Przedmioty
Język polski
Biologia
Chemia
Geografia
Historia
Aparat ruchu
Układ wydalniczy
Komórka
Bakterie i wirusy. organizmy beztkankowe
Genetyka klasyczna
Badania przyrodnicze
Ekologia
Organizm człowieka jako funkcjonalna całość
Metabolizm
Genetyka molekularna
Układ pokarmowy
Proste zwierzęta bezkręgowe
Genetyka
Rozmnażanie i rozwój człowieka
Chemiczne podstawy życia
Pokaż wszystkie tematy
Układ okresowy pierwiastków chemicznych
Węglowodory
Efekty energetyczne i szybkość reakcji chemicznych
Reakcje chemiczne w roztworach wodnych
Pochodne węglowodorów
Stechiometria
Gazy i ich mieszaniny
Świat substancji
Budowa atomu a układ okresowy pierwiastków chemicznych
Kwasy
Sole
Wodorotlenki a zasady
Systematyka związków nieorganicznych
Roztwory
Reakcje utleniania-redukcji. elektrochemia
Pokaż wszystkie tematy
115
0
Łucja Wójcik
21.11.2025
Historia
Początki świata nowożytnego
3669
•
21 lis 2025
•
Łucja Wójcik
@stilla_lu
Renesans, czyli odrodzenie, to fascynujący okres w historii Europy, który... Pokaż więcej
Renesans (czyli odrodzenie) to okres w XV-XVI wieku, kiedy Europa przeżywała kulturalne i intelektualne przebudzenie. U podstaw tego ruchu leżał humanizm - prąd filozoficzny skupiający się na człowieku i nawiązujący do starożytnych wzorów.
"Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce" - to słowa Terencjusza, które doskonale oddają ducha epoki. Pojawili się wybitni humaniści jak Erazm z Rotterdamu, autor "Pochwały głupoty", czy Niccolò Machiavelli, który w dziele "Książę" przedstawił kontrowersyjne poglądy na sprawowanie władzy.
W tym czasie narodziło się pojęcie "człowieka renesansu" - osoby o wszechstronnych zainteresowaniach i talentach. Najlepszymi przykładami byli Leonardo da Vinci oraz nasz rodak, Mikołaj Kopernik, który był jednocześnie astronomem, ekonomem, prawnikiem i księdzem. Jego dzieło "O obrotach sfer niebieskich" zrewolucjonizowało naukę, wprowadzając teorię heliocentryczną.
💡 Czy wiesz, że Mikołaj Kopernik był nie tylko astronomem? Zajmował się też ekonomią, prawem, był tłumaczem i duchownym. To doskonały przykład wszechstronności ludzi renesansu!
Sztuka renesansowa rozwijała się głównie we Włoszech, gdzie bogaci mecenasi (osoby wspierające artystów finansowo) umożliwiali twórcom realizację ambitnych projektów. W architekturze pojawiły się nawiązania do starożytności - kolumny, łuki i kopuły. Malarstwo reprezentowali genialni artyści jak Rafael Santi czy Michał Anioł, twórca fresków w Kaplicy Sykstyńskiej i słynnej rzeźby "Dawid".
Europejczycy w XV-XVI wieku wyruszyli na poszukiwanie nowych lądów z kilku ważnych powodów. Chcieli znaleźć morską drogę do Indii, zdobyć nowe surowce, a także zaspokoić ciekawość i żądzę bogactwa. Stało się to możliwe dzięki rozwojowi wiedzy i nowym wynalazkom.
Nowe statki zwane karawelami zrewolucjonizowały żeglugę - miały większe ładownie, lepsze systemy sterowania i mogły pokonywać większe odległości. Podróżnikom pomagały też takie urządzenia jak busola (udoskonalony kompas) i astrolabium do wyznaczania położenia na podstawie gwiazd.
