Początki strajków i narodziny ruchu
Wszystko zaczęło się w lipcu 1980 roku, kiedy Polskę ogarnęła fala strajków wywołanych podwyżkami cen mięsa i niekorzystnymi warunkami płacowymi. Na Lubelszczyźnie robotnicy rozpoczęli strajki okupacyjne, podczas których część pracowników protestowała, a część udawała się do domów - był to tak zwany strajk rotacyjny.
Przełomowy moment nastąpił 14 sierpnia 1980 roku, gdy w Stoczni Gdańskiej wybuchł strajk spowodowany zwolnieniem Anny Walentynowicz, długoletniej pracownicy i działaczki Wolnych Związków Zawodowych. Protest zainicjował Bogdan Borusewicz, a na czele utworzonego komitetu strajkowego stanął Lech Wałęsa. Mimo blokady połączeń telefonicznych przez władze, wiadomości o strajkach rozeszły się po kraju.
Kiedy władze zgodziły się spełnić pierwotne żądania stoczniowców, Wałęsa początkowo chciał zakończyć protest. Jednak inne zakłady pracy, które dołączyły do strajku, domagały się realizacji również swoich postulatów. W rezultacie powstał Międzyzakładowy Komitet Strajkowy (MKS), którego przewodniczącym został Wałęsa.
💡 Warto zapamiętać: 20 sierpnia 1980 roku 64 intelektualistów, w tym Bronisław Geremek, Tadeusz Mazowiecki i Lech Kaczyński, wystosowało apel do władz PRL o podjęcie rozmów ze strajkującymi - był to ważny moment wsparcia ruchu przez środowiska akademickie i inteligencję.