Twórczość Kazimierza Przerwy-Tetmajera
Przerwa-Tetmajer należał do najpopularniejszych poetów Młodej Polski. W swoich wierszach świetnie wyraził lęki i nastroje charakterystyczne dla schyłku XIX wieku. Jego utwory często wyrażały zbiorowe odczucia całego pokolenia.
W wierszu "Koniec wieku XIX" poeta ukazuje dekadencki światopogląd człowieka końca stulecia. Podmiot liryczny zwraca się do "człowieka końca wieku" i szuka sposobów na uniknięcie beznadziei. Kolejne strofy przynoszą propozycje ratunku: przekleństwo, ironia, wzgarda, rozpacz, walka, rezygnacja, wiara w przyszłość czy używanie życia - wszystkie jednak zostają odrzucone.
💡 Paradoks dekadenta polega na tym, że kierując się rozumem doszedł do wniosku, że nic nie ma sensu, ale jednocześnie nie potrafi przyjąć nieracjonalnych rozwiązań, takich jak wiara.
W wierszu "Eviva l'arte!" (Niech żyje sztuka!) poeta tworzy manifest młodopolskich artystów. Hasło "eviva l'arte" powtarza się jako refren, nadając utworowi dynamiczny charakter. Podmiot liryczny wypowiada się w imieniu artystów, porównując ich do "jesiennych liści" (symbol ulotności) i "orłów ze złamanymi skrzydłami" (symbol utraconej wolności).
Dla artystów najważniejsza jest sztuka sama w sobie - nie pragną oni sławy ani bogactwa ("laurów za złotą nie damy koronę"). Wiersz pokazuje trudną sytuację życiową artystów, którzy mimo biedy pozostają wierni sztuce, traktując ją jako wyzwolicielkę z dekadenckiego nastroju.