Jak powstają góry w Europie i Polsce
Powstawanie gór to proces, który trwa miliony lat! Wyobraź sobie, że wielkie płyty ziemskie powoli się poruszają, zderzają i oddalają od siebie. To właśnie te ruchy płyt litosfery oraz działalność wulkaniczna powodują podnoszenie się skał i tworzenie gór.
Ale góry nie powstają od razu w swojej końcowej formie. Przez cały czas działają na nie różne siły natury - wiatr, deszcz, mróz i upał, które powoli je zmieniają.
Geolodzy wyróżniają trzy główne typy gór: fałdowe, zrębowe i wulkaniczne. Każdy typ powstaje w zupełnie inny sposób i ma swoje charakterystyczne cechy.
Góry fałdowe powstają tam, gdzie płyty litosfery się zderzają - jak dwie samochody, które wpadają na siebie, tylko bardzo powoli! Do tego typu należą najsłynniejsze europejskie góry: Alpy, Pireneje i nasze polskie Karpaty, w tym Tatry i Beskidy.
Góry zrębowe to efekt wypiętrzania sztywnych warstw skalnych. Te skały nie mogą się zgiąć jak w górach fałdowych, więc po prostu pękają i przesuwają się wzdłuż szczelin zwanych uskokami. Przykładami są niemieckie góry Harz, Schwarzwald oraz niektóre części naszych Sudetów.
Góry wulkaniczne powstają, gdy lawa wylewa się na powierzchnię i zastygając, tworzy wzniesienia. Najbardziej znane znajdują się we Włoszech, Grecji i Islandii - tam, gdzie wciąż działają aktywne wulkany!
💡 Ciekawostka: Nasze polskie Tatry to góry fałdowe, które wciąż rosną o około 1-2 mm rocznie!