Alternatywny zapis:

do finansowego wspierania opozycji we Francji. Wojny z Austrią toczyły się na dwóch frontach: niemieckim i włoskim. Armia francuska odnosiła znaczne sukcesy, zwycięstwa zawdzięczali oddanym żołnierzom gotowym walczyć za rewolucję oraz utalentowanym oficerom, którzy wykształceni byli już po 1789 r. Na froncie niemieckim dowodzili generałowie Jean Jourdan [żą żurdą] i Jean Moreau [żą moro]. Natomiast we włoszech w 1796 r. dowództwo przejął Bonaparte. Był on wówczas najmłodszym generałem armii francuskiej. W 1796 r. Francuzi podjęli ofensywę aby wkroczyć do Tyrolu i uderzyć na Wiedeń. Jednak walki na froncie niemieckim toczyły się ze zmiennym szczęściem i w wyniku porażek ich armie musiały ponownie wycofać się za Ren. We Włoszek natomiast Bonaparte odnosił same sukcesy. Doprowadził do rozdzielenia armii austriackiej i sardyńskiej, a następnie pokonał siły Królestwa Sardynii pod Mondovi. Tym samym zmusił króla Sardynii do zawarcia pokoju. Na jego mocy Nicea i Sabaudia zostały włączone do Francji. Następnie pod Lodi pokonał armię austriacką i opanował Lombardię. To właśnie te walki ujawniły w pełni jego talent strategiczny i wiedzę młodego generała. Niejednokrotnie zachęcał on swoim przykładem żołnierzy do ataków i bohaterstwa. Zaskarbił sobie tym podziw i lojalność. Po tych zwycięstwach obległ on Mediolan i Mantuę po czym je zajął, pokonując śpieszących z odsieczą Austriaków. Te sukcesy umożliwiły mu wyprawę na Tyrol. Na obszarach wyzwolonych spod władzy austriackiej w północnych Włoszech Bonaparte utworzył podporządkowaną mu Republikę Cisalpińską. W 1797 r. Bonaparte zgodził się, aby utworzyć z jeńców wojennych narodowości polskiej i polskich emigrantów - przy zorganizowanej armii Republiki - ochotnicze Legiony Polskie. Atak Bonapartego na Tyrol i nowa francuska ofensywa nad Renem zmusiła Austrię w kwietniu 1797 r. do zawarcia zawieszenia broni. Początki rządów Napoleona 2 Silna pozycja Bonapartego i poparcie armii sprawiły, że generał bez konsultacji z dyrektoriatem jeszcze tego samego roku zawarł z Austrią pokój w Campo Formio. Na jego mocy francja uzyskała Niderlandy Austriackie (Belgię), wyspy na Morzu Adriatyckim. Austria za to otrzymała część Republiki Weneckiej oraz uznali istnienie włoskich republik podporządkowanych Paryżowi. Koalicja antyfrancuska ostatecznie przestała istnieć. 1. REPUBLIKA CISALPIŃSKA Bonaparte już w 1796 r. podporządkował sobie północne Włochy. W Italii zapanowała wtedy atmosfera rewolucyjna, zaczęto obalać monarchie i proklamowano pojedyncze republiki na północy Włoch. W 1797 r. po podpisaniu francusko-austriackiego zawieszenia broni z inicjatywy Bonapartego zjednoczono włoskie republiki w jedną Republikę Cisalpińską ('cispalpińska" oznacza 'położona za Alpami, ‘na południe od Alp'), obejmującą północne Włochy. Dostrzegano w tym początek zjednoczenia Włoch. Republika choć zależna od Francji, miała swój własny dyrektoriat - powołany na wzór francuski - oraz swoją armię. Rządzona była przez ośrodki burżuazyjne. Używana przez republikę flaga o barwach zielono-biało-czerwonych była uważana za flagę całych Włoch. 