Budowa i wzory alkinów
Alkiny to węglowodory nienasycone, które mają w swojej strukturze co najmniej jedno wiązanie potrójne (≡) między atomami węgla. To właśnie to wiązanie sprawia, że są bardziej reaktywne niż alkany.
Wzór ogólny alkinów to CₙH₂ₙ₋₂, co oznacza, że mają o 4 atomy wodoru mniej niż odpowiadający im alkan. Na przykład heksan ma wzór C₆H₁₄, a heks-1-yn ma C₆H₁₀.
Alkiny można zapisywać na różne sposoby: wzorem sumarycznym (C₆H₁₀), strukturalnym (pokazującym wszystkie wiązania), półstrukturalnym H−C≡C−CH2−CH2−CH2−CH3 lub uproszczonym H−C≡C−(CH2)3−CH3.
💡 Pamiętaj: Wiązanie potrójne składa się z jednego wiązania σ (sigma) i dwóch wiązań π (pi), co czyni je bardzo mocnym ale jednocześnie reaktywnym.
Szereg homologiczny zaczyna się od etenu (C₂H₂), następnie propyn (C₃H₄), but-1-yn (C₄H₆) i tak dalej - każdy kolejny ma o grupę CH₂ więcej.