"Granica" - Zofia Nałkowska

"Granica" to powieść psychologiczna Zofii Nałkowskiej, reprezentująca literaturę dwudziestolecia międzywojennego. Wydana w latach 20. XX wieku, akcja rozgrywa się między 1920 a początkiem lat 30., głównie na prowincji i w Warszawie.

Highlight: Czasoprzestrzeń w "Granicy" jest poddana uniwersalizacji, a czas ma charakter kolisty - zakończenie jest ukazane już na początku powieści.

Główni bohaterowie:

• Zenon Ziembiewicz
• Elżbieta Biecka (żona Zenona)
• Justyna Bogutówna (kochanka Zenona)
• Karol Wabrowski
• Cecylia Kolichowska
• Walerian i Joanna Ziembiewicz

Zarys fabuły obejmuje kilka głównych wątków:

1. Relacja Zenona z Elżbietą i Justyną
2. Konstrukcja osobowościowa Zenona
3. Różnice społeczne (ukazane m.in. przez pryzmat kamienicy Kolichowskiej)

Definition: Determinizm - pogląd filozoficzny zakładający, że wszystkie zdarzenia są nieuchronnym skutkiem wcześniejszych przyczyn.

Interpretacja tytułu "Granica":

• Granica moralna (manipulacje Zenona, romanse, aborcja Justyny)
• Granica społeczna
• Granica psychologiczna (zrozumienie siebie)
• Granica filozoficzna (rozmowy o poznaniu świata)
• Granica odporności psychicznej człowieka (samobójstwo Zenona)

Quote: Pierwotny tytuł powieści brzmiał "Schematy", co podkreśla ideę, że ludzie niezależnie od swoich pragnień powielają wzorce zachowań zaobserwowane u rodziców.

Główne motywy w "Granicy":

• Zdrada i miłość
• Nierówności społeczne
• Ambicja
• Starość i młodość
• Choroba
• Ciąża i macierzyństwo
• Powtarzanie błędów rodziców
• Zemsta
• Determinizm
• Chuć (pożądanie)
• Materializm

"Granica" Nałkowskiej to złożone studium psychologiczne i społeczne, ukazujące skomplikowane relacje międzyludzkie i moralne dylematy w kontekście polskiego społeczeństwa okresu międzywojennego.

"Sklepy cynamonowe" - Bruno Schulz

"Sklepy cynamonowe" to zbiór opowiadań Brunona Schulza, wydany w latach 1933-1934. Dzieło to reprezentuje literaturę dwudziestolecia międzywojennego i charakteryzuje się niezwykłym, poetyckim językiem oraz oniryczną atmosferą.

Schulz tworzy w "Sklepach cynamonowych" świat, który jest jednocześnie znajomy i fantastyczny. Akcja rozgrywa się w fikcyjnym mieście, przypominającym rodzinny Drohobycz autora, w nieokreślonym czasie na początku XX wieku. Głównym bohaterem i narratorem jest Józef, alter ego samego Schulza.

Highlight: Kluczowym elementem prozy Schulza jest mitologizacja rzeczywistości, postrzeganej oczami dziecka.

Charakterystyczne cechy "Sklepów cynamonowych" to:

1. Afabularność - brak tradycyjnej, linearnej fabuły.
2. Bogactwo środków stylistycznych.
3. Oniryzm - rzeczywistość przedstawiona jak marzenie senne.
4. Groteska i absurd.

Vocabulary: Oniryzm - konwencja literacka, w której rzeczywistość przedstawiona jest na wzór marzenia sennego.

Główne motywy w dziele to:

• Relacje między kobietami a mężczyznami
• Erotyka i sensualizm
• Fantastyczne wydarzenia
• Relacja z ojcem
• Konsumpcjonizm (szczególnie widoczny w opowiadaniu "Ulica Krokodyli")
• Wizja miasta
• Dom i prowincja
• Świat jako labirynt
• Dziwna rodzina
• Motyw księgi

Example: W opowiadaniu "Ulica Krokodyli" Schulz przedstawia wizję nowoczesnej, skomercjalizowanej części miasta, kontrastującą z tradycyjną, mityczną przestrzenią reszty utworu.

"Sklepy cynamonowe" są kluczowym dziełem literatury dwudziestolecia międzywojennego, łączącym elementy realizmu z surrealistyczną fantazją i głęboką symboliką.