Fenole - budowa i właściwości
Fenole to pochodne węglowodorów z grupą hydroksylową −OH przyłączoną bezpośrednio do atomu węgla w pierścieniu aromatycznym. Najprostszym przedstawicielem tej grupy jest benzenol, zwany powszechnie fenolem, o wzorze ogólnym R-OH, gdzie R to grupa arylowa.
Fenole mogą zawierać jedną grupę hydroksylową (monohydroksylowe) lub kilka grup (polihydroksylowe). Przykładami fenoli polihydroksylowych są benzeno-1,2-diol, benzeno-1,3-diol i benzeno-1,4-diol, które różnią się położeniem grup OH w pierścieniu.
💡 Warto wiedzieć! W przeciwieństwie do alkoholi, fenole wykazują właściwości kwasowe - ulegają dysocjacji jonowej w wodzie, tworząc anion fenolanowy i kation wodoru.
Fenol wchodzi w charakterystyczne reakcje chemiczne. Reaguje z metalami aktywnymi chemicznie (np. sodem), wydzielając wodór i tworząc fenolan sodu. Dodatkowo reaguje z kwasem azotowym (V) w obecności stężonego kwasu siarkowego (VI) jako katalizatora, tworząc pochodne nitrowe (nitrofenole).