Starożytny Rzym i literatura antyczna
Starożytny Rzym rozwijał się od VII wieku p.n.e., przechodząc przez okres królestwa, republiki, aż do cesarstwa. W tym czasie podbił Grecję, prowadził wojny punickie, a ostatecznie upadł. Literatura antyczna opierała się na zasadzie mimesis - naśladowania rzeczywistości, która miała prowadzić do katharsis (oczyszczenia emocji).
Antyk stworzył kilka podstawowych gatunków literackich. Epos charakteryzował się monumentalnym stylem, opowiadał o wielkich bohaterach i wydarzeniach. Dramat dzielił się na tragedię (ukazującą nieszczęśliwy los bohatera), komedię (przedstawiającą śmieszne sytuacje z happy endem) oraz satyrę (krytykującą obyczaje). W poezji używano różnych form metrycznych, jak heksametr czy pentametr.
Mity pełniły ważne funkcje w kulturze antycznej. Kształtowały światopogląd, ustanawiały normy etyczne oraz tworzyły sferę sacrum przez rytuały i obrzędy. Stanowiły też sposób na wyjaśnienie świata i kontakt z bogami.
💡 Ciekawostka: "Złoty wiek" literatury to okres jej największej świetności, kiedy powstały dzieła, które do dziś uznajemy za najwybitniejsze!
Tragedia, komedia i filozofia grecka
Tragedia to gatunek dramatyczny ukazujący silnego bohatera walczącego z przeznaczeniem. Zawierała konflikt tragiczny, patos (podniosły styl) oraz ironię tragiczną - bohater nieświadomie przyczyniał się do własnego upadku. Przykładami są "Antygona" i "Król Edyp".
Komedia przedstawiała zwykłych ludzi w zabawnych sytuacjach, zawsze z happy endem. Jej celem było obnażanie ludzkich wad poprzez śmiech, gry słów i komiczne sytuacje. Z kolei poezja wyrażała emocje i myśli poprzez rytm, rym, metaforę i symbole.
Filozofia grecka to różnorodne szkoły myślenia. Stoicyzm promował życie w zgodzie z naturą i cnoty (mądrość, sprawiedliwość, męstwo, umiarkowanie). Epikureizm definiował szczęście jako brak bólu i zalecał unikanie nadmiernych doznań. Sokrates poszukiwał prawdy metodą pytań i odpowiedzi, twierdząc: "wiem, że nic nie wiem".
Literatura starożytnej Grecji była wyjątkowo bogata i różnorodna. Jej największe dzieła to "Iliada" i "Odyseja", tragedie Ajschylosa i Sofoklesa oraz liryki Safony. Poruszała tematy ludzkiego losu, relacji z bogami oraz dramatycznych przeżyć. Jej wpływ na kulturę europejską jest nie do przecenienia - stworzyła wzorce, które inspirują twórców do dziś.