Zlodowacenia i formy polodowcowe w Polsce
W historii Polski wyróżniamy trzy główne zlodowacenia plejstoceńskie. Najstarsze - zlodowacenie południowopolskie (Sanu) objęło prawie całą Polskę z wyjątkiem Karpat około 480 tysięcy lat temu. Zlodowacenie środkowopolskie (Odry) sięgnęło do linii wyżyn około 240 tysięcy lat temu. Najmłodsze - zlodowacenie północnopolskie (Wisły) objęło tylko obszar pojezierzy około 60 tysięcy lat temu.
W Polsce wyróżniamy dwa typy rzeźby polodowcowej. Rzeźba staroglacjalna charakteryzuje się niewielką ilością form polodowcowych i jezior, a istniejące formy są mocno zniszczone przez erozję. Z kolei rzeźba młodoglacjalna obejmuje północną część kraju, gdzie znajdziemy wyraźne, wysokie formy terenu i liczne jeziora.
Wśród jezior polodowcowych występujących w Polsce wyróżniamy: jeziora rynnowe (powstałe w wyżłobieniach utworzonych przez wody podlodowcowe), jeziora morenowe (utworzone między wzniesieniami moren) oraz jeziora cyrkowe występujące w górach.
Ciekawostka! Jezioro Hańcza, najgłębsze w Polsce (108,5 m), jest jeziorem rynnowym powstałym podczas zlodowacenia północnopolskiego. Jego niezwykła głębokość to efekt działania wód podlodowcowych, które pod ogromnym ciśnieniem wyżłobiły głęboką rynnę.
Efektem działalności lodowców są również charakterystyczne formy terenu: moreny denne (materiał skalny występujący w spodniej części lodowca), moreny czołowe (wały powstające wzdłuż czoła lodowca podczas jego postoju), pradoliny (szerokie obniżenia o płaskim dnie powstałe podczas cofania się lądolodu) oraz sandry - rozległe, płaskie stożki zbudowane ze żwirów i piasków osadzonych przez wody lodowcowe.