Motywy w "Lalce"
W "Lalce" znajdziesz wiele interesujących motywów, które mają głębsze znaczenie i pomagają zrozumieć przesłanie powieści. Motyw miłości jest jednym z najważniejszych - miłość Wokulskiego do Izabeli ma charakter romantyczny. Bohater idealizuje wybrankę, a gdy poznaje jej prawdziwe oblicze, doznaje ogromnego cierpienia.
Prus świetnie pokazuje kontrasty społeczne przez motyw biedy i bogactwa. Powiśle - warszawska dzielnica nędzarzy - stanowi przeciwieństwo świata arystokracji, do którego należy Izabela. Te różnice podkreślają nierówności społeczne epoki.
W powieści ważny jest też motyw kobiety. Izabela to pusta wewnętrznie arystokratka, podczas gdy Helena Stawska reprezentuje typ emancypantki - zaradnej, skromnej i pracowitej kobiety, która samodzielnie utrzymuje rodzinę. Te postacie pokazują różne modele kobiecości w XIX wieku.
Ciekawostka! Motyw lalki pojawia się na wielu poziomach powieści - jako przedmiot sporu sądowego, metafora Izabeli jako salonowej lalki, a także jako nawiązanie do koncepcji ludzi-marionetek w teatrze życia (topos theatrum mundi).
Motyw konfliktu wewnętrznego widać szczególnie u Wokulskiego, który łączy w sobie cechy romantyka i pozytywisty. Zdobywa ukochaną jak pozytywista (poprzez pracę i zdobywanie majątku), ale kocha ją jak romantyk (idealista). Ta wewnętrzna sprzeczność jest źródłem jego dramatów.
Warto też zwrócić uwagę na motyw retrospekcji, obecny głównie w "Pamiętniku starego subiekta" Rzeckiego. Dzięki tym wspomnieniom poznajemy wcześniejsze losy Wokulskiego, ale także historię Wiosny Ludów i powstania styczniowego, co znacznie poszerza perspektywę czasową powieści.