Kluczową postacią dla rozpoczęcia ery odkryć był portugalski książę Henryk Żeglarz, który organizował wyprawy wzdłuż wybrzeży Afryki. Największym odkrywcą stał się jednak Krzysztof Kolumb, który 12 października 1492 roku dopłynął do nieznanego lądu (Ameryki), szukając drogi do Indii. Później Amerigo Vespucci badał wybrzeża nowego kontynentu, który nazwano jego imieniem.
💡 Wyobraź sobie, że Kolumb nigdy nie wiedział, że odkrył nowy kontynent! Do końca życia był przekonany, że dotarł do Indii lub ich okolic.
Portugalscy żeglarze też zapisali się w historii - Bartolomeo Diaz opłynął południowy kraniec Afryki, Vasco da Gama dotarł do Indii, a Ferdynand Magellan poprowadził wyprawę dookoła świata (choć sam zginął w trakcie). Traktat w Tordesillas podzielił nowo odkryte ziemie między Hiszpanię i Portugalię, co dało początek kolonialnym imperiom.
W Ameryce Środkowej i Południowej hiszpańscy konkwistadorzy (jak Hernán Cortés) napotkali zaawansowane cywilizacje: Majów, Azteków i Inków. Majowie, zamieszkujący tereny dzisiejszej Gwatemali, Hondurasu i Meksyku, słynęli z osiągnięć w matematyce, astronomii i medycynie. Ich kapłani posiadali rozległą wiedzę naukową.
Aztekowie i Inkowie stworzyli potężne imperia z zaawansowaną architekturą i inżynierią. Wznosili imponujące świątynie i pałace, często w trudnych warunkach terenowych. Obie cywilizacje były politeistyczne i praktykowały składanie krwawych ofiar. Ich podstawą gospodarczą było rolnictwo.
Odkrycia geograficzne zmieniły Europę i świat na zawsze. W XVII wieku zaczęto zakładać pierwsze kolonie - terytoria należące do państw europejskich. Rozwinął się handel trójkątny pomiędzy Europą, Afryką i Ameryką, a także powstały giełdy, gdzie spotykali się kupcy i sprzedawcy.
💡 Handel trójkątny działał tak: z Europy wywożono towary do Afryki, tam kupowano niewolników i przewożono ich do Ameryki, skąd z kolei przywożono do Europy surowce i egzotyczne produkty.
Skutki odkryć były dalekosiężne. Kultura europejska rozprzestrzeniła się po świecie, ale jednocześnie zniszczono lokalne cywilizacje. Zmieniła się struktura etniczna Ameryki, a Afryka poniosła ogromne straty z powodu handlu niewolnikami. Gospodarka europejska przeżyła boom, choć w XVI wieku nastąpiła inflacja (rewolucja cen). Najbardziej na kolonializmie zyskała Wielka Brytania.
Na początku XVI wieku Kościół katolicki przeżywał poważny kryzys. Duchowieństwo było zbyt bogate, powszechne stały się zjawiska takie jak nepotyzm (obsadzanie stanowisk krewnymi), symonia (kupowanie stanowisk kościelnych) i nikolaityzm (duchowni żyli jak świeccy). Wielu księży łamało celibat, a odpusty grzechów można było po prostu kupić.
Wielką zmianę przyniósł rok 1517, kiedy Marcin Luter przybił do drzwi kościoła w Wittenberdze 95 tez przeciwko odpustom. Gdy papież nakazał mu odwołanie tez, Luter odmówił, domagając się dowodów z Pisma Świętego. W 1520 roku spalił on papieską bullę, co doprowadziło do jego ekskomuniki (wykluczenia ze wspólnoty wiernych).
Luteranizm wprowadził radykalne zmiany w stosunku do katolicyzmu. Odrzucono zwierzchnictwo papieża, pozostawiono tylko dwa sakramenty (chrzest i komunię), zniesiono celibat księży, zrezygnowano z kultu świętych i relikwii, a nabożeństwa zaczęto odprawiać w językach narodowych.
