Specyfika gospodarki poszczególnych zaborów
W zaborze rosyjskim gospodarkę napędziło zniesienie granicy celnej i włączenie Królestwa Polskiego do Rosji po powstaniu styczniowym. Rozwinęły się cztery główne okręgi: Warszawski (przemysł przetwórczy i włókienniczy), Łódzki (włókiennictwo), Zagłębie Dąbrowskie (górnictwo i hutnictwo) oraz Okręg Staropolski (hutnictwo i metalurgia).
Rolnictwo w Królestwie Polskim było słabo rozwinięte. Uwłaszczenie z 1864 roku objęło wszystkich chłopów, ale spowodowało duże rozdrobnienie gruntów. Gospodarstwa nie były samowystarczalne, choć wprowadzano nowe uprawy jak buraki cukrowe i ziemniaki.
Zabór austriacki miał najsłabiej rozwinięty przemysł spośród wszystkich zaborów. Dopiero pod koniec XIX wieku zaczął się tam rozwijać, głównie w formie zakładów przetwórstwa rolnego (gorzelnie). Rolnictwo było bardzo zacofane, z rozdrobnionymi gospodarstwami, które nie przynosiły zysków. Trwały nieustanne spory o prawo do korzystania z pastwisk i lasów.
Warto zapamiętać: Pomimo że wszystkie trzy zabory były częściami jednego narodu, rozwijały się zupełnie inaczej, co wpłynęło na późniejsze regionalne różnice ekonomiczne w odrodzonej Polsce.