Konstrukcja i przesłanie utworu
Historia Józefa K. rozgrywa się w ciągu roku, od jego 30. do 31. urodzin. Miejsce akcji nie jest dokładnie określone - znamy tylko ogólne opisy budynków i fikcyjną "ulicę Juliusza". Ta nieokreśloność jest celowym zabiegiem autora.
Powieść paraboliczna nie powinna być interpretowana dosłownie. Kafka stworzył utwór, w którym fabuła jest jedynie pretekstem do pokazania uniwersalnych praw rządzących ludzkim życiem. Główny przekaz dotyczy bezsilności człowieka wobec absurdalności świata.
Uniwersalizm utworu widoczny jest w konstrukcji głównego bohatera. Józef K. jest everymanem - typowym urzędnikiem o powszechnym imieniu, bez wyraźnych zainteresowań czy marzeń. Mieszka w wynajmowanym mieszkaniu i nie potrafi budować głębszych relacji z kobietami. Ta anonimowość pozwala każdemu czytelnikowi utożsamić się z bohaterem.
💡 Zauważ, że proces, któremu poddany zostaje bohater, symbolizuje samo życie - nikt nie może przeżyć go za kogoś innego, a jego reguły są dla człowieka niezrozumiałe.
Główny problem poruszany w powieści to samotność i wyalienowanie człowieka. Chociaż Józef K. spotyka ludzi oferujących pomoc, ich wysiłki są daremne. To metafora ludzkiego życia - każdy jest ostatecznie sam wobec swojego losu i nie rozumie rządzących nim zasad.