Środki stylistyczne - przegląd
Epitet to określenie rzeczownika, najczęściej przymiotnik, który nadaje mu dodatkową cechę. Możesz go spotkać w zwrotach takich jak "magnetyczne korale" czy "ładny widok". Dodaje on kolorytu opisom i pomaga wyobrazić sobie przedmioty.
Porównanie zestawia jedno zjawisko z drugim pod jakimś względem, używając słów "jak", "niby" lub "na kształt". Gdy mówisz, że ktoś jest "pracowity jak pszczółka" lub "mocny jak skała", stosujesz właśnie porównanie. Z kolei metafora (przenośnia) wyraża coś w sposób obrazowy bez użycia słów porównawczych, np. "sokole oko" czy "las rąk".
Personifikacja nadaje przedmiotom lub zwierzętom cechy ludzkie ("zakochany pies", "krzyczące okno"), a animizacja przypisuje cechy istot żywych rzeczom nieożywionym. W tekstach możesz też znaleźć archaizmy (wyrazy przestarzałe, jak "ciżemka") oraz neologizmy (nowe wyrazy, np. "kosmoludy").
Wskazówka: Zapamiętaj, że porównanie zawsze zawiera słowo "jak", "niby" lub "na kształt", a metafora wyraża to samo bez tych słów!
Zdrobnienia i zgrubienia zmieniają zabarwienie emocjonalne wyrazów - pierwsze czynią je miłymi ("maluszek"), drugie często nieprzyjemnymi ("psisko"). Pytanie retoryczne to takie, na które nie oczekujemy odpowiedzi, a onomatopeja naśladuje dźwięki ("ćwir", "buch").
Warto znać też alegorię (symbol, jak jabłko symbolizujące grzech), apostrofę uroczystyzwrotdokogosˊ/czegosˊ, anaforę (powtarzanie tego samego wersu lub wyrazu) oraz przerzutnię (przeniesienie części tekstu do następnego wersu). Kontrast zestawia przeciwieństwa, a eufemizm łagodniej określa trudne tematy (np. "usnęła snem wiecznym" zamiast "umarła").