Otwórz aplikację

Przedmioty

Historia

13 gru 2025

361

8 strony

Złoty Wiek: Najważniejsza Era Rozwoju

O

Olivia @oliviaa1

W XVI wieku Polska przeżywała swój "złoty wiek", a czasy panowania Zygmunta I Starego i jego syna Zygmunta... Pokaż więcej

Czasy Zygmuntowskie

1506-1586r.- złoty wiek

1506-1572r.- czasy Zygmuntowskie

1519-1521r. - wybuch wojny polsko- krzyżackiej

1525r.- hołd

Czasy Zygmuntowskie

Okres między 1506 a 1586 rokiem to złoty wiek Polski, a lata 1506-1572 nazywamy czasami Zygmuntowskimi. Był to okres wielu ważnych wydarzeń, takich jak wojna polsko-krzyżacka (1519-1521), hołd pruski (1525) czy przyłączenie Mazowsza do Polski (1529).

Warto zapamiętać kluczowe postacie Bona - piękna włoska księżniczka i żona Zygmunta I, oraz Albrecht Hohenzollern - wielki mistrz zakonu krzyżackiego, który odmówił złożenia hołdu lennego Zygmuntowi i zawarł antypolski sojusz z Moskwą.

Po śmierci Zygmunta I Starego w 1548 roku, władzę przejął jego syn Zygmunt August. Jego żoną była Litwinka Barbara Radziwiłłówna. Za panowania Zygmunta Augusta w 1561 roku zakon krzyżacki został rozwiązany i poddany jego władzy.

Ciekawostka W 1526 roku miała miejsce bitwa pod Mohaczem, gdzie Turcy pokonali Węgrów, co znacząco zmieniło układ sił w Europie Środkowej.

Czasy Zygmuntowskie

1506-1586r.- złoty wiek

1506-1572r.- czasy Zygmuntowskie

1519-1521r. - wybuch wojny polsko- krzyżackiej

1525r.- hołd

Tolerancja religijna w Polsce

W XVI wieku do Polski zaczęły docierać nowe prądy religijne. W 1518 roku przybyli pierwsi luteranie, a mieszkańcy Gdańska, Torunia i innych miast Pomorza i Wielkopolski szybko przyjęli tę wiarę. Wielu szlachciców zmieniło wyznanie z katolickiego na kalwińskie.

W Polsce i na Litwie panowała wtedy tolerancja religijna, co było wyjątkowe w Europie targanej wojnami religijnymi. Mogły tu współistnieć różne wyznania i nikt nie był prześladowany za swoją wiarę.

W 1564 roku do Polski przybyli jezuici, którzy założyli kolegia jezuickie, zahamowali reformację i przekonali znaczną część szlachty do powrotu do kościoła katolickiego.

Warto wiedzieć! Polska była domem dla różnych grup religijnych, w tym arian (pacyfistów odrzucających wiarę w Trójcę Świętą) oraz Żydów, którzy mieli własny parlament zwany "sejmem czterech Ziem".

Czasy Zygmuntowskie

1506-1586r.- złoty wiek

1506-1572r.- czasy Zygmuntowskie

1519-1521r. - wybuch wojny polsko- krzyżackiej

1525r.- hołd

Gospodarka dawnej Polski

Polska w XVI wieku była krajem rolniczym i stanowiła część gospodarczego podziału Europy. Miasta Europy Zachodniej importowały żywność ze Wschodu, a zapotrzebowanie na nią doprowadziło do wzrostu cen. Polska świetnie wykorzystała tę sytuację!

Szlachta powiększyła folwarki i zamieniła chłopom czynsz na pańszczyznę. W 1520 roku wprowadzono obowiązkowy jeden dzień pańszczyzny w tygodniu. Taki system pozwalał produkować dużo zboża na eksport, a rok 1618 to rekord sprzedaży zboża przez port w Gdańsku.

Niestety, system folwarczno-pańszczyźniany okazał się z czasem niekorzystny dla rolnictwa. Poddani stali się bardziej zależni od panów, a od XVII wieku chłopi zostali za bardzo obciążeni pańszczyzną, co hamowało rozwój wsi.

Pamiętaj! Odzyskanie Pomorza Gdańskiego w 1466 roku miało ogromne znaczenie dla polskiego handlu, dając Polsce dostęp do morza i ważnych portów.