💡 Wiesz, czym różni się pastor od księdza katolickiego? Pastor może się ożenić, a w niektórych wyznaniach protestanckich pastorem może zostać również kobieta!
Innym kierunkiem reformacji był anglikanizm. Gdy papież odmówił królowi Henrykowi VIII zgody na rozwód, ten w 1534 roku wydał akt supremacji, ogłaszając się głową Kościoła anglikańskiego. Przeprowadził też sekularyzację - przejęcie majątków kościelnych przez państwo.
Reformacja przyniosła pięć głównych doktryn protestantyzmu: Pismo Święte jako jedyne źródło wiary, zbawienie przez samą wiarę, zbawienie z łaski Bożej jako niezasłużony dar, Jezus jako jedyny pośrednik między Bogiem a człowiekiem oraz chwała należna jedynie Bogu.
Działalność Marcina Lutra zainspirowała innych reformatorów, w tym Jana Kalwina - francuskiego teologa, który stworzył własną koncepcję religijną. Według doktryny kalwińskiej, Bóg z góry określił (predestynował), którzy ludzie będą zbawieni, a którzy potępieni. Mimo to Kalwin zachęcał do modlitwy i cnót, wierząc, że Bóg wynagradza dobre uczynki.
Kalwinizm opierał się na pięciu głównych zasadach: człowiek rodzi się w niewoli grzechu; Bóg wybiera ludzi do zbawienia ze względu na swoją wolę, a nie ich uczynki; Chrystus umarł za wybranych; człowiek wybrany nie może odrzucić Bożego wezwania; wola Boża jest suwerenna i nie może być zniewolona przez wolę ludzką.
💡 Kościoły kalwińskie są bardzo proste i surowe - nie znajdziesz tam obrazów ani rzeźb. Kalwiniści koncentrują się przede wszystkim na czytaniu Biblii i słuchaniu kazań.
Reformacja przyniosła wiele zmian kulturowych: Biblię tłumaczono na języki narodowe, wzrosło znaczenie idei tolerancji, ale też pojawiły się wojny religijne. W 1555 roku w Augsburgu zawarto pokój religijny, wprowadzając zasadę "czyja władza, tego religia" (władca decydował o wyznaniu poddanych).
Kontrreformacja to działania Kościoła katolickiego podjęte przeciwko reformacji. Jednym z najważniejszych elementów była działalność Towarzystwa Jezusowego, założonego przez Ignacego Loyolę (późniejszego świętego). Jego towarzysze, nawróceni przez niego ludzie, byli wysoko wykształceni i składali trzy śluby zakonne.
W 1540 roku papież Paweł III oficjalnie zatwierdził Towarzystwo Jezusowe, które trzy lata później przekształciło się w zakon jezuitów. W XVI wieku jezuici zaczęli zakładać kolegia - szkoły na różnych poziomach, które słynęły z wysokiego poziomu nauczania.
Przełomowym wydarzeniem był Sobór Trydencki (1545-1563), zwołany na polecenie papieża Pawła III. Podczas tego 18-letniego soboru podjęto ważne decyzje: potwierdzono zwierzchnictwo papieża, potępiono religie reformowane, zakazano samodzielnego czytania Biblii, podtrzymano celibat duchownych i łacinę jako język liturgii, powołano szkoły dla duchownych.
💡 Polska była wyjątkowym krajem w Europie, ponieważ nigdy nie wprowadzono tu inkwizycji! Podczas gdy w innych krajach katolickich płonęły stosy, w Polsce panowała względna tolerancja religijna.
W 1542 roku powstało Święte Oficjum - sąd badający odstępstwa od religii katolickiej, działający w ramach inkwizycji. Wprowadzono też Indeks ksiąg zakazanych - spis książek, których katolikom nie wolno było czytać (znalazły się tam m.in. dzieła Kopernika). Indeks ten został zniesiony dopiero w XX wieku.
