Funkcje wypowiedzi
Komunikacja zawsze obejmuje kilka elementów: nadawcę, odbiorcę, komunikat, kod, oraz kontakt. Każdy z tych elementów wpływa na to, jak rozumiemy przekaz.
Gdy wyrażamy emocje, nasza wypowiedź pełni funkcję ekspresywną (np. "To wyjątkowy, fascynujący mecz!"). Kiedy chcemy wpłynąć na zachowanie odbiorcy, używamy funkcji impresywnej (np. "Wyrzuć, proszę śmieci"). Z kolei przekazując informacje, korzystamy z funkcji informatywnej (np. "Rok 2023 ogłoszono rokiem Mikołaja Kopernika").
Zwracając uwagę na piękno języka, wykorzystujemy funkcję poetycką (np. "Wyskoczyła z krzaków jak płocha gazela"). Funkcja fatyczna pomaga nawiązać kontakt z odbiorcą (np. "Czy mnie słychać?"), a funkcja metajęzykowa pozwala opisać sam język. Warto też pamiętać o funkcji sprawczej, która zmienia rzeczywistość (np. "Ogłaszam was mężem i żoną") oraz funkcji magicznej zawartej w zaklęciach i życzeniach.
Ciekawostka: Kiedy mówisz "Jest mi zimno", możesz jednocześnie informować o fakcie (funkcja informatywna) i prosić o zamknięcie okna (funkcja impresywna) - jedna wypowiedź może pełnić kilka funkcji naraz!