Kultura polska w pierwszej połowie XIX w.
Pomimo rozbiorów, polska kultura przeżywała prawdziwy rozkwit w głównych ośrodkach jak Warszawa, Kraków, Poznań, Wilno i Krzemieniec. Te miasta stały się prawdziwymi centrami polskiej myśli i sztuki.
W 1800 roku powstało w Warszawie Towarzystwo Przyjaciół Nauk - elitarne stowarzyszenie zrzeszające najwybitniejszych polskich uczonych, lekarzy, prawników i polityków. Dzięki tej organizacji powstał słownik języka polskiego autorstwa Bogusława Lindego, który uporządkował naszą mowę.
Początkowo w kulturze dominował klasycyzm z jego uporządkowanymi formami i antycznymi wzorcami. Tworzyli w tym nurcie Franciszek Wężyk, Ludwik Osiński czy Cyprian Godebski. Julian Ursyn Niemcewicz i Jan Potocki pisali powieści historyczno-patriotyczne, które łączyły miłość do ojczyzny z opisami dawnych obyczajów.
Prawdziwą rewolucję przyniosła publikacja "Ballad i romansów" Adama Mickiewicza w 1822 roku - to data narodzin romantyzmu w Polsce. Ten nurt artystyczny trwał aż do wybuchu powstania styczniowego i całkowicie zmienił oblicze polskiej kultury.
Pamiętaj: Romantyzm to nie tylko literatura - objął muzykę, malarstwo i architekturę, wprowadzając emocje, patriotyzm i fascynację historią.
Trzej wieszczowie - Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki i Zygmunt Krasiński - stali się głosem narodu pozbawionego państwa. Ich twórczość była pełna tęsknoty za wolnością i wiary w odrodzenie Polski.
W malarstwie artyści jak Aleksander Orłowski, Piotr Michałowski czy Artur Grottger malowali sceny z polskiej historii i walk narodowowyzwoleńczych. Podobnie muzyka stawała się nośnikiem patriotycznych treści - Fryderyk Chopin, Stanisław Moniuszko i Władysław Żeleński tworzyli utwory, w których pobrzmiewa miłość do ojczyzny.