Podstawy demokracji ateńskiej i jej instytucje
Reformy Klejstenesa z 508 r. p.n.e. stworzyły fundament demokracji ateńskiej. Podzielił on Ateny na 10 fyl (jednostek administracyjnych), aby osłabić wpływy arystokracji. Dodatkowo utworzył nowe rady i wprowadził procedurę ostracyzmu, która pozwalała usuwać niebezpieczne jednostki z polis.
Sercem ateńskiej demokracji było Zgromadzenie Ludowe (eklezja), w którym uczestniczył każdy obywatel powyżej 20 lat. Spotykało się ono około 40 razy w roku, a uczestnicy otrzymywali dietę równą dziennym zarobkom. Każdy mógł zabrać głos i przedstawić własny projekt uchwały.
Ważną rolę pełniła Rada Pięciuset, do której corocznie losowano 50 obywateli. Przygotowywała ona obrady eklezji, zajmowała się sprawami państwa i nadzorowała urzędników. Po reformach Klejstenesa archonci pełnili głównie funkcje kapłańskie, a Areopag (rada starszych) zajmował się sądami w sprawach zabójstw.
🏛️ Warto zapamiętać: Demokracja ateńska opierała się na zasadzie losowania urzędników, co miało gwarantować równy dostęp do władzy. Była to demokracja bezpośrednia, a nie przedstawicielska - obywatele sami podejmowali decyzje, a nie wybierali reprezentantów!