W XIV-XVI wieku większość europejskich państw miała ustrój monarchiczny stanowy - władzę sprawował jeden władca, a społeczeństwo dzieliło się na stany: duchowieństwo, rycerstwo (szlachtę), mieszczan i chłopów. W tym okresie następowała centralizacja władzy - królowie wzmacniali swoją pozycję, rozbudowywali administrację i tworzyli stałe armie.
Francja była rządzona przez dynastię Walezjuszy, którzy mieli silną pozycję - decydowali o polityce, nakładali podatki, wydawali prawa i sprawowali najwyższą władzę sądowniczą. Parlament (Stany Generalne) pełnił tylko funkcję doradczą. Jednak od XVI wieku władza królewska zaczęła słabnąć z powodu konfliktów religijnych.
W 1562 roku we Francji wybuchła pierwsza wojna religijna między katolikami a protestantami (hugenotami). Dramatycznym wydarzeniem była noc św. Bartłomieja , gdy podczas wesela siostry króla z kalwińskim królem Nawarry zamordowano tysiące hugenotów, co doprowadziło do kolejnej wojny.
💡 Noc św. Bartłomieja miała być symbolem pojednania katolików z protestantami - zamiast tego stała się jedną z najkrwawszych rzezi w historii Europy!
Konflikty zakończyły się dopiero w 1598 roku, gdy tron objął Henryk IV (dawny król Nawarry, który przeszedł na katolicyzm) i wydał Edykt Nantejski. Dokument ten gwarantował hugenotom wolność sumienia i wiary w określonych miejscach, dostęp do urzędów oraz twierdzę La Rochelle jako miejsce schronienia.
W Anglii władza królewska znacząco wzrosła po reformacji. Elżbieta I (1558-1603) kontynuowała politykę Henryka VIII i ukształtowała ostatecznie kościół anglikański. Za jej panowania Anglia rozpoczęła rywalizację z Hiszpanią o wpływy na morzach i w koloniach.
Przełomowym momentem był rok 1588, kiedy Anglia pokonała Wielką Armadę Hiszpańską - potężną flotę, która do tego czasu uważana była za niezwyciężoną. To zwycięstwo umocniło pozycję Anglii jako morskiej potęgi i otworzyło drogę do rozwoju jej imperium kolonialnego.
W Europie kontynentalnej główną siłą byli Habsburgowie, którzy władali Świętym Cesarstwem Rzymskim Narodu Niemieckiego. Ich ambicje podbicia Półwyspu Apenińskiego spotkały się z oporem Francji, co doprowadziło do długotrwałych konfliktów. W 1559 roku Habsburgowie ostatecznie otrzymali Sycylię.
💡 Dynastia Habsburgów była jedną z najpotężniejszych w Europie - rządzili nie tylko w Niemczech i Austrii, ale również w Hiszpanii, Niderlandach i częściach Włoch!
Ważnym wydarzeniem było powstanie w 1581 roku Republiki Zjednoczonych Prowincji Niderlandów (obszar dzisiejszej Holandii i Belgii), która wywalczyła niepodległość od Hiszpanii rządzonej przez Filipa II Habsburga. To nowe państwo szybko stało się potęgą handlową i morską, rywalizującą z Anglią o dominację na morzach.
Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.
Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.
Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.
App Store
Google Play
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Łucja Wójcik
@stilla_lu
Renesans, czyli odrodzenie, to fascynujący okres w historii Europy, który przyniósł nowe spojrzenie na człowieka i świat. W XV-XVI wieku nastąpiły przełomowe zmiany w sztuce, nauce, religii i sposobie myślenia, które ukształtowały nowoczesną Europę i świat, jaki znamy dzisiaj.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Renesans (czyli odrodzenie) to okres w XV-XVI wieku, kiedy Europa przeżywała kulturalne i intelektualne przebudzenie. U podstaw tego ruchu leżał humanizm - prąd filozoficzny skupiający się na człowieku i nawiązujący do starożytnych wzorów.
"Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce" - to słowa Terencjusza, które doskonale oddają ducha epoki. Pojawili się wybitni humaniści jak Erazm z Rotterdamu, autor "Pochwały głupoty", czy Niccolò Machiavelli, który w dziele "Książę" przedstawił kontrowersyjne poglądy na sprawowanie władzy.
W tym czasie narodziło się pojęcie "człowieka renesansu" - osoby o wszechstronnych zainteresowaniach i talentach. Najlepszymi przykładami byli Leonardo da Vinci oraz nasz rodak, Mikołaj Kopernik, który był jednocześnie astronomem, ekonomem, prawnikiem i księdzem. Jego dzieło "O obrotach sfer niebieskich" zrewolucjonizowało naukę, wprowadzając teorię heliocentryczną.
💡 Czy wiesz, że Mikołaj Kopernik był nie tylko astronomem? Zajmował się też ekonomią, prawem, był tłumaczem i duchownym. To doskonały przykład wszechstronności ludzi renesansu!
Sztuka renesansowa rozwijała się głównie we Włoszech, gdzie bogaci mecenasi (osoby wspierające artystów finansowo) umożliwiali twórcom realizację ambitnych projektów. W architekturze pojawiły się nawiązania do starożytności - kolumny, łuki i kopuły. Malarstwo reprezentowali genialni artyści jak Rafael Santi czy Michał Anioł, twórca fresków w Kaplicy Sykstyńskiej i słynnej rzeźby "Dawid".
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Europejczycy w XV-XVI wieku wyruszyli na poszukiwanie nowych lądów z kilku ważnych powodów. Chcieli znaleźć morską drogę do Indii, zdobyć nowe surowce, a także zaspokoić ciekawość i żądzę bogactwa. Stało się to możliwe dzięki rozwojowi wiedzy i nowym wynalazkom.
Nowe statki zwane karawelami zrewolucjonizowały żeglugę - miały większe ładownie, lepsze systemy sterowania i mogły pokonywać większe odległości. Podróżnikom pomagały też takie urządzenia jak busola (udoskonalony kompas) i astrolabium do wyznaczania położenia na podstawie gwiazd.
Kluczową postacią dla rozpoczęcia ery odkryć był portugalski książę Henryk Żeglarz, który organizował wyprawy wzdłuż wybrzeży Afryki. Największym odkrywcą stał się jednak Krzysztof Kolumb, który 12 października 1492 roku dopłynął do nieznanego lądu (Ameryki), szukając drogi do Indii. Później Amerigo Vespucci badał wybrzeża nowego kontynentu, który nazwano jego imieniem.
💡 Wyobraź sobie, że Kolumb nigdy nie wiedział, że odkrył nowy kontynent! Do końca życia był przekonany, że dotarł do Indii lub ich okolic.
Portugalscy żeglarze też zapisali się w historii - Bartolomeo Diaz opłynął południowy kraniec Afryki, Vasco da Gama dotarł do Indii, a Ferdynand Magellan poprowadził wyprawę dookoła świata (choć sam zginął w trakcie). Traktat w Tordesillas podzielił nowo odkryte ziemie między Hiszpanię i Portugalię, co dało początek kolonialnym imperiom.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
W Ameryce Środkowej i Południowej hiszpańscy konkwistadorzy (jak Hernán Cortés) napotkali zaawansowane cywilizacje: Majów, Azteków i Inków. Majowie, zamieszkujący tereny dzisiejszej Gwatemali, Hondurasu i Meksyku, słynęli z osiągnięć w matematyce, astronomii i medycynie. Ich kapłani posiadali rozległą wiedzę naukową.
Aztekowie i Inkowie stworzyli potężne imperia z zaawansowaną architekturą i inżynierią. Wznosili imponujące świątynie i pałace, często w trudnych warunkach terenowych. Obie cywilizacje były politeistyczne i praktykowały składanie krwawych ofiar. Ich podstawą gospodarczą było rolnictwo.