1. NIEUDANA WYPRAWA DO EGIPTU Po zawarciu pokoju w Campo Formio jedynym wrogiem Francji została Wielka Brytania. Francuzi mieli za słabą flotę by pokonać Anglików na morzu. Powstał więc plan opanowania Egiptu, co było zagrożeniem dla angielskiego handlu i żeglugi. Dyrektoriat chętnie poparł ten plan, bo chcieli się pozbyć Napoleona z kraju. Zyskiwał on szerzącą się popularność w kraju. Wiosną 1798 r. prawie 40 tys. żołnierzy francuskich wyruszyło na okrętach z Tyrolu. Ekspedycja zorganizowana była w tajemnicy, by francuskie statki nie zostały zaatakowane przez flotę brytyjską. Po drodzę opanowali Maltę, zdobywając ważną bazę morską. W lipcu 1798 r. wojska francuskie wylądowały w Egipcie, bez trudu pokonali oddziały mameluków pod piramidami. Większość kraju znalazła się pod ich panowaniem. Początki rządów Napoleona 3 Mimo to flota brytyjska rozbiła marynarkę francuską w bitwie morskiej pod Abu Kir. Francuska Armia Wschodu została odcięta od kraju. W tym czasie wojnę Francji wypowiedziała także Turcja, która sprawowała rząd nad Egiptem. Bonaparte pokonał turecką armię. Francuzi wkroczyli do Palestyny i Syrii. Jednak brak zaopatrzenia i wojna podjazdowa z wrogiem zmusiły Armię Wschodu do odwrotu, do Egiptu. Tam francuzi zdołali jeszcze pokonać 20-tysięczną armię turecką w lądowej bitwie pod Abu Kir. Zmieniająca się sytuacja polityczna w Europie i brak perspektyw na całkowite zajęcie i utrzymanie Egiptu skłoniły Napoleona do powrotu do Francji. Generał zabrał ze sobą tylko kilkuset ludzi, a reszta armii została w Egipcie. Broniła się tam aż do kapitulacji w 1801 r. Ten czyn to jedna z największych skaz na wizerunku niemal doskonałego generała. Zostawił swoich ludzi, a sam się wycofał. 1. ZAMACH STANU 18 BRUMAIRE'A Społeczeństwo francuskie było coraz bardziej niezadowolone z nieudolnych rządów skorumpowanych członków dyrektoriatu oraz zmęczone wyczerpującą wojną z II koalicją. Nastroje społeczne coraz bardziej się radykalizowały. Pojawił się pomysł, że sposobem na ową sytuację może być ustrój zbliżony do monarchicznego. Silna władza, która powstrzyma zarówno korupcję, bandytyzm, ale też radykalne ruchy polityczne - jednocześnie zagwarantuje zachowanie obecnego systemu społecznego. Zaczęto poszukiwania przywódcy, który mógłby spełnić te oczekiwania. Plan zamachu stanu poparli dwaj członkowie dyrektoriatu: ksiądz Emmanuel Joseph Sieyès i Roger Ducos. Politycy wysunęli kandydaturę Bonapartego jako przywódcy zamachu stanu, Miał on ogromne poparcie armii oraz gdy w październiku 1799 r. przybył do Francji z Egiptu, Francuzi witali go owacjami. W dodatku w tym czasie brat Napoleona - Lucjan - był przewodniczącym Rady Pięciuset (izby niższej parlamentu), co ułatwiało opanowanie tej instytucji. 18 brumaire'a VIII roku republiki (9 listopada 1799 r.) Rada Starszych powiedziała gen. Bonapartemu dowództwo nad armią w Paryżu z powodu plotki, że istnieje zagrożenie spiskiem jakobińskim. Wtajemniczeni w przewrót zmusili dyrektoriat do rozwiązania się, a następnego dnia Rada Pięciuset została otoczona przez wojsko Bonapartego i rozpędzona. Początki rządów Napoleona 4 Rada Starszych pod presją wojska powołała zamiast dyrektoriatu komisję złożona z trzech konsulów i przekazała jej władze. Konsulami zostali mianowani: Sieyès, Ducos i Bonaparte. Jeszcze w 1799 r. ogłoszono kolejną francuską konstytucję (konstytucja roku VIII). Przekazała ona ogromną władzę konsulom, ustalono, że będą oni powoływani na 10 lat. Pierwszym konsul będzie sprawował nie tylko władzę wykonawczą, ale także będzie miał inicjatywę ustawodawczą. Pierwszym konsulem mianowano Bonapartego. A główne stanowiska państwowe objęli jego stronnicy. Skomplikowany system kompetencji poszczególnych organów państwa sprawił, że niemal cała władza była w rękach Bonapartego. Wprowadzono ustrój dyktatorski. 