiczny)

funkcje: podporowa, izolująca, odżywcza, ochronna, czasem regeneracyjna - rodzaje: lemocyty (komórki Schwanna), budują osłonki mielinowe, astrocyty

neurony czuciowe - receptor > mózgowie, neurony ruchowe - mózgowie > mięśnie, interneurony - n. czuciowe > n. ruchowe

opona twarda, opona pajęcza + przestrzeń podpajęczynówkowa, opona miękka

to wiązka włókien nerwowych (aksonów) przebiegająca poza OUN

Polski

budowa i działanie ukł. nerwowego, OUN, PUN, AUN

układ nerwowy - 3 liceum, rozszerzenie

Fiszki

Ekologia - matura 2023/24

układ powłokowy

Układ moczowy

Tkanki roslinne

EKOLOGIA

Układ nerwowy