Pozytywizm - podstawowe informacje
Pozytywizm w Polsce trwał od 1864 do 1890 roku. Rozpoczął się wraz z upadkiem powstania styczniowego i przyniósł nowe spojrzenie na rzeczywistość. Epoka charakteryzowała się tym, co realne, ścisłe, użyteczne i trzeźwe w przeciwieństwie do romantycznego idealizmu.
Głównym celem pozytywistów było przetrwanie narodu polskiego. Dlatego tak mocno podkreślali wartość pracy - traktowali ją jako źródło szczęścia i dobrobytu oraz drogę do poprawy losu Polaków pod zaborami.
Pozytywizm wprowadził kilka kluczowych haseł: pracę u podstaw (działania na rzecz najbiedniejszych), pracę organiczną (legalną działalność naukową i kulturalną), emancypację kobiet (zwiększenie udziału kobiet w życiu publicznym) oraz asymilację Żydów (integrację ze społeczeństwem polskim).
💡 W literaturze pozytywizmu dominował realizm i naturalizm - autorzy przedstawiali fabułę w sposób rzeczywisty, często z pesymistycznym wydźwiękiem. Używali też języka ezopowego - zakamuflowanych alegorii i metafor, aby omijać cenzurę zaborców.
Najważniejsze postaci pozytywizmu to Eliza Orzeszkowa ("Nad Niemnem", "Gloria victis"), Maria Konopnicka ("Rota"), Henryk Sienkiewicz ("Potop") oraz Adam Asnyk ("Do młodych"), który jako jedyny urodził się wcześniej od pozostałych przedstawicieli epoki.