Odkrycia geograficzne zmieniły Europę i świat na zawsze. W XVII wieku zaczęto zakładać pierwsze kolonie - terytoria należące do państw europejskich. Rozwinął się handel trójkątny pomiędzy Europą, Afryką i Ameryką, a także powstały giełdy, gdzie spotykali się kupcy i sprzedawcy.
💡 Handel trójkątny działał tak: z Europy wywożono towary do Afryki, tam kupowano niewolników i przewożono ich do Ameryki, skąd z kolei przywożono do Europy surowce i egzotyczne produkty.
Skutki odkryć były dalekosiężne. Kultura europejska rozprzestrzeniła się po świecie, ale jednocześnie zniszczono lokalne cywilizacje. Zmieniła się struktura etniczna Ameryki, a Afryka poniosła ogromne straty z powodu handlu niewolnikami. Gospodarka europejska przeżyła boom, choć w XVI wieku nastąpiła inflacja (rewolucja cen). Najbardziej na kolonializmie zyskała Wielka Brytania.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Na początku XVI wieku Kościół katolicki przeżywał poważny kryzys. Duchowieństwo było zbyt bogate, powszechne stały się zjawiska takie jak nepotyzm (obsadzanie stanowisk krewnymi), symonia (kupowanie stanowisk kościelnych) i nikolaityzm (duchowni żyli jak świeccy). Wielu księży łamało celibat, a odpusty grzechów można było po prostu kupić.
Wielką zmianę przyniósł rok 1517, kiedy Marcin Luter przybił do drzwi kościoła w Wittenberdze 95 tez przeciwko odpustom. Gdy papież nakazał mu odwołanie tez, Luter odmówił, domagając się dowodów z Pisma Świętego. W 1520 roku spalił on papieską bullę, co doprowadziło do jego ekskomuniki (wykluczenia ze wspólnoty wiernych).
Luteranizm wprowadził radykalne zmiany w stosunku do katolicyzmu. Odrzucono zwierzchnictwo papieża, pozostawiono tylko dwa sakramenty (chrzest i komunię), zniesiono celibat księży, zrezygnowano z kultu świętych i relikwii, a nabożeństwa zaczęto odprawiać w językach narodowych.
💡 Wiesz, czym różni się pastor od księdza katolickiego? Pastor może się ożenić, a w niektórych wyznaniach protestanckich pastorem może zostać również kobieta!
Innym kierunkiem reformacji był anglikanizm. Gdy papież odmówił królowi Henrykowi VIII zgody na rozwód, ten w 1534 roku wydał akt supremacji, ogłaszając się głową Kościoła anglikańskiego. Przeprowadził też sekularyzację - przejęcie majątków kościelnych przez państwo.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Reformacja przyniosła pięć głównych doktryn protestantyzmu: Pismo Święte jako jedyne źródło wiary, zbawienie przez samą wiarę, zbawienie z łaski Bożej jako niezasłużony dar, Jezus jako jedyny pośrednik między Bogiem a człowiekiem oraz chwała należna jedynie Bogu.
Działalność Marcina Lutra zainspirowała innych reformatorów, w tym Jana Kalwina - francuskiego teologa, który stworzył własną koncepcję religijną. Według doktryny kalwińskiej, Bóg z góry określił (predestynował), którzy ludzie będą zbawieni, a którzy potępieni. Mimo to Kalwin zachęcał do modlitwy i cnót, wierząc, że Bóg wynagradza dobre uczynki.
Kalwinizm opierał się na pięciu głównych zasadach: człowiek rodzi się w niewoli grzechu; Bóg wybiera ludzi do zbawienia ze względu na swoją wolę, a nie ich uczynki; Chrystus umarł za wybranych; człowiek wybrany nie może odrzucić Bożego wezwania; wola Boża jest suwerenna i nie może być zniewolona przez wolę ludzką.
