Nurty filozoficzne i drogi ucieczki
Ekspresjonizm pozwalał artystom wyrażać emocje, stany duchowe i lęki poprzez sztukę, często w sposób przejaskrawiony i subiektywny. Z drugiej strony, scjentyzm głosił, że nauka jest jedynym pewnym źródłem wiedzy, odrzucając wszystko co irracjonalne i niepotwierdzone empirycznie.
Artyści i myśliciele Młodej Polski szukali dróg ucieczki przed pesymizmem dekadentyzmu. Jedną z nich była nirwana - stan niebytu, w którym człowiek nic nie czuje, więc nie cierpi. Inną metodą była kontemplacja sztuki - głębokie obcowanie z pięknem jako sposób na oderwanie się od przygnębiającej rzeczywistości. Trzecia droga to empatia wobec innych - porzucenie własnego cierpienia na rzecz współodczuwania z innymi ludźmi.
Główni filozofowie kształtujący myśl epoki to Artur Schopenhauer (twórca dekadentyzmu), Fryderyk Nietzsche (twórca koncepcji nadczłowieka) oraz Henri Bergson, który krytykował scjentyzm i sformułował koncepcję siły witalnej.
💡 Próbuj odnaleźć echa tych filozofii w dziełach młodopolskich - dekadencki nastrój w poezji Tetmajera, nietzscheański nadczłowiek w "Chłopach" Reymonta czy bergsonowska siła witalna w dramatach Wyspiańskiego!