Filozofia i bohaterowie modernizmu
Modernistyczna filozofia skupiała się na pesymistycznej wizji świata. Popularne były koncepcje Friedricha Nietzschego oraz Arthura Schopenhauera, głoszące, że życie jest ciągłym cierpieniem, a świat nieustannie się zmienia. Pojawił się katastrofizm - przekonanie o nadchodzącym upadku cywilizacji oraz naturalizm - dążenie do realistycznego ukazywania rzeczywistości.
W literaturze modernistycznej spotykamy charakterystyczne typy bohaterów. Artysta - samotny, niezrozumiany geniusz, filister - mieszczanin skupiony na gromadzeniu majątku, chłop - związany z ziemią, kierujący się instynktem i tradycją, oraz dekadent - zniechęcony do życia, pogrążony w apatii.
Najważniejsze utwory tej epoki to dzieła Kazimierza Przerwy-Tetmajera. W "Końcu wieku XIX" poeta prowadzi dialog z cynikiem, stawiając retoryczne pytania o sens życia. W utworze "Nie wierzę w nic" wyraża swoją niewiarę w wartości i głosi hasło "sztuka dla sztuki".
💡 Modernistyczni bohaterowie często odzwierciedlają dylemat epoki: czy wybrać aktywne działanie, czy raczej poddać się nastrojom dekadenckim i wycofać się ze społeczeństwa?