Wielka Emigracja i organizacje spiskowe
Wielka Emigracja zyskała swoją nazwę ze względu na liczebność 8−10tysięcyosoˊb oraz znaczenie społeczne emigrantów, których uważano za bohaterów narodowych. Głównym kierunkiem ucieczki była Francja, podczas gdy ci, którzy trafili do Austrii i Prus, zostali internowani. Z emigracji do kraju przybywali emisariusze - wysłannicy przekazujący informacje i podtrzymujący ducha walki.
W grudniu 1831 roku powstał pierwszy Komitet Narodowy Polski założony przez Joachima Lelewela, który prezentował poglądy republikańskie i krytykował władze powstańcze. Rok później gen. Józef Dwernicki utworzył Komitet Narodowy Emigracji Polskiej. Równocześnie działało stronnictwo księcia Adama Jerzego Czartoryskiego zwane Hôtel Lambert, które koncentrowało się na działaniach dyplomatycznych.
Warto zapamiętać! Najbardziej radykalny program miało Towarzystwo Demokratyczne Polskie (TDP), które wydało w 1832 r. Mały Manifest, a w 1836 r. Wielki Manifest, zyskując ogromną popularność wśród emigrantów.
Na ziemiach polskich powstawały liczne organizacje spiskowe. W zaborze rosyjskim działało Stowarzyszenie Ludu Polskiego (1835) z Szymonem Konarskim na czele oraz Zwązek Narodu Polskiego (1839) kierowany przez Henryka Kamieńskiego. W Prusach powstały Związek Plebejuszy (1842) Walentego Stefańskiego i Centralizacja Poznańska (1844) Karola Libelta. Szczególnie radykalny był Związek Chłopski (1840-1844) księdza Piotra Ściegiennego, walczący o niepodległość i poprawę sytuacji chłopów.