Wielkie formy ukształtowania powierzchni Ziemi
Nasza planeta jest w większości pokryta wodą - aż 71% to obszary wodne (361,1 mln km²), a tylko 29% to lądy (149 mln km²). Warto wiedzieć, jak wygląda dno oceaniczne i powierzchnia lądowa.
Dno oceaniczne dzieli się na kilka charakterystycznych stref. Szelfy to płytkie obszary przybrzeżne sięgające do 200 m głębokości, stanowiące około 7,8% powierzchni oceanów. Głębiej znajdują się stoki kontynentalne - strome fragmenty dna między 200 a 3000 m głębokości, zajmujące 18,1% powierzchni dna. Najrozleglejsze są baseny oceaniczne (73,1% dna) na głębokościach 3000-6000 m, gdzie znajdują się równiny abisalne i potężne grzbiety śródoceaniczne. Najgłębsze miejsca to rowy oceaniczne stanowiące 1% dna, gdzie płyty litosfery zderzają się ze sobą - rekordowy Rów Mariański sięga 10316 m p.p.m.!
Lądy również mają swoją charakterystyczną rzeźbę. Niziny zajmują ponad 30% powierzchni lądowej i sięgają do 200-300 m n.p.m. Ciekawostką są depresje (tereny poniżej poziomu morza) oraz kryptodepresje (dna jezior położone poniżej poziomu morza). Wyżyny leżą powyżej 300 m n.p.m. i zajmują aż 37% powierzchni lądów. Góry charakteryzujące się stromymi stokami i znacznymi różnicami wysokości zajmują około 8% powierzchni Ziemi.
💡 Ciekawostka: Mimo że niektóre wyżyny wznoszą się na kilka tysięcy metrów n.p.m., nie zaliczamy ich do gór, ponieważ mają zbyt małe deniwelacje (różnice wysokości względnej) w porównaniu z prawdziwymi górami!