💡 Kościoły kalwińskie są bardzo proste i surowe - nie znajdziesz tam obrazów ani rzeźb. Kalwiniści koncentrują się przede wszystkim na czytaniu Biblii i słuchaniu kazań.
Reformacja przyniosła wiele zmian kulturowych: Biblię tłumaczono na języki narodowe, wzrosło znaczenie idei tolerancji, ale też pojawiły się wojny religijne. W 1555 roku w Augsburgu zawarto pokój religijny, wprowadzając zasadę "czyja władza, tego religia" (władca decydował o wyznaniu poddanych).
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Kontrreformacja to działania Kościoła katolickiego podjęte przeciwko reformacji. Jednym z najważniejszych elementów była działalność Towarzystwa Jezusowego, założonego przez Ignacego Loyolę (późniejszego świętego). Jego towarzysze, nawróceni przez niego ludzie, byli wysoko wykształceni i składali trzy śluby zakonne.
W 1540 roku papież Paweł III oficjalnie zatwierdził Towarzystwo Jezusowe, które trzy lata później przekształciło się w zakon jezuitów. W XVI wieku jezuici zaczęli zakładać kolegia - szkoły na różnych poziomach, które słynęły z wysokiego poziomu nauczania.
Przełomowym wydarzeniem był Sobór Trydencki (1545-1563), zwołany na polecenie papieża Pawła III. Podczas tego 18-letniego soboru podjęto ważne decyzje: potwierdzono zwierzchnictwo papieża, potępiono religie reformowane, zakazano samodzielnego czytania Biblii, podtrzymano celibat duchownych i łacinę jako język liturgii, powołano szkoły dla duchownych.
💡 Polska była wyjątkowym krajem w Europie, ponieważ nigdy nie wprowadzono tu inkwizycji! Podczas gdy w innych krajach katolickich płonęły stosy, w Polsce panowała względna tolerancja religijna.
W 1542 roku powstało Święte Oficjum - sąd badający odstępstwa od religii katolickiej, działający w ramach inkwizycji. Wprowadzono też Indeks ksiąg zakazanych - spis książek, których katolikom nie wolno było czytać (znalazły się tam m.in. dzieła Kopernika). Indeks ten został zniesiony dopiero w XX wieku.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
W XIV-XVI wieku większość europejskich państw miała ustrój monarchiczny stanowy - władzę sprawował jeden władca, a społeczeństwo dzieliło się na stany: duchowieństwo, rycerstwo (szlachtę), mieszczan i chłopów. W tym okresie następowała centralizacja władzy - królowie wzmacniali swoją pozycję, rozbudowywali administrację i tworzyli stałe armie.
Francja była rządzona przez dynastię Walezjuszy, którzy mieli silną pozycję - decydowali o polityce, nakładali podatki, wydawali prawa i sprawowali najwyższą władzę sądowniczą. Parlament (Stany Generalne) pełnił tylko funkcję doradczą. Jednak od XVI wieku władza królewska zaczęła słabnąć z powodu konfliktów religijnych.
W 1562 roku we Francji wybuchła pierwsza wojna religijna między katolikami a protestantami (hugenotami). Dramatycznym wydarzeniem była noc św. Bartłomieja , gdy podczas wesela siostry króla z kalwińskim królem Nawarry zamordowano tysiące hugenotów, co doprowadziło do kolejnej wojny.
💡 Noc św. Bartłomieja miała być symbolem pojednania katolików z protestantami - zamiast tego stała się jedną z najkrwawszych rzezi w historii Europy!
Konflikty zakończyły się dopiero w 1598 roku, gdy tron objął Henryk IV (dawny król Nawarry, który przeszedł na katolicyzm) i wydał Edykt Nantejski. Dokument ten gwarantował hugenotom wolność sumienia i wiary w określonych miejscach, dostęp do urzędów oraz twierdzę La Rochelle jako miejsce schronienia.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
W Anglii władza królewska znacząco wzrosła po reformacji. Elżbieta I (1558-1603) kontynuowała politykę Henryka VIII i ukształtowała ostatecznie kościół anglikański. Za jej panowania Anglia rozpoczęła rywalizację z Hiszpanią o wpływy na morzach i w koloniach.
