Obrady Okrągłego Stołu
Obrady Okrągłego Stołu rozpoczęły się 6 lutego 1989 roku z udziałem dwóch głównych stron - rządowej pod przewodnictwem gen. Czesława Kiszczaka oraz opozycyjnej, której przewodniczył Lech Wałęsa. Przed oficjalnymi obradami powołano Komitet Obywatelski przy Przewodniczącym NSZZ "Solidarność", który przygotował listę tematów do negocjacji.
Podczas obrad utworzono specjalne zespoły robocze (tzw. podstoliki), które zajmowały się trzema kluczowymi obszarami: pluralizmem związkowym, gospodarką i polityką społeczną oraz reformami politycznymi. Część rozmów przeprowadzono wcześniej w podwarszawskiej Magdalence, co miało wpływ na ostateczne ustalenia.
Porozumienie podpisano 5 kwietnia 1989 roku. Najważniejsze ustalenia obejmowały: legalizację NSZZ "Solidarność" i NSZZ Rolników Indywidualnych "Solidarność", przywrócenie urzędu prezydenta i Senatu, oraz częściowo demokratyczne wybory parlamentarne (w pełni demokratyczne do Senatu, częściowo do Sejmu).
💡 Warto zapamiętać! Okrągły Stół był pierwszym w bloku wschodnim przypadkiem pokojowego oddania części władzy przez komunistów w wyniku negocjacji z opozycją.
Przeciwnicy Okrągłego Stołu
Nie wszyscy członkowie opozycji popierali porozumienie z komunistami. Część opozycjonistów uważała, że władze należy całkowicie odsunąć od kierowania państwem i rozliczyć z 45 lat rządów, zamiast zawierać z nimi kompromis.
Wybory 4 czerwca 1989 roku
Wybory 4 czerwca 1989 roku miały być testem rzeczywistego poparcia dla PZPR. Wynik był zaskakujący - kandydaci partii komunistycznej ponieśli druzgocącą klęskę, natomiast kandydaci Solidarności zdobyli wszystkie możliwe do zdobycia "wolne" mandaty (35% miejsc w Sejmie i 99 na 100 miejsc w Senacie).
Po wyborach posłowie i senatorowie Solidarności utworzyli w parlamencie Obywatelski Klub Parlamentarny (OKP), który stał się główną siłą demokratycznych przemian. Mimo to, 19 lipca 1989 roku gen. Wojciech Jaruzelski został wybrany na urząd prezydenta, co stanowiło element kompromisu zawartego przy Okrągłym Stole.