Represje i kultura polska po powstaniu listopadowym
Po upadku powstania Rosja wprowadziła surowe represje. Anulowano konstytucję i zastąpiono ją statutem organicznym, zlikwidowano sejm, a władzę objął Iwan Paskiewicz. Rozwiązano polskie wojsko i rozpoczęto intensywną rusyfikację, zakazując używania języka polskiego. Wybudowano Cytadelę Warszawską, a tysiące powstańców zesłano na katorgę - ciężkie roboty na Syberii.
W tym trudnym okresie niezwykle ważna stała się kultura. Romantyzm stał się dominującym prądem literackim i artystycznym, trwającym w Polsce od 1822 roku. Romantycy, jak Adam Mickiewicz czy Juliusz Słowacki, odrzucali rozum na rzecz uczuć i wyobraźni. Ich twórczość podtrzymywała ducha narodowego i nadzieje na odzyskanie niepodległości.
Pojawił się także mesjanizm - przekonanie, że naród polski jest narodem wybranym, którego cierpienie ma sens i prowadzi do odrodzenia moralnego całego świata. Idea ta, rozwijana przez Andrzeja Towiańskiego, dawała Polakom pocieszenie i nadzieję w czasach niewoli.
Czy wiesz, że... Cytadela Warszawska została zbudowana na koszt Polaków jako kara za powstanie i miała służyć do kontrolowania miasta - jej działa były skierowane na Warszawę, nie na zewnętrznego wroga!