Przełomowym momentem był rok 1588, kiedy Anglia pokonała Wielką Armadę Hiszpańską - potężną flotę, która do tego czasu uważana była za niezwyciężoną. To zwycięstwo umocniło pozycję Anglii jako morskiej potęgi i otworzyło drogę do rozwoju jej imperium kolonialnego.
W Europie kontynentalnej główną siłą byli Habsburgowie, którzy władali Świętym Cesarstwem Rzymskim Narodu Niemieckiego. Ich ambicje podbicia Półwyspu Apenińskiego spotkały się z oporem Francji, co doprowadziło do długotrwałych konfliktów. W 1559 roku Habsburgowie ostatecznie otrzymali Sycylię.
💡 Dynastia Habsburgów była jedną z najpotężniejszych w Europie - rządzili nie tylko w Niemczech i Austrii, ale również w Hiszpanii, Niderlandach i częściach Włoch!
Ważnym wydarzeniem było powstanie w 1581 roku Republiki Zjednoczonych Prowincji Niderlandów (obszar dzisiejszej Holandii i Belgii), która wywalczyła niepodległość od Hiszpanii rządzonej przez Filipa II Habsburga. To nowe państwo szybko stało się potęgą handlową i morską, rywalizującą z Anglią o dominację na morzach.
Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.
Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.
Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.
115
Inteligentne Narzędzia NOWE
Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju
Analiza przyczyn kryzysu Rzeczypospolitej w II połowie XVII wieku, obejmująca słabość ustrojową, problemy gospodarcze oraz wzrost znaczenia magnaterii. Zawiera omówienie wpływu wojen, nietolerancji religijnej oraz roli magnatów w kształtowaniu polityki. Idealne dla studentów historii i badaczy okresu.
HistoriaZgłębiaj kluczowe wydarzenia i zmiany społeczne w Europie i Ameryce w XVIII wieku. Analiza kolonizacji, rewolucji agralnej, absolutyzmu oświeceniowego oraz reform Piotra I i Fryderyka II. Idealne dla uczniów przygotowujących się do egzaminów z historii. Typ: podsumowanie.
HistoriaZanurz się w epokę humanizmu i wielkich odkryć geograficznych. Ta notatka omawia kluczowe wydarzenia, postacie i skutki odkryć, takich jak wyprawy Kolumba, Vasco da Gamy oraz wpływ renesansu na kulturę i naukę. Idealna dla uczniów przygotowujących się do egzaminów z historii. Tematy obejmują: humanizm, reformację, kolonializm oraz rozwój cywilizacji nieeuropejskich.
HistoriaAnaliza konfliktu między papiestwem a cesarstwem w średniowieczu, obejmująca kluczowe wydarzenia, takie jak reforma gregoriańska, schizma wschodnia oraz kontrowersje inwestytury. Zrozumienie wpływu papieży na politykę europejską oraz znaczenie reform w Kościele. Typ: podsumowanie.
HistoriaAnaliza kluczowych wydarzeń wojen religijnych w XVI wieku, w tym reformacji, konfliktów katolicko-protestanckich oraz pokoju w Augsburgu. Zawiera omówienie 95 tez Lutra, wojny chłopskiej oraz wpływu Habsburgów na Europę. Materiał edukacyjny typu podsumowanie.
HistoriaZgłębiaj kluczowe wydarzenia i postacie Reformacji, w tym 95 tez Marcina Lutra oraz rozwój kalwinizmu. Dowiedz się o przyczynach, skutkach i wojnach religijnych w Europie XVI i XVII wieku. Materiał przeznaczony dla uczniów na poziomie rozszerzonym, idealny do przygotowania się do egzaminów.
HistoriaApp Store
Google Play
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