1. KONIEC REWOLUCJI FRANCUSKIEJ Przewrót 18 brumaire'a i wprowadzenie konsulatu we Francji uznaje się za ostateczny koniec rewolucji francuskiej. Co prawda nie przywrócono monarchii, ale zdecydowano się powierzyć konsulom tak dużą władzę, jaką miał nie jeden monarcha europejski w tym czasie. Rządu trzech konsulów szybko okazały się fikcją, władza znalazła się w rękach jednego człowieka - Napoleona Bonapartego. Znaczące było to, że ta sama burżuazja, która doprowadziła do wybuchu rewolucji w 1789 r., po 10 latach zdecydowała się na przywrócenie dyktatury. 1. WALKI Z II KOALICJĄ ANTYFRANCUSKĄ CZAS TRWANIA I KOALICJI SKŁAD: WALKI: POKOJE: Wspólne walki Wielkiej Brytani i Turcji przeciwko Francuzom zachęciły także inne kraje do wypowiedzenia im wojny. W 1798 r. król neapolitański sprzeciwił się dominacji Francuzów w Italii i zorganizował wyprawę na Rzym. Po kilku sukcesach (m.in, po zajęciu Rzymu) jego wojska zostały rozbite przez armię francuską. we Włoszech, m.in w Neapoli znowu doszło no wystąpień reowulcyjnych. Początki rządów Napoleona 5 Jednocześnie Francuzi wygnali z Piemontu króla i kraj ten przyłączyli do swojego państwa. Zaangażowanie Francji na froncie włoskim skłoniło Rosję do wypowiedzenia jej wojny. Jednocześnie zgoda cesarza austriackiego na przejście przez terytorium Habsburgów wojsk rosyjskich sprowokowały Francję do ataku na Austrie. Zapoczątkowało to wojnę Francji z II koalicją antyfrancuską. W 1799 r. armie austriackie i rosyjskie wtargnęły do Włoch, zagrażając niedawnym zdobyczą Paryża. Francuska Armia Włoch nie mogła sobie poradzić z liczbą przeciwników, mimo sukcesu odniesionego w Szwajcarii, gdzie w dwóch bitwach pod Zurychem został pokonany oddział rosyjski korpus ekspedycyjny wspierający armię austriacką - jej sytuacja była ciężka. Po objęciu władzy jako konsul - Napoleon skierował całą uwagę na wojnę z II koalicją. W 1800 r. jego wojska wkroczyły do północnych Włoch i rozbiły Austriaków w bitwie pod Marengo. Francja podjęła ofensywę w krajach niemieckich na północ od Alp. W grudniu 1800 r. rozbili nieprzyjaciela w bitwie pod Hohenlinden. Pokonana Austria została zmuszona do zawarcia pokoju w Lunéville (linewil). Podpisano go w lutym 1801 r. Warunki pokoju były podobne do poprzedniego zawartego w Campo Formio. Różnicą było to, że granica Francji i Rzeszy Niemieckiej miała przebiegać w Renie. Pokój z Francją zawarł też Neapol i Rosja. W 1802 r podpisano pokój w Amiens z Wielką Brytanią. Było to zakończeniem działań zbrojnych. Anglicy uzyskali kolonie zagarnięte Hiszpanii i Holandii (Trynidad, Cejlon i Afrykę Południową), oraz zgodzili się na powrót armii francuskiej do Egiptu. 1. OD KONSULATU DO CESARSTWA Zwycięstwa Napoleona i zakończenie działań wojennych spowodowały wzrost popularności generała. Konsul wykorzystywał to i organizował plebiscyty w których obywatele mieli wyrażać swój stosunek do niego. 