Aktywność zawodowa i jej uwarunkowania

Ludność czynna lub aktywna zawodowo obejmuje osoby pracujące oraz bezrobotne.

Definition: Współczynnik aktywności zawodowej to odsetek aktywnych zawodowo w ogólnej liczbie ludności powyżej 18 lat.

Dla świata współczynnik ten wynosi około 45%. Udział aktywnych zawodowo zależy od:

• Poziomu rozwoju gospodarczego
• Stopnia urbanizacji
• Sytuacji ekonomicznej

W krajach wysoko rozwiniętych (KWR) obserwuje się:

• Wyższy udział kobiet w rynku pracy
• Późniejsze wchodzenie młodzieży na rynek pracy (ze względu na dłuższą edukację)
• Wcześniejsze przechodzenie na emeryturę

Highlight: Zmiany demograficzne mają istotny wpływ na rynek pracy i strukturę zatrudnienia.

Skutki zmian demograficznych dla rynku pracy obejmują:

• Starzenie się siły roboczej w krajach rozwiniętych
• Presję na systemy emerytalne
• Potrzebę dostosowania miejsc pracy do potrzeb starszych pracowników
• Wyzwania związane z integracją młodych pracowników w krajach o wysokim przyroście naturalnym

Example: W Japonii, kraju o zaawansowanym procesie starzenia się społeczeństwa, podejmuje się działania mające na celu zwiększenie aktywności zawodowej osób starszych i kobiet.

Zrozumienie trendów demograficznych jest kluczowe dla planowania polityki społecznej i gospodarczej, zarówno w skali krajowej, jak i globalnej.

Czynniki wpływające na przyrost naturalny

Współczynnik przyrostu naturalnego jest kształtowany przez różne czynniki w zależności od poziomu rozwoju kraju.

W krajach wysoko rozwiniętych (KWR) niski współczynnik dzietności wynika z:

• Modelu rodziny 2+2 lub 2+1
• Małej liczby kobiet w wieku rozrodczym
• Niestabilności związków
• Aktywności zawodowej kobiet
• Wydłużania okresu nauki
• Późnego zawierania małżeństw
• Większej świadomości planowania rodziny

Vocabulary: Współczynnik dzietności to średnia liczba dzieci, które jedna kobieta rodzi w ciągu swojego życia.

W krajach słabo rozwiniętych (KSR) wysoki współczynnik dzietności jest spowodowany:

• Poprawą warunków życia i opieki lekarskiej
• Niskim poziomem wykształcenia kobiet
• Brakiem dostępu do antykoncepcji
• Modelem rodziny wielodzietnej
• Niskim poziomem urbanizacji

Highlight: Poziom zastępowalności pokoleń wynosi 2,1 dziecka na kobietę.

Skutki niskiego współczynnika dzietności obejmują:

• Starzenie się społeczeństwa
• Brak rąk do pracy
• Problemy z finansowaniem emerytur i rent
• Zwiększone zapotrzebowanie na opiekę nad osobami starszymi

Skutki wysokiego współczynnika dzietności to:

• Pogłębianie biedy
• Analfabetyzm
• Problemy zdrowotne
• Głód
• Powstawanie slumsów
• Konflikty o ziemię

Example: W krajach postkomunistycznych obserwuje się feminizację populacji ze względu na emigrację mężczyzn i ich nadumieralność.