Powstania narodowe i Wiosna Ludów na ziemiach polskich
Wszystko zaczęło się od Powstania Krakowskiego w 1846 roku. Rząd Narodowy wydał wtedy Manifest, ale zamiast wsparcia, doszło do tzw. rabacji galicyjskiej - buntu chłopów pod wodzą Jakuba Szeli przeciwko szlachcie. Edward Dembowski próbował ratować sytuację, organizując wymarsz procesji do Galicji, ale powstanie ostatecznie upadło, a Kraków wcielono do Austrii.
Prawdziwy przełom nastąpił podczas Wiosny Ludów w 1848 roku. W Wielkopolsce Polacy dążyli do autonomii, a organizacją wojska zajął się Ludwik Mierosławski. W Jarosławcu zawarto porozumienie z Prusakami - zgodzono się na utworzenie czterech obozów wojskowych i spolszczenie administracji.
Niestety, Prusacy wycofali się z ustaleń, co doprowadziło do wybuchu walk. Mimo zwycięskich dla Polaków bitew pod Miłosławiem i Książem, powstanie ostatecznie upadło. Równocześnie w Galicji walczono o polonizację szkół. Powstały Polskie Komitety Narodowe i oddziały Gwardii Narodowej, ale po walkach z wojskami austriackimi Polacy musieli skapitulować.
💡 Warto zapamiętać: Rabacja galicyjska pokazała tragiczny rozłam społeczny - chłopi stanęli przeciwko szlachcie zamiast wspólnie walczyć z zaborcami, co było jedną z przyczyn niepowodzenia polskich powstań.