1800 r. - w plebiscycie społeczeństwo francuskie wyraziło wolę istnienia konsulatu. Początki rządów Napoleona 6 1802 r. - w plebiscycie zdecydowano aby Bonapartemu powierzyć dożywotni urząd konsula z prawem wyboru następcy. W ten sposób w ramach ustroju republikańskiego Francja uzyskała niekoronowanego władcę. Dyktatura Napoleona nie była krwawa. opozycjonistów zmuszano przede wszystkim do emigracji - nie stosowano wobec nich ciężkiego więzienia i kary śmierci jak w czasach jakobińskich. • aparat policyjny działał w imieniu dyrektoriatu - państwo policyjne cenzurowano publikacje i kontrolowano korespondencję sąd zachowały pozory niezależności - sędziowie jednak byli mianowani bezpośrednio przez Napoleona ● ● ● Napoleon był doskonałym organizatorem państwa - jego celem było ustabilizowanie sytuacji wewnętrznej ogłosił amnestię i zgodę na powrót emigrantów przeprowadził reformy finansów kraju - stworzył Bank Francji i powstrzymał drożyznę artykułów spożywczych wdrożył reformę administracyjną prefekci sprawujący władzę w departamentach, podprefekci kierujący powiatami i merowie w miastach - mianowani przez głowę państwa ● ● ● ● •zaczął skuteczną walkę z korupcją • dał możliwość funkcjonowania kościołom zamkniętym w czasach jakobińskich - zostało to z radością przyjęte przez mieszkańców wsi • w 1801 r. podpisał z papiestwem konkordat, który regulował stosunki państwa i Kościoła o zakończono walkę z religią katolicką we Francji o zagwarantowano najwyższemu przedstawicielowi władzy publicznej wpływ na wybór biskupów i proboszczów, mieli oni składać przysięgę wierności państwa • za sprawą Napoleona dokonały się zmiany w szkolnictwie o wprowadzono powszechną, obowiązkową i nieodpłatną naukę w szkołach podstawowych Początki rządów Napoleona 7 o szkoły wyższe - licea- miały charakter państwowy • wielkie znaczenie miało uchwalenie kodeksu cywilnego Francuzów w 1804 r. - zatwierdzono w nim główne zdobycze rewolucji francuskiej o likwidację systemu feudalnego o nietykalność majątku prywatnego o swobody gospodarcze o wolność wyznania o śluby cywilne Reformy jakich dokonywał Bonaparte przynosiły mu jeszcze większą popularność. Pierwszy konsul wykorzystał to i pod wpływem swoich doradców zdecydował się przyjąć koronę carską. W 1804 r. w paryskiej katedrze Notre Dame w obecności papieża Piusa VII Bonaparte - konsul Republiki Francuskiej - został ogłoszony cesarzem Francuzów - Napoleonem I. Francja znów stała się monarchią i to absolutną. Rok później Napoleon koronował się na króla Włoch 1. CESARZ FRANCUZÓW Napoleon I koronował się na cesarza Francuzów - nie Francji. Był to symboliczny tytuł, który miał wskazywać, że Napoleon został wybrany z woli narodu i rządzi Francuzami jako wolnymi ludźmi. Tytuł carski stawiał Napoleona na równi z najpotężniejszymi władcami Europy, takimi jak imperatorem Rosji i Habsburgiem zasiadającym na tronie cesarza rzymskiego. Bonaparte był jednak cesarzem dziedzicznym w przeciwieństwie do wybieranego w wyniku elekcji cesarza rzymskiego. Napoleon nie chciał przywracać monarchii francuskiej, dlatego nie wybrał tytułu króla. Tytuł królewski kojarzony był ze znienawidzonymi Burbonami, a ponadto tytuł carski przydawał Napoleonowi większego znaczenia. Symboliczny był też przebieg ceremonii koronacyjnej. Napoleon miał odebrać z rąk papieża koronę carską i koronować się sam Początki rządów Napoleona 8