Alternatywny zapis:

B+ Podczas przemiany ß-z jądra atomu zostaje wyrzucony elektron, a sama emisja połączona jest z emisją elektronu, a zatem masa jądra nie ulega zmianie, zaś zwiększa się liczba atomowa. Oprócz elektronu zostaje wyemitowane również neutrino. Neutrinem nazywamy cząstkę, która jest pozbawiona ładunku. Jej masa jest mniejsza nawet od elektronu. Promieniowanie zachodzi z równaniem: ZE¬zX+e A podczas przemiany B+ zajdzie rozpad promieniotwórczy połączony z emisją pozytonu. Podczas tej przemiany liczba atomowa Z zmniejsza się o I, natomiast liczba masowa A izotopu nie zmienia się. Promieniowanie zachodzi z równaniem: E¬ZX+e PROMIENIOWANIE V Promieniowanie y to promieniowanie elektromagnetyczne, towarzyszy innym przemianom promieniotwórczym. To promieniowanie charakteryzuję się bardzo dużą przenikliwością. Emisji tego promieniowania nie towarzyszy zmiana liczby atomowej ani masowej. Tylko niewielka liczba pierwiastków występujących w przyrodzie posiada własności promieniotwórcze. Są to zazwyczaj pierwiastki o dużej liczbie atomowej oraz izotopy pierwiastków lżejszych. SZEREGI PROMIENIOTWORCZE Proces rozpadu promieniotwórczego zachodzi ze stałą, dla danego izotopu prędkością. Ich produktami mogą być jądra izotopów które dalej będą ulegać przemianom aż powstanie izotop trwały. Sekwencja takich przemian, która obejmują 10-14 takich etapów to szereg promieniotwórczy, a przemiany zachodzące w jądrach atomów pierwiastków to rozpad promieniotwórczy. Szeregi promieniotwórcze naturalne: ● ● ● Okres półtrwania (tx) to właściwość opisująca trwałość atomów, można to nazwać również okresem połowicznego zaniku lub czasem połowicznego rozpadu. To czas po którym aktywność promieniotwórcza izotopu i jego masa zmniejszają się o połowę wraz z masą początkową. Większość Pierwiastków chemicznych występuje w postaci nuklidów trwałych. m - masa pozostałego po rozpadzie izotopu promieniotwórczego mo mo-masa początkowa izotopu promieniotwórczego 2n n - liczba cykli rozpadowych Okres póftrwania promieniotwórczego izotopu strontu 90Sr wynosi około 28 lat. Oblicz, ile gramów tego izotopu pozostanie po upływie 112 lat, jeśli masa początkowa próbki wynosiła 100 gramów? ● Sprawdzamy, ile T1/2 mieści się w podanym czasie i tyle razy dzielimy przez 2 masę początkową próbki: Po 28 latach-50g Po 56 latach-25g Po 84 latach -12,5g Po 112 latach-6,25 ● Szereg uranowo-aktynowy, rozpoczyna się od izotopu Uranu 2350 i obejmuje izotop aktynu 227Ac Szereg uranowo-radowy, rozpoczyna się od izotopu uranu 238U i obejmuje izotop radu 226Ra Szereg torowy, rozpoczyna się od izotopu Toru 232Th Szereg sztuczny, Szereg neptunowy, rozpoczyna się od izotopu neptunu 237Np który nie występuje w przyrodzie, lecz otrzymać go można w wyniku reakcji jądrowych z izotopu plutonu241Pu OKRES POŁTRWANIA ● ● musimy policzyć masę próbki po dowolnym czasie, który nie jest wielokrotnością okresu połowicznego rozpadu. Możemy sobie z tym poradzić na dwa sposoby: Sposób I. Polega on na narysowaniu wykresu zależności masy (stężenia) próbki od czasu na podstawie podanej wartości TI/2. Wykres ten powinien wyglądać mniej więcej tak: Teraz z wykresu jesteśmy w stanie oszacować, ile promieniotwórczego izotopu pozostało po dowolnym czasie. M= [A] A Co- 1/2 Co 1/4 Co 1/8 Co T₁/2 2T₁/2 3T₁/2 Sposób 2. W tej metodzie korzystamy z gotowego wzoru, Oczywiście musimy jeszcze znać wartość k (stała szybkości reakcji), którą obliczamy na podstawie okresu półtrwania k = In2 / T₁2 = 0,693/ TV2