Interpretacje i konteksty
"Ferdydurke" to powieść, która demaskuje absurdy rzeczywistości poprzez groteskowy obraz świata. Sam pomysł fabularny – dorosły mężczyzna cofnięty do szkoły – jest absurdalny i ukazuje zatarcie granic między dzieciństwem a dorosłością.
Postaci są karykaturalne – profesor Pimko to przerysowany nauczyciel symbolizujący system edukacji jako narzędzie konformizmu. Groteska służy tu krytyce społecznej, pokazując, jak jednostka jest poddawana presji i zmuszana do odgrywania ról.
"Ferdydurke" można analizować w kontekście innych dzieł wykorzystujących groteskę, jak "Szewcy" Witkacego, gdzie również mamy do czynienia z karykaturalnymi postaciami reprezentującymi różne warstwy społeczne i ideologie.
Można też rozpatrywać powieść przez pryzmat presji otoczenia na jednostkę. Józio zostaje zmuszony do powrotu do szkoły, co stawia go w absurdalnej sytuacji podporządkowania się rygorom i oczekiwaniom. Widoczne są mechanizmy społecznego konformizmu – jednostka czuje się zmuszona do dostosowania się do norm, nawet irracjonalnych.
🔍 Na egzamin: Porównując "Ferdydurke" z "Syzyfowymi pracami" Żeromskiego, zauważ, że w obu dziełach bohaterowie zmagają się z presją otoczenia – Marcin Borowicz ulega rusyfikacji, dopóki recytacja "Reduty Ordona" nie przywraca mu narodowej tożsamości.