Alternatywny zapis:

specjalistyczne, terminy, wyrazy obcego pochodzenia, internacjonalizmy, czyli wyrazy jednakowo brzmiące w różnych językach, odwołania do źródeł, >> logiczna konstrukcja, podział na punkty, podpunkty. Styl popularnonaukowy charakteryzuje się przedstawianiem treści w sposób zrozumiały dla każdego odbiorcy, nie specjalisty. Styl potaczny- Używany zwłaszcza w codziennych sytuacjach życiowych swobodny, niestaranny, zawiera wyrazy ekspresywne, zdrobnienia, zgrubienia, wulgaryzmy, wyrażenia żartobliwe, regionalizmy, kolokwializmy, zdania krótkie, urwane, równoważniki zdań. Styl urzędowy. Występuje w pismach, dokumentach > precyzyjny, schematyczny, > bezosobowy, > sformułowania mające charakter nakazowy, > suchy, pozbawiony ekspresywności. Budowa słowotwórcza wyrazu: pies/ek pies - temat słowotwórczy (rdzeń wyrazu) -ek - formant Formanty dzielą się na przedrostki, przyrostki, wrostki. Formanty służą do tworzenia nowych słów, które mają związek z tematem słowotwórczym. Środki językowe Powtórzenie- podkreślenie ważności jakiegoś zjawiska, Epitet - słowo (przymiotnik) określające właściwość jakiegoś przedmiotu, istoty, zjawiska Porównanie- polega na zestawieniu opisywanego zjawiska z innym pod jakimś względem podobnym. Są najczęściej złączone wyrazami jak, jakby, niby. Porównanie homeryckie- drugi człon jest rozbudowany i tworzy oddzielny obraz. Paralelizm - powtórzenie określonej konstrukcji zdaniowej Metafora (przenośnia) - nietypowe zestawienie słów zyskujące nowy sens. Animizacja - ożywienie, nadanie cech istot żywych jakimś przedmiotom, zjawiskom, np. długi rosną. Personifikacja - uosobienie, nadanie cech ludzkich jakimś przedmiotom, zjawiskom, wierzba płacząca. Oksymoron- połączenie dwóch sprzecznych wyrazów, np. żywy trup. Paradoks - idea lub spostrzeżenic przedstawione w sposób niezgodny z powszechnym wyobrażeniem, co prowadzi do zaskakującego wniosku. Onomatopeje - wyrazy dźwiękonaśladowcze Zdrobnienia i zgrubienia- nadają wypowiedzi emocjonalne zabarwienie. Apostrofa - bezpośredni zwrot do kogoś, czegoś. Inwokacja - rozbudowana apostrofa Inwersja - szyk przestawny, polega na zmianie kolejności elementów zdania po to, aby wydobyć nieoczekiwany sens. Elipsa - pominięcie jakiegoś elementu zdania. Peryfraza - użycie zamiast pewnej nazwy rozbudowanego, kilkuwyrazowego opisu. Hiperbola - wyolbrzymienie. Symbol - ma ukryty sens, który można rożnie interpretować. Alegoria - obrazowe przedstawienie pojęć abstrakcyjnych. Ma jedno znaczenie, np. śmierć jako kościotrup z kosą. Parabola (przypowieść) -oprócz znaczenia dosłownego, ma ważniejsze, ukryte - przenośne. Ironia - zabieg polegający n wykorzystaniu sprzeczności między znaczeniem dosłownym a właściwym, nie wyrażonym wprost. Najczęściej jej celem jest drwina i szyderstwo. Antonimy - wyrazy o przeciwstawnym znaczeniu, biały - czarny Homonimy - wyrazy tak samo brzmiące, ale mające różne znaczenia, np., zamek Synonimy - wyrazy bliskoznaczne, posiadające podobne znaczenie. Parafraza - przeróbka tekstu z zachowaniem podobieństwa z oryginałem Recenzja - zwiera informacje i opinie. Mowa zależna - przytoczenic czyjejś wypowiedzi nie w formie dosłownej, ale w formie zdania podrzędnego, dopełnieniowego, np. On powiedział, że jest ładna pogoda. Mowa niezależna - zacytowanie czyjejś wypowiedzi, np. On powiedział: Jest ładna pogoda. Stylizacja i jej rodzaje- Stylizacja to celowe naśladowanie w wypowiedzi elementów określonego stylu. Archaizacja- używanie archaizmów, czyli dawnych wyrazów, form fleksyjnych, konstrukcji składniowych. Stosowana jest w powieściach historycznych i ma za zadania oddać koloryt epoki. Stylizacja biblijna - jest odmianą archaizacji. > krótkie zdania, współrzędnic złożone, zwykle rozpoczynane spójnikiem, paralelizm składniowy, czyli taka sama budowa zdań, powtarzanie tych samych słów, symetrycznie zbudowanych zdań, ➤ podniosły, uroczysty charakter, podział na wersety, występowanie przysłów, sentencji. Kolokwializacja - stylizowanie wypowiedzi na język potoczny, np. uczniowski. Ma na celu podkreślić cechy indywidualne bohaterów i ich środowisko społeczne, ma zwiększyć realizm wypowiedzi. Dialektyzacja to stylizacja gwarowa. Polega na celowym posługiwaniu się dialektyzmami czyli elementami językowymi typowymi dla danego dialektu lub gwary. Służy indywidualizacji języka bohaterów i ukazaniu kolorytu lokalnego. Kiedy autor używa 1 osoby liczby pojedynczej? Gdy mówi o sobie, o swoich doświadczeniach, przeżyciach, gdy odwołuje się do nich, by potwierdzić, udowodnić tok rozważań. Kiedy autor używa 1 osoby liczby mnogiej? Gdy włącza czytelnika w tok rozważań. Gdy utożsamia się z czytelnikiem. Gdy odwołuje się do wspornych doświadczeń łączących go z odbiorcą. Gdy posługuje się zaimkami np. my, nas. Wypowiedź subiektywna- z własnego punktu widzenia, zawiera opinie, komentarze, wyrazy wartościujące, np. naj- Wypowiedź obiektywna - bezstronna, zawierająca fakty (potwierdzone konkrety). Czemu służą pytania w tekście? Zmuszają czytelnika do zastanowienia się nad danym problemem. Mogą wprowadzać nowy temat, zagadnienie. Podkreślają niepokój związany z jakimś problemem. Czemu służą w tekście cytaty? Potwierdzają, ilustrują, wzmacniają argumenty autora, uatrakcyjniają wypowiedź. Slowa klucze w tekście - to pojęcia dla tekstu najważniejsze, skupiające najważniejszą treść, najpełniej oddające problematykę tekstu, najważniejsze dla sensu tekstu. Związki frazeologiczne i ich podzial Są to utrwalone połączenia wyrazowe o stałym znaczeniu, które nie wynika ze znaczeń poszczególnych słów. Dzielą się na: Wyrażenia- tworzą je najczęściej rzeczowniki i przymiotniki, np. biały kruk, czarna owca. Zwroty- najważniejszym elementem jest czasownik, np. trzymać kciuki, stanąć jak słup soli. Frazy - mają postać zdania lub równoważnika zdania, np. Każdy kij ma dwa końce. Są to najczęściej przysłowia, sentencje. Zależność między akapitami,np.: > wprowadza nowy temat, zwraca uwagę czytelnika, w jednym akapicie są zawarte pytania, na które odpowiada kolejny akapit.