Czy człowiek decyduje o własnym losie?
W "Makbecie" Szekspir zrywa z antyczną tradycją fatum, pokazując bohatera jako kogoś, kto sam decyduje o swoim losie. Makbet, początkowo szlachetny rycerz, ulega degradacji moralnej po usłyszeniu przepowiedni wiedźm, ale to jego własne wybory prowadzą go do zguby.
Mimo ingerencji sił nadprzyrodzonych (wiedźm i bogini Hekate), które kusząc Makbeta, nie odbierają mu wolności wyboru. Szekspir pokazuje granice tej wolności - zewnętrzne wpływy mogą nas kusić, ale ostateczna decyzja należy do człowieka.
Konsekwencje wyborów Makbeta są tragiczne - jego życie wypełnia cierpienie i samotność, a przepowiednie, które miały zapewnić mu władzę, prowadzą do upadku. Ginie z ręki Macduffa, co dopełnia los człowieka, który sam zaplanował swój upadek poprzez niepohamowaną ambicję.
💡 Warto porównać: W "Lalce" Bolesława Prusa Wokulski również próbuje decydować o swoim losie poprzez zdobycie majątku i pozycji społecznej, ale napotyka przeszkody w postaci uprzedzeń klasowych i nieodwzajemnionej miłości. Oba utwory pokazują napięcie między pragnieniami jednostki a zewnętrznymi ograniczeniami.