Ramy czasowe i filozofia Młodej Polski
Młoda Polska obejmuje okres od około 1883 roku (skroplenie tlenu i azotu przez Wróblewskiego i Olszewskiego) do 1918 roku (odzyskanie przez Polskę niepodległości). Była to epoka głębokich przemian filozoficznych, które wpłynęły na literaturę i sztukę.
Jednym z kluczowych myślicieli był Schopenhauer, który postrzegał życie jako pasmo cierpień. Proponował trzy sposoby łagodzenia tego bólu: tworzenie lub kontemplację sztuki, wzbudzanie współczucia dla innych oraz ucieczkę w nirwanę - stan zapomnienia o ciężarze życia, osiągany często przez używki.
Filozofia Nietzschego stała w opozycji, kultywując życie i witalizm. Głosił on koncepcję nadczłowieka (moralność Panów), który miał prawo i obowiązek odrzucenia zasad krępujących rozwój silnych jednostek. Nadludzie mieli działać "poza dobrem i złem", przekraczając tradycyjne granice rozwoju.
Warto zapamiętać! Bergson twierdził, że to nie rozum, a intuicja jest kluczem do zrozumienia rzeczywistości. Porównywał ludzką egzystencję do melodii - płynnej, niemożliwej do uchwycenia przez sztywne kategorie racjonalnego myślenia.