Funkcje wypowiedzi
Każda wypowiedź pełni określoną funkcję, zależną od celu nadawcy. Najważniejsze z nich to:
Funkcja informatywna to przekazywanie informacji o świecie lub o sobie. Charakteryzuje się jasnością, jednoznacznością i obiektywizmem. W takich wypowiedziach dominują zdania neutralne, czas teraźniejszy oraz brak podtekstów emocjonalnych.
Funkcja ekspresywna służy do wyrażania własnych emocji, uczuć i przeżyć. Ujawnia nasz stosunek do tematu - oceniamy coś jako dobre lub złe. Rozpoznasz ją po wyrażeniach nacechowanych emocjonalnie, wykrzyknikach, apostrofach i pytaniach retorycznych.
💡 Pamiętaj! Kiedy mówisz "To był najwspanialszy dzień mojego życia!" używasz funkcji ekspresywnej, a mówiąc "Dzisiaj jest wtorek, 15 maja" - informatywnej.
Funkcja impresywna ma wywołać konkretną reakcję u odbiorcy. Nadawca próbuje namówić lub zniechęcić kogoś do czegoś. Jej odmianą jest funkcja perswazyjna, której celem jest zmiana postawy odbiorcy. Charakteryzuje się użyciem zdań rozkazujących, pytających, bezośobowych i zwrotów kierowanych bezpośrednio do adresata.
Funkcja poetycka zwraca uwagę na artystyczną formę komunikatu. Ważne jest nie tylko "co", ale i "jak" zostało powiedziane. Cechuje ją przełamywanie utartych schematów językowych, stosowanie nietypowych konstrukcji, neologizmów i różnych środków stylistycznych.