Czasy Zygmuntowskie

1506-1586r.- złoty wiek

1506-1572r.- czasy Zygmuntowskie

1519-1521r. - wybuch wojny polsko- krzyżackiej

1525r.- hołd

Handel i renesans w Polsce

Gdańsk był najważniejszym polskim portem. Do Gdańska spławiano Wisłą zboże, drewno oraz inne towary rolne i leśne. Gdańscy kupcy byli pośrednikami między polską szlachtą a zagranicznymi kupcami. Za sprzedane towary szlachta kupowała luksusowe produkty wino, oliwę i przyprawy korzenne.

W XVI wieku do Polski dotarł renesans, który znacząco zmienił polską architekturę i kulturę. W 1579 roku założono uniwersytet w Wilnie, a rok później rozpoczęto budowę Zamościa.

Wawel przeszedł duże zmiany - powstał dziedziniec arkadowy, powiększono okna komnat, zbudowano kaplicę Zygmuntowską i zawieszono słynny dzwon Zygmunta na wieży katedry.

Ciekawostka Zamek w Baranowie Sandomierskim nazywany był "Małym Wawelem" ze względu na podobny styl architektoniczny. Zamość z kolei został zaprojektowany jako idealne renesansowe miasto przez Jana Zamojskiego.

Czasy Zygmuntowskie

1506-1586r.- złoty wiek

1506-1572r.- czasy Zygmuntowskie

1519-1521r. - wybuch wojny polsko- krzyżackiej

1525r.- hołd

Literatura i Unia Lubelska

Złoty wiek to także rozkwit polskiej literatury. Mikołaj Rej, autor "Żywota człowieka poczciwego", jako pierwszy pisał po polsku zamiast po łacinie. Jan Kochanowski tworzył piękne fraszki i treny, a Andrzej Frycz Modrzewski napisał dzieło "O poprawie Rzeczpospolitej".

Oświata również się rozwijała. W Polsce działało około 3 tysięcy szkół parafialnych, protestanckie gimnazja humanistyczne i kolegia jezuickie. Powstały też nowe uczelnie uniwersytet w Wilnie i Akademia Zamojska.

W 1569 roku zawarto unię lubelską między Królestwem Polskim a Wielkim Księstwem Litewskim. Była to unia realna (wcześniej, od 1386 roku, istniała tylko unia personalna). Do Korony wcielono Podlasie, Wołyń i Ukrainę.

Zapamiętaj! Państwo utworzone na mocy unii lubelskiej nazywamy Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Jednym z powodów jej zawarcia była przedłużająca się wojna w Inflantach i zagrożenie ze strony Moskwy.

Czasy Zygmuntowskie

1506-1586r.- złoty wiek

1506-1572r.- czasy Zygmuntowskie

1519-1521r. - wybuch wojny polsko- krzyżackiej

1525r.- hołd

Bezkrólewie i wolna elekcja

Rzeczpospolita Obojga Narodów w 1569 roku zajmowała aż 800 tysięcy km² i liczyła około 7,5 miliona mieszkańców. Był to prawdziwy tygiel narodowościowy i religijny - mieszkali tu Polacy, Rusini, Niemcy, Litwini i Żydzi, wyznający katolicyzm, prawosławie, luteranizm, kalwinizm, arianizm, judaizm i islam.

Społeczeństwo dzieliło się na cztery stany duchowieństwo, szlachtę, mieszczaństwo i chłopstwo. Po śmierci króla Zygmunta Augusta w 1572 roku nastąpiło bezkrólewie. Zastępcą króla (interreksem) został prymas Polski.

W 1573 roku uchwalono konfederację warszawską gwarantującą tolerancję religijną i wybrano na króla Henryka Walezego, który... uciekł do Francji już rok później!

Ważne! Podczas elekcji (wyboru króla) szlachta zawierała z nowym władcą umowę zwaną pacta conventa, która określała jego obowiązki i prawa. To był początek "złotej wolności szlacheckiej".

Czasy Zygmuntowskie

1506-1586r.- złoty wiek

1506-1572r.- czasy Zygmuntowskie

1519-1521r. - wybuch wojny polsko- krzyżackiej

1525r.- hołd

Panowanie Stefana Batorego

Po ucieczce Henryka Walezego, w 1575 roku doszło do podwójnej elekcji wybrano cesarza Maksymiliana II i Annę Jagiellonkę. Ostatecznie w 1576 roku koronowano Stefana Batorego, wybitnego węgierskiego wodza i doświadczonego polityka, który poślubił Annę Jagiellonkę.

Batory uważał religię za narzędzie panowania, a kościół za pomocny w rządzeniu państwem. Popierał działalność jezuitów, ale sprzeciwiał się nietolerancji religijnej. Jego prawą ręką był Jan Zamojski.

Król przeprowadził ważne reformy wojskowe rozwinął piechotę, utworzył oddziały saperów i zlecił sporządzenie dokładnych map. Te zmiany okazały się kluczowe podczas wojny z Moskwą.

Ciekawostka Ruś była przedmiotem rywalizacji między Litwą a Wielkim Księstwem Moskiewskim. Moskiewscy książęta nosili tytuły cara i samowładcy, a Moskwę uznawali za "trzeci Rzym" (po Rzymie i Konstantynopolu).

Czasy Zygmuntowskie

1506-1586r.- złoty wiek

1506-1572r.- czasy Zygmuntowskie

1519-1521r. - wybuch wojny polsko- krzyżackiej

1525r.- hołd

Wojna z Moskwą

Moskwa dążyła do opanowania wszystkich ziem ruskich i uważała się za spadkobierczynię Bizancjum - "trzeci Rzym". To prowadziło do napięć z Rzeczpospolitą, która również kontrolowała część ziem ruskich.

W latach 1577-1582 toczyła się wojna Rzeczpospolitej z Moskwą. Główną przyczyną konfliktu był spór o Inflanty (dzisiejsza Łotwa i Estonia). Stefan Batory przeprowadził trzy kampanie wojenne, podczas których udało się opanować Połock i Wielkie Łuki, a także oblegać Psków.

Wojna zakończyła się rozejmem w 1582 roku, dzięki któremu Rzeczpospolita odzyskała Inflanty, Połock i część województwa połockiego. Był to duży sukces polskiej polityki wschodniej i dowód na skuteczność reform wojskowych Batorego.

Zapamiętaj! Stefan Batory zmarł w 1586 roku, kończąc krótkie, ale bardzo efektywne panowanie. Jego reformy wojskowe i sukcesy w wojnie z Moskwą wzmocniły pozycję Rzeczpospolitej w Europie Wschodniej.

Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

8

Inteligentne Narzędzia NOWE

Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju

Egzamin Próbny
Quiz
Fiszki
Esej

Najpopularniejsze notatki: Rzeczpospolita Obojga Narodów

Najpopularniejsze notatki z Historia

Najpopularniejsze notatki

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

 

Historia

361

13 gru 2025

8 strony

Złoty Wiek: Najważniejsza Era Rozwoju

O

Olivia

@oliviaa1

W XVI wieku Polska przeżywała swój "złoty wiek", a czasy panowania Zygmunta I Starego i jego syna Zygmunta II Augusta nazywane są "czasami Zygmuntowskimi". W tym okresie kraj rozwijał się gospodarczo i kulturalnie, miały też miejsce ważne zmiany polityczne i... Pokaż więcej

Czasy Zygmuntowskie

1506-1586r.- złoty wiek

1506-1572r.- czasy Zygmuntowskie

1519-1521r. - wybuch wojny polsko- krzyżackiej

1525r.- hołd

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Czasy Zygmuntowskie

Okres między 1506 a 1586 rokiem to złoty wiek Polski, a lata 1506-1572 nazywamy czasami Zygmuntowskimi. Był to okres wielu ważnych wydarzeń, takich jak wojna polsko-krzyżacka (1519-1521), hołd pruski (1525) czy przyłączenie Mazowsza do Polski (1529).

Warto zapamiętać kluczowe postacie: Bona - piękna włoska księżniczka i żona Zygmunta I, oraz Albrecht Hohenzollern - wielki mistrz zakonu krzyżackiego, który odmówił złożenia hołdu lennego Zygmuntowi i zawarł antypolski sojusz z Moskwą.

Po śmierci Zygmunta I Starego w 1548 roku, władzę przejął jego syn Zygmunt August. Jego żoną była Litwinka Barbara Radziwiłłówna. Za panowania Zygmunta Augusta w 1561 roku zakon krzyżacki został rozwiązany i poddany jego władzy.

Ciekawostka: W 1526 roku miała miejsce bitwa pod Mohaczem, gdzie Turcy pokonali Węgrów, co znacząco zmieniło układ sił w Europie Środkowej.

Czasy Zygmuntowskie

1506-1586r.- złoty wiek

1506-1572r.- czasy Zygmuntowskie

1519-1521r. - wybuch wojny polsko- krzyżackiej

1525r.- hołd

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Tolerancja religijna w Polsce

W XVI wieku do Polski zaczęły docierać nowe prądy religijne. W 1518 roku przybyli pierwsi luteranie, a mieszkańcy Gdańska, Torunia i innych miast Pomorza i Wielkopolski szybko przyjęli tę wiarę. Wielu szlachciców zmieniło wyznanie z katolickiego na kalwińskie.

W Polsce i na Litwie panowała wtedy tolerancja religijna, co było wyjątkowe w Europie targanej wojnami religijnymi. Mogły tu współistnieć różne wyznania i nikt nie był prześladowany za swoją wiarę.

W 1564 roku do Polski przybyli jezuici, którzy założyli kolegia jezuickie, zahamowali reformację i przekonali znaczną część szlachty do powrotu do kościoła katolickiego.

Warto wiedzieć! Polska była domem dla różnych grup religijnych, w tym arian (pacyfistów odrzucających wiarę w Trójcę Świętą) oraz Żydów, którzy mieli własny parlament zwany "sejmem czterech Ziem".

Czasy Zygmuntowskie

1506-1586r.- złoty wiek

1506-1572r.- czasy Zygmuntowskie

1519-1521r. - wybuch wojny polsko- krzyżackiej

1525r.- hołd

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Gospodarka dawnej Polski

Polska w XVI wieku była krajem rolniczym i stanowiła część gospodarczego podziału Europy. Miasta Europy Zachodniej importowały żywność ze Wschodu, a zapotrzebowanie na nią doprowadziło do wzrostu cen. Polska świetnie wykorzystała tę sytuację!

Szlachta powiększyła folwarki i zamieniła chłopom czynsz na pańszczyznę. W 1520 roku wprowadzono obowiązkowy jeden dzień pańszczyzny w tygodniu. Taki system pozwalał produkować dużo zboża na eksport, a rok 1618 to rekord sprzedaży zboża przez port w Gdańsku.

Niestety, system folwarczno-pańszczyźniany okazał się z czasem niekorzystny dla rolnictwa. Poddani stali się bardziej zależni od panów, a od XVII wieku chłopi zostali za bardzo obciążeni pańszczyzną, co hamowało rozwój wsi.

Pamiętaj! Odzyskanie Pomorza Gdańskiego w 1466 roku miało ogromne znaczenie dla polskiego handlu, dając Polsce dostęp do morza i ważnych portów.

Czasy Zygmuntowskie

1506-1586r.- złoty wiek

1506-1572r.- czasy Zygmuntowskie

1519-1521r. - wybuch wojny polsko- krzyżackiej

1525r.- hołd

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Handel i renesans w Polsce

Gdańsk był najważniejszym polskim portem. Do Gdańska spławiano Wisłą zboże, drewno oraz inne towary rolne i leśne. Gdańscy kupcy byli pośrednikami między polską szlachtą a zagranicznymi kupcami. Za sprzedane towary szlachta kupowała luksusowe produkty: wino, oliwę i przyprawy korzenne.

W XVI wieku do Polski dotarł renesans, który znacząco zmienił polską architekturę i kulturę. W 1579 roku założono uniwersytet w Wilnie, a rok później rozpoczęto budowę Zamościa.

Wawel przeszedł duże zmiany - powstał dziedziniec arkadowy, powiększono okna komnat, zbudowano kaplicę Zygmuntowską i zawieszono słynny dzwon Zygmunta na wieży katedry.

Ciekawostka: Zamek w Baranowie Sandomierskim nazywany był "Małym Wawelem" ze względu na podobny styl architektoniczny. Zamość z kolei został zaprojektowany jako idealne renesansowe miasto przez Jana Zamojskiego.

Czasy Zygmuntowskie

1506-1586r.- złoty wiek

1506-1572r.- czasy Zygmuntowskie

1519-1521r. - wybuch wojny polsko- krzyżackiej

1525r.- hołd

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Literatura i Unia Lubelska

Złoty wiek to także rozkwit polskiej literatury. Mikołaj Rej, autor "Żywota człowieka poczciwego", jako pierwszy pisał po polsku zamiast po łacinie. Jan Kochanowski tworzył piękne fraszki i treny, a Andrzej Frycz Modrzewski napisał dzieło "O poprawie Rzeczpospolitej".

Oświata również się rozwijała. W Polsce działało około 3 tysięcy szkół parafialnych, protestanckie gimnazja humanistyczne i kolegia jezuickie. Powstały też nowe uczelnie: uniwersytet w Wilnie i Akademia Zamojska.

W 1569 roku zawarto unię lubelską między Królestwem Polskim a Wielkim Księstwem Litewskim. Była to unia realna (wcześniej, od 1386 roku, istniała tylko unia personalna). Do Korony wcielono Podlasie, Wołyń i Ukrainę.

Zapamiętaj! Państwo utworzone na mocy unii lubelskiej nazywamy Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Jednym z powodów jej zawarcia była przedłużająca się wojna w Inflantach i zagrożenie ze strony Moskwy.

Czasy Zygmuntowskie

1506-1586r.- złoty wiek

1506-1572r.- czasy Zygmuntowskie

1519-1521r. - wybuch wojny polsko- krzyżackiej

1525r.- hołd

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Bezkrólewie i wolna elekcja

Rzeczpospolita Obojga Narodów w 1569 roku zajmowała aż 800 tysięcy km² i liczyła około 7,5 miliona mieszkańców. Był to prawdziwy tygiel narodowościowy i religijny - mieszkali tu Polacy, Rusini, Niemcy, Litwini i Żydzi, wyznający katolicyzm, prawosławie, luteranizm, kalwinizm, arianizm, judaizm i islam.

Społeczeństwo dzieliło się na cztery stany: duchowieństwo, szlachtę, mieszczaństwo i chłopstwo. Po śmierci króla Zygmunta Augusta w 1572 roku nastąpiło bezkrólewie. Zastępcą króla (interreksem) został prymas Polski.

W 1573 roku uchwalono konfederację warszawską gwarantującą tolerancję religijną i wybrano na króla Henryka Walezego, który... uciekł do Francji już rok później!

Ważne! Podczas elekcji (wyboru króla) szlachta zawierała z nowym władcą umowę zwaną pacta conventa, która określała jego obowiązki i prawa. To był początek "złotej wolności szlacheckiej".

Czasy Zygmuntowskie

1506-1586r.- złoty wiek

1506-1572r.- czasy Zygmuntowskie

1519-1521r. - wybuch wojny polsko- krzyżackiej

1525r.- hołd

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Panowanie Stefana Batorego

Po ucieczce Henryka Walezego, w 1575 roku doszło do podwójnej elekcji: wybrano cesarza Maksymiliana II i Annę Jagiellonkę. Ostatecznie w 1576 roku koronowano Stefana Batorego, wybitnego węgierskiego wodza i doświadczonego polityka, który poślubił Annę Jagiellonkę.

Batory uważał religię za narzędzie panowania, a kościół za pomocny w rządzeniu państwem. Popierał działalność jezuitów, ale sprzeciwiał się nietolerancji religijnej. Jego prawą ręką był Jan Zamojski.

Król przeprowadził ważne reformy wojskowe: rozwinął piechotę, utworzył oddziały saperów i zlecił sporządzenie dokładnych map. Te zmiany okazały się kluczowe podczas wojny z Moskwą.

Ciekawostka: Ruś była przedmiotem rywalizacji między Litwą a Wielkim Księstwem Moskiewskim. Moskiewscy książęta nosili tytuły cara i samowładcy, a Moskwę uznawali za "trzeci Rzym" (po Rzymie i Konstantynopolu).

Czasy Zygmuntowskie

1506-1586r.- złoty wiek

1506-1572r.- czasy Zygmuntowskie

1519-1521r. - wybuch wojny polsko- krzyżackiej

1525r.- hołd

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Wojna z Moskwą

Moskwa dążyła do opanowania wszystkich ziem ruskich i uważała się za spadkobierczynię Bizancjum - "trzeci Rzym". To prowadziło do napięć z Rzeczpospolitą, która również kontrolowała część ziem ruskich.

W latach 1577-1582 toczyła się wojna Rzeczpospolitej z Moskwą. Główną przyczyną konfliktu był spór o Inflanty (dzisiejsza Łotwa i Estonia). Stefan Batory przeprowadził trzy kampanie wojenne, podczas których udało się opanować Połock i Wielkie Łuki, a także oblegać Psków.

Wojna zakończyła się rozejmem w 1582 roku, dzięki któremu Rzeczpospolita odzyskała Inflanty, Połock i część województwa połockiego. Był to duży sukces polskiej polityki wschodniej i dowód na skuteczność reform wojskowych Batorego.

Zapamiętaj! Stefan Batory zmarł w 1586 roku, kończąc krótkie, ale bardzo efektywne panowanie. Jego reformy wojskowe i sukcesy w wojnie z Moskwą wzmocniły pozycję Rzeczpospolitej w Europie Wschodniej.

Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

8

Inteligentne Narzędzia NOWE

Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju

Egzamin Próbny
Quiz
Fiszki
Esej

Najpopularniejsze notatki: Rzeczpospolita Obojga Narodów

Najpopularniejsze notatki z Historia

Najpopularniejsze notatki

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS