Język polski
Biologia
Chemia
Historia
Geografia
Aparat ruchu
Układ wydalniczy
Komórka
Bakterie i wirusy. organizmy beztkankowe
Genetyka klasyczna
Badania przyrodnicze
Ekologia
Organizm człowieka jako funkcjonalna całość
Metabolizm
Genetyka molekularna
Układ pokarmowy
Proste zwierzęta bezkręgowe
Genetyka
Rozmnażanie i rozwój człowieka
Chemiczne podstawy życia
Pokaż wszystkie tematy
Systematyka związków nieorganicznych
Węglowodory
Układ okresowy pierwiastków chemicznych
Świat substancji
Pochodne węglowodorów
Efekty energetyczne i szybkość reakcji chemicznych
Reakcje chemiczne w roztworach wodnych
Stechiometria
Gazy i ich mieszaniny
Budowa atomu a układ okresowy pierwiastków chemicznych
Kwasy
Sole
Wodorotlenki a zasady
Roztwory
Reakcje utleniania-redukcji. elektrochemia
Pokaż wszystkie tematy
6
0
Antonina
30.11.2025
Geografia
Wietrzenie
359
•
30 lis 2025
•
Antonina
@antonina_dxwi
Wietrzenie to naturalny proces niszczenia skał pod wpływem czynników środowiskowych.... Pokaż więcej
Wietrzenie to proces niszczenia skał przez różne czynniki przyrodnicze. Wyróżniamy trzy główne typy: wietrzenie fizyczne, chemiczne i biologiczne.
Wietrzenie fizyczne (mechaniczne) polega na kruszeniu się skał bez zmiany ich składu chemicznego. Występuje w dwóch głównych formach. Pierwsza to wietrzenie mrozowe, które zachodzi w chłodnym klimacie, gdzie temperatura waha się między wartościami ujemnymi a dodatnimi. Woda dostaje się do szczelin skalnych, zamarza i zwiększając swoją objętość, rozsadza skałę od środka. W ten sposób tworzą się rumiska skalne.
Drugą formą jest wietrzenie termiczne, występujące w gorącym i suchym klimacie, gdzie występują duże dobowe wahania temperatury. Czynnikiem niszczącym jest sama temperatura - w dzień skała się nagrzewa i rozszerza, a w nocy kurczy, co prowadzi do jej łuszczenia się.
Ciekawostka: W przypadku wietrzenia mrozowego kluczowa jest nie tyle wielkość spadku temperatury, ile częstotliwość przechodzenia przez punkt zamarzania wody - im częściej woda zamarza i topnieje, tym intensywniejsze wietrzenie!
Wietrzenie termiczne powoduje, że skała nieustannie zmienia swoją objętość. W ciągu dnia pod wpływem wysokich temperatur się rozszerza, a w nocy, gdy temperatura spada - kurczy się. Te cykliczne zmiany prowadzą do powstawania pęknięć i oddzielania się cienkich warstw skały. Zjawisko to nazywamy łuszczeniem skał.
Wietrzenie chemiczne zachodzi głównie w klimacie gorącym i wilgotnym. W przeciwieństwie do wietrzenia fizycznego, powoduje zmianę składu chemicznego skały. Głównym czynnikiem jest tu woda zawierająca rozpuszczone związki chemiczne. Najbardziej podatne na ten rodzaj wietrzenia są skały węglanowe (np. wapienie) oraz granity.
Szczególnym rodzajem wietrzenia chemicznego jest krasowienie - proces rozpuszczania skał przez wody opadowe zawierające dwutlenek węgla. Prowadzi ono do powstawania charakterystycznych form krasowych, które dzielimy na powierzchniowe i podziemne.
Zapamiętaj: Formy krasowe powierzchniowe to m.in. żłobki krasowe (podłużne zagłębienia), lejki krasowe (okrągłe zagłębienia), ponory (szczeliny w podłożu) oraz ostańce krasowe zwane mogotami (nierozpuszczone pagóry wapienne).
Wśród podziemnych form krasowych znajdziemy jaskinie - rozległe puste przestrzenie w skałach połączone korytarzami. Wewnątrz nich powstają niezwykłe formacje: stalaktyty zwisające z sufitu, stalagmity rosnące od dna jaskini ku górze oraz stalagnaty - kolumny powstałe z ich połączenia. Na ścianach jaskiń tworzą się też draperie naciekowe.
Wietrzenie biologiczne (organiczne) to działanie organizmów żywych na skały. Jest najbardziej intensywne w ciepłym i wilgotnym klimacie. Zwierzęta przyczyniają się do wietrzenia, rozdrabniając podłoże skalne kopytami czy kopiąc tunele. Rośliny oddziałują na skały na dwa sposoby - mechanicznie, gdy ich korzenie wnikają w szczeliny i powiększają je, oraz chemicznie, gdy wydzielane przez nie kwasy rozpuszczają skały.
Efekty wietrzenia biologicznego są wzmacniane przez odchody zwierząt, które również zawierają substancje chemiczne zdolne do rozpuszczania skał.
Warto wiedzieć: Choć wietrzenie często postrzegamy jako proces niszczący, jest ono niezbędne dla tworzenia gleby, która powstaje właśnie ze zwietrzeliny - rozdrobnionych fragmentów skał zmieszanych z materią organiczną.
Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.
Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.
Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.
App Store
Google Play
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Antonina
@antonina_dxwi
Wietrzenie to naturalny proces niszczenia skał pod wpływem czynników środowiskowych. W zależności od warunków klimatycznych, woda, temperatura i organizmy żywe oddziałują na skały, powodując ich rozpad i przemianę. Zrozumienie typów wietrzenia pomoże ci pojąć, jak kształtuje się krajobraz wokół nas.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Wietrzenie to proces niszczenia skał przez różne czynniki przyrodnicze. Wyróżniamy trzy główne typy: wietrzenie fizyczne, chemiczne i biologiczne.
Wietrzenie fizyczne (mechaniczne) polega na kruszeniu się skał bez zmiany ich składu chemicznego. Występuje w dwóch głównych formach. Pierwsza to wietrzenie mrozowe, które zachodzi w chłodnym klimacie, gdzie temperatura waha się między wartościami ujemnymi a dodatnimi. Woda dostaje się do szczelin skalnych, zamarza i zwiększając swoją objętość, rozsadza skałę od środka. W ten sposób tworzą się rumiska skalne.
Drugą formą jest wietrzenie termiczne, występujące w gorącym i suchym klimacie, gdzie występują duże dobowe wahania temperatury. Czynnikiem niszczącym jest sama temperatura - w dzień skała się nagrzewa i rozszerza, a w nocy kurczy, co prowadzi do jej łuszczenia się.
Ciekawostka: W przypadku wietrzenia mrozowego kluczowa jest nie tyle wielkość spadku temperatury, ile częstotliwość przechodzenia przez punkt zamarzania wody - im częściej woda zamarza i topnieje, tym intensywniejsze wietrzenie!
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Wietrzenie termiczne powoduje, że skała nieustannie zmienia swoją objętość. W ciągu dnia pod wpływem wysokich temperatur się rozszerza, a w nocy, gdy temperatura spada - kurczy się. Te cykliczne zmiany prowadzą do powstawania pęknięć i oddzielania się cienkich warstw skały. Zjawisko to nazywamy łuszczeniem skał.
Wietrzenie chemiczne zachodzi głównie w klimacie gorącym i wilgotnym. W przeciwieństwie do wietrzenia fizycznego, powoduje zmianę składu chemicznego skały. Głównym czynnikiem jest tu woda zawierająca rozpuszczone związki chemiczne. Najbardziej podatne na ten rodzaj wietrzenia są skały węglanowe (np. wapienie) oraz granity.
Szczególnym rodzajem wietrzenia chemicznego jest krasowienie - proces rozpuszczania skał przez wody opadowe zawierające dwutlenek węgla. Prowadzi ono do powstawania charakterystycznych form krasowych, które dzielimy na powierzchniowe i podziemne.
Zapamiętaj: Formy krasowe powierzchniowe to m.in. żłobki krasowe (podłużne zagłębienia), lejki krasowe (okrągłe zagłębienia), ponory (szczeliny w podłożu) oraz ostańce krasowe zwane mogotami (nierozpuszczone pagóry wapienne).
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Wśród podziemnych form krasowych znajdziemy jaskinie - rozległe puste przestrzenie w skałach połączone korytarzami. Wewnątrz nich powstają niezwykłe formacje: stalaktyty zwisające z sufitu, stalagmity rosnące od dna jaskini ku górze oraz stalagnaty - kolumny powstałe z ich połączenia. Na ścianach jaskiń tworzą się też draperie naciekowe.
Wietrzenie biologiczne (organiczne) to działanie organizmów żywych na skały. Jest najbardziej intensywne w ciepłym i wilgotnym klimacie. Zwierzęta przyczyniają się do wietrzenia, rozdrabniając podłoże skalne kopytami czy kopiąc tunele. Rośliny oddziałują na skały na dwa sposoby - mechanicznie, gdy ich korzenie wnikają w szczeliny i powiększają je, oraz chemicznie, gdy wydzielane przez nie kwasy rozpuszczają skały.
Efekty wietrzenia biologicznego są wzmacniane przez odchody zwierząt, które również zawierają substancje chemiczne zdolne do rozpuszczania skał.
Warto wiedzieć: Choć wietrzenie często postrzegamy jako proces niszczący, jest ono niezbędne dla tworzenia gleby, która powstaje właśnie ze zwietrzeliny - rozdrobnionych fragmentów skał zmieszanych z materią organiczną.
Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.
Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.
Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.
6
Inteligentne Narzędzia NOWE
Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju
App Store
